ITPB2/415-377/09/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 14 kwietnia 2009 r. (data wpływu 16 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania wynagrodzenia wypłaconego po śmierci małżonka - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 kwietnia 2009 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania wynagrodzenia wypłaconego po śmierci małżonka. Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, wezwano Wnioskodawcę pismem z dnia 18 maja 2009 r. Nr ITPB2/415-377/09-2/AD do ich uzupełnienia. Wniosek uzupełniony został w dniu 10 czerwca 2009 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 15 listopada 2008 r. zmarł Pani mąż. W związku z powyższym zakład pracy, w którym pracował wstrzymał wypłatę ostatniego należnego mu wynagrodzenia. Wypłata nastąpiła dopiero w dniu 12 marca 2009 r. na podstawie przedłożonego przez Panią Aktu Poświadczenia Dziedziczenia rep. A Nr (...) z dnia 6 marca 2009 r. Zakład pracy z należnej kwoty 3.814 zł 55 gr potrącił podatek w kwocie 687 zł i po połowie przekazał różnicę wynagrodzenia na rzecz Pani i syna (posiadacie Państwo wspólne konto), przesyłając jednocześnie dwa egzemplarze PIT-11. W związku z powyższym, że wypłata należności nastąpiła tak późno, weszła ona do masy spadkowej - co zostało wykazane przez Panią w zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 w dniu 17 marca 2009 r. Zgodnie z otrzymanym zaświadczeniem z dnia 23 marca 2009 r. podatek z ww. tytułu nie występuje. Aktem notarialnym rep. (...) z dnia 30 marca 2009 r. syn w wyniku działu spadku rzekł się na rzez Pani swojej części spadku. Do byłego pracodawcy męża wystąpiła Pani o sporządzenie korekt PIT-11. Zakład pracy odmówił.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy powinny być sporządzone PIT-11 oraz powinien zostać pobrany podatek.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli nie ma osób korzystających z renty rodzinnej, a wynagrodzenie weszło do masy spadkowej nie było podstaw do sporządzenia PIT-11. Zakład pracy powinien zrobić korekty PIT-11, zwrócić pobrany podatek oraz powiadomić o tym organ podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Z chwilą śmierci prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Nabycie przez osoby fizyczne w drodze spadku - co do zasady podlega opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego czy są spadkobiercami (art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego). Powyższa reguła dotyczy praw majątkowych ze stosunku pracy.

W myśl bowiem art. 63 ¹ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.

Świadczenia wynikające ze stosunku pracy są więc wypłacane określonym podmiotom (w tym małżonkowi zmarłego pracownika) w wyniku zastosowania uproszczonej procedury przewidzianej w Kodeksie pracy, z pominięciem przepisów Kodeksu cywilnego. Nie jest możliwe jednoczesne stosowanie przepisów działu IV Kodeksu cywilnego, dotyczącego spadków oraz art. 63 ¹ § 2 Kodeksu pracy, gdyż ustawodawca wyklucza taką możliwość wprost wskazując, że dopiero "w braku takich osób prawa te wchodzą do spadku" (co wynika ze zdania drugiego omawianego przepisu). Wystarczy natomiast istnienie jednego uprawnionego podmiotu (tj. małżonka lub innej osoby spełniającej warunki do uzyskania renty rodzinnej), a świadczenie to nie wejdzie do masy spadkowej i wypłacone zostanie tej osobie, a w sytuacji, gdy wystąpi więcej niż jeden podmiot uprawniony, to wówczas prawa majątkowe ze stosunku pracy, przechodzą w równych częściach na każdego z uprawnionych.

Ze względu na powyższe - w sytuacji gdy świadczenie wypłacone zostanie osobie wymienionej w treści art. 63 ¹ § 2 Kodeksu pracy omawiane prawa nie wchodzą do masy spadkowej i nie stosuje się do nich przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Przychód z tytułu wypłaconych małżonkowi zmarłego pracownika należności, wynikających z praw majątkowych ze stosunku pracy, o których mowa w art. 63 ¹ § 2 Kodeksu pracy należy zakwalifikować jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie treścią art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast z treści art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy wynika, że źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Ponadto, stosownie do treści art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z praw majątkowych, uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zacytowany powyżej przepis nie podaje normatywnej definicji przychodów z praw majątkowych i nie stanowi katalogu zamkniętego, na co wskazuje wyrażenie "w szczególności". Tą kategorią został objęty każdy przychód osiągnięty przez podatnika w związku z posiadaniem przez niego praw o charakterze majątkowym.

Skoro zatem Pani małżonkowi przysługiwało prawo do zaległego wynagrodzenia ze stosunku pracy (prawo majątkowe) i po jego śmierci - w myśl przepisów Kodeksu pracy - prawo to przeszło na Panią, to jego realizacja tj. wypłata świadczenia, stanowi realizację tego prawa majątkowego, a w konsekwencji powstaje przychód z praw majątkowych.

Płatnik wypłacający świadczenie będące realizacją prawa majątkowego określonego w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a wynikającego ze stosunku pracy, zgodnie z treścią art. 41 ust. 1 tejże ustawy, obowiązany jest pobrać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczkę na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkowa określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Jednocześnie wskazać należy, iż art. 22 ust. 9 ustawy nie przewiduje kosztów uzyskania przychodów dla praw majątkowych, w związku z czym podstawa opodatkowania nie powinna zostać pomniejszona o koszty uzyskania przychodów. Brak jest również podstaw do zastosowania zmniejszenia zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę, bowiem cytowany powyżej art. 41 ust. 1 nie zawiera odniesienia do art. 32 ust. 3 ustawy.

Stosownie do art. 42 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru.

Mając na uwadze powyższe - wypłacona Pani, zgodnie z zapisem art. 63 ¹ § 1 Kodeksu pracy kwota zaległego świadczenia ze stosunku pracy po zmarłym małżonku, stanowi dla niej przychód z praw majątkowych. Natomiast na płatniku ciążył obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy i wystawienia Pani informacji PIT-11 uwzględniającej ten przychód z tytułu praw majątkowych.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.