ITPB2/415-284/14/TJ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 18 czerwca 2014 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB2/415-284/14/TJ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2014 r. (data wpływu 20 marca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla pożyczkodawcy zwolnienia pożyczkobiorcy z długu, w tym z obowiązku zapłaty odsetek od uzyskanej pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla pożyczkodawcy zwolnienia pożyczkobiorcy z długu, w tym z obowiązku zapłaty odsetek od uzyskanej pożyczki.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w dniu 20 czerwca 2009 r. zawarł ze swoim synem umowę pożyczki środków pieniężnych. Na mocy powyższej umowy strony postanowiły, że w związku z rozwiązaniem spółki cichej w dniu 10 października 2008 r. kwota 700 000 zł, stanowiąca niezwrócony wkład Wnioskodawcy do spółki cichej, od dnia 11 października 2008 r. stanowić będzie pożyczkę oprocentowaną udzieloną synowi Wnioskodawcy. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu pożyczki na pierwsze żądanie Pożyczkodawcy. Wysokość oprocentowania pożyczki ustalona została na poziomie średniego rynkowego oprocentowania stosowanego przez bank, z którego usług korzysta Pożyczkodawca w stosunku rocznym. Strony ustaliły ponadto, że oprocentowanie naliczane będzie za okresy roczne z wyjątkiem pierwszego, które naliczone zostanie za okres od dnia 11 października 2008 r. do końca roku kalendarzowego.

W związku z zawarciem umowy pożyczki, o której mowa powyżej, syn Wnioskodawcy złożył do właściwego Urzędu Skarbowego deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych i uiścił należny podatek. Kwota pożyczki wymieniona w umowie pożyczki nie została jeszcze zwrócona, a Wnioskodawca nie wystąpił z żądaniem jej spłacenia. Odsetki od kwoty wskazanej w umowie pożyczki również nie zostały uiszczone.

Wnioskodawca chciałby powyższą kwotę pożyczki udzielonej synowi darować mu, zwalniając go z długu na podstawie stosownej umowy zgodnej z przepisami Kodeksu cywilnego o charakterze nieodpłatnym. Po ewentualnym podpisaniu umowy o zwolnienie z długu syn Wnioskodawcy nie byłby już zobowiązany do zwrotu kwoty określonej w umowie pożyczki ani odsetek od tej kwoty ze względu na fakt, że należności dodatkowe ulegają umorzeniu wraz z należnością główną.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że nie otrzymał żadnej kwoty w ramach zwrotu pożyczki ani żadnej kwoty, która stanowiłaby zapłatę odsetek. Co więcej, odsetki nie zostały naliczone i zgodnie z planowanym zwolnieniem syna z długu zostałby on zwolniony również od obowiązku uiszczania odsetek, ze względu na fakt, że stanowią one należność uboczną w stosunku do należności głównej, a zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w przypadku umorzenia należności głównej umorzeniu ulegają także związane z nią należności uboczne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy nieotrzymane odsetki od kwoty pożyczki udzielonej synowi Wnioskodawcy, z której zwrócenia wraz z odsetkami zostanie on zwolniony na podstawie umowy o zwolnienie z długu nie będą stanowiły przychodu po stronie Wnioskodawcy ze względu na dyspozycję art. 11 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że przychodem z kapitałów pieniężnych są m.in. otrzymane odsetki od pożyczek.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieotrzymane przez niego odsetki w związku z udzieloną synowi pożyczką, z której spłaty wraz z odsetkami zostanie on zwolniony na podstawie umowy o zwolnienie z długu nie będą stanowiły przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie z długu wraz z odsetkami będzie stanowiło formę darowizny, gdyż będzie to czynność nieodpłatna, która tym samym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsetki od pożyczek uważa się za przychody z kapitałów pieniężnych. Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Pożyczkodawca - będący osobą fizyczną - zobowiązany jest do odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych do urzędu skarbowego w dniu otrzymania odsetek.

Zgodnie natomiast z ogólną zasadą określoną w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem będą odsetki otrzymane. Przychód z tytułu odsetek powstaje zatem w momencie ich faktycznego otrzymania. Jeżeli np. ustalono płatność odsetek z góry, przychód powstanie z chwilą ich otrzymania, a nie dopiero z chwilą wygaśnięcia umowy pożyczki. Podobnie sama wymagalność odsetek nie skutkuje powstaniem przychodu z tego tytułu. Przychód nie powstanie bowiem dopóty, dopóki odsetki nie zostaną faktycznie przez uprawnionego otrzymane.

Tym samym - w ocenie Wnioskodawcy - do Jego przychodów nie zalicza się kwot naliczonych lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym udzielonych pożyczek oraz nienaliczonych i nieotrzymanych odsetek. W odniesieniu więc do opisanego stanu faktycznego Wnioskodawca wskazuje, że nie otrzymał żadnej kwoty stanowiącej ani zwrot pożyczki ani należnych odsetek. Co więcej, odsetki te nie zostały naliczone i w związku z planowanym podpisaniem umowy o zwolnienie z długu zostaną one umorzone wraz z należnością główną w postaci kwoty pożyczki.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 21 kwietnia 2004 r., nr PD/415-17/04, w którym wyjaśniono, że "odsetki od należności, w tym od udzielonych kredytów i pożyczek, naliczone, lecz nie otrzymane zgodnie z warunkami umowy, nie stanowią u wierzyciela przychodów. Odsetki takie są przychodami w dacie faktycznego otrzymania. (...) Oznacza to, że podjęte przez strony umowy decyzje odnośnie odsetek nie zapłaconych o ich umorzeniu, odroczeniu terminów płatności odsetek (prolongowaniu), obniżeniu oprocentowania, całkowitym lub częściowym zaniechaniu naliczania odsetek zarówno u wierzyciela, jak i dłużnika są podatkowo obojętne".

Wnioskodawca wskazuje również, że stanowisko takie potwierdzone zostało także w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 października 2010 r., nr IP-PB3-423-1149/08-2/Kr, w której wyjaśniono, że przychód z tytułu odsetek należy rozpoznawać w dacie ich otrzymania. Ponadto powołuje pismo Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów z dnia 13 stycznia 1999 r., sygn. PB3-5912-722-6D4/I-JS/98, w którym stwierdzono, że "odsetki od należności naliczone lecz nieotrzymane zgodnie z warunkami umowy, nie stanowią u wierzyciela przychodów. Odsetki takie są przychodami w dacie faktycznego otrzymania i odpowiednio w tej samej dacie zapłacone przez dłużnika są jego kosztami uzyskania przychodów. Oznacza to, że podjęte przez strony umowy decyzje odnośnie odsetek niezapłaconych o ich umorzeniu, odroczeniu terminów płatności odsetek (prolongowaniu), obniżeniu oprocentowania, całkowitym lub częściowym zaniechaniu naliczania odsetek zarówno u wierzyciela, jak i dłużnika są podatkowo obojętne".

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, odsetki, których nie otrzymał oraz z zapłaty których pożyczkobiorca zostanie zwolniony na podstawie umowy o zwolnienie z długu, nie będą stanowiły dla Niego przychodu i tym samym nie będą opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż będą one obojętne podatkowo.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z ust. 2 tego przepisu wynika natomiast, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z kolei stosownie do art. 11 ust. 1 przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Wynika z tego, że pojęciem pierwotnym dla dochodu jest pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w dniu 20 czerwca 2009 r. zawarł ze swoim synem umowę oprocentowanej pożyczki. Wysokość oprocentowania ustalona została na poziomie średniego rynkowego oprocentowania stosowanego przez bank, z którego usług korzysta Wnioskodawca - Pożyczkodawca - w stosunku rocznym. Strony ustaliły ponadto, że oprocentowanie naliczane będzie za okresy roczne z wyjątkiem pierwszego, który naliczony zostanie za okres od dnia 11 października 2008 r. do końca roku kalendarzowego. W związku z zawarciem umowy syn Wnioskodawcy złożył do właściwego urzędu skarbowego stosowną deklarację i uiścił podatek od czynności cywilnoprawnych. Obecnie Wnioskodawca chciałby równowartość udzielonej pożyczki darować synowi, zwalniając go z długu na podstawie stosownej umowy zawartej zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Umowa ta miałaby charakter nieodpłatny. Po ewentualnym podpisaniu umowy o zwolnienie z długu syn Wnioskodawcy nie byłby już zobowiązany do zwrotu kwoty określonej w umowie pożyczki ani odsetek od tej kwoty ze względu na fakt, że należności dodatkowe ulegają umorzeniu wraz z należnością główną.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że nie otrzymał żadnej kwoty w ramach zwrotu pożyczki ani żadnej kwoty, która stanowiłaby zapłatę odsetek. Co więcej, odsetki nie zostały naliczone i zgodnie z planowanym zwolnieniem syna z długu zostałby on zwolniony również od obowiązku uiszczania odsetek, ze względu na fakt, że stanowią one należność uboczną w stosunku do należności głównej, a zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w przypadku umorzenia należności głównej umorzeniu ulegają także związane z nią należności uboczne.

W związku z tak opisanym zdarzeniem wyjaśnić należy, że jednym ze źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu są wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c). Katalog przychodów z kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 ustawy. Stosownie do ust. 1 pkt 1 tego przepisu za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.

Z art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że, z zastrzeżeniem art. 52, od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Odsetki takie - co szczególnie istotne dla rozpatrywanej sprawy - zgodnie z ogólną definicją przychodu zawartą w zacytowanym wyżej art. 11 ust. 1 ustawy są przychodami w momencie ich otrzymania lub postawienia do dyspozycji.

Skoro zatem, jak wskazano we wniosku, Wnioskodawca w związku z planowanym zwolnieniem syna z długu, zwolni go jednocześnie z ciążącego na nim obowiązku zapłaty odsetek od udzielonej kwoty pożyczki, a ponadto odsetki te dotychczas nie zostały naliczone, jak również Wnioskodawca nie otrzymał żadnej kwoty w ramach zwrotu pożyczki czy też zapłaty odsetek, to w opisanej sytuacji, w związku ze zwolnieniem syna z długu skutkującym umorzeniem świadczenia ubocznego, jakim są odsetki, Wnioskodawca nie uzyska przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl