ITPB2/415-259/08/AD - Rodzina zastępcza a prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2008 r. (data wpływu 3 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 marca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego ustanowiona została Pani rodziną zastępczą dla wnuka. Wszystkie koszty dotyczące jego utrzymania i wykształcenia ponosi Pani osobiście. Otrzymuje Pani świadczenie z opieki społecznej dla rodzin zastępczych. Rodzice, którzy mają ograniczoną władzę rodzicielską, nie przekazują żadnych środków finansowych na utrzymanie dziecka. Ojciec dziecka nie ma żadnego kontaktu z synem. Matka dziecka, dla której jest Pani kuratorem sądowym z uwagi na zaburzenia adaptacyjne i ociężałość umysłową, nie jest w stanie spełniać żadnej roli należnej matce. Wnukowi zastępuje więc Pani ojca i matkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przepisów art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może Pani rozliczyć się wspólnie z wnukiem, w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ma prawo do rozliczenia się wspólnie z wnukiem, gdyż spełnia i wykonuje wszystkie funkcje należące do rodziców.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2006 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

* podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7; z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Zgodnie z art. 94 § 3 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.), jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani, ustanawia się dla dziecka opiekę. W myśl art. 145 § 1 i § 2 ww. ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, opiekę ustanawia się dla małoletniego w wypadkach przewidzianych w tytule II Kodeksu. Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód.

Natomiast instytucję rodziny zastępczej reguluje art. 112¹ ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, który stanowi, że jeżeli sąd opiekuńczy nie postanowi inaczej, obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad osobą małoletniego umieszczonego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej, jego wychowania oraz reprezentowania w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb jego utrzymania należą do rodziny zastępczej albo placówki opiekuńczo-wychowawczej. Inne obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców małoletniego. Szczegółowe zasady umieszczania dzieci w rodzinach zastępczych wynikają z ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.).

W myśl art. 72 ust. 1 tej ustawy dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej zapewnia się opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu (art. 72 ust. 6 ww. ustawy z dnia 12 marca 2004 r.). Obowiązek opieki nad dzieckiem i jego wychowania rodzina zastępcza podejmuje z dniem umieszczenia dziecka w tej rodzinie w wykonaniu orzeczenia sądu albo umowy, o której mowa w ust. 7 (art. 72 ust. 9 ustawy). Podstawowe obowiązki rodziny zastępczej wynikają z art. 72 ust. 5 tej ustawy.

W świetle cytowanych powyżej przepisów, funkcja rodziny zastępczej nie jest tożsama z funkcją opiekuna prawnego. Opiekuna prawnego ustanawia się do sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem, w związku z brakiem rodziców lub całkowitym pozbawieniem ich władzy rodzicielskiej. Natomiast umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej występuje w sytuacji, gdy rodzice dziecka nie zapewniają dziecku właściwej opieki rodzicielskiej. Rodzina zastępcza wykonuje jedynie funkcje zapewniające dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiednie do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju.

Z cytowanego uprzednio przepisu art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego (...). Zawarta w tym przepisie definicja osoby samotnie wychowującej dzieci jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Sąd postanowił matce dziecka ograniczyć władzę rodzicielską przez umieszczenie go w rodzinie zastępczej. Rodziną zastępczą ustanowiona została Pani.

Zatem, skoro nie została Pani ustanowiona opiekunem prawnym dla małoletniego wnuka tylko rodziną zastępczą, w świetle art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje Pani możliwość skorzystania z opodatkowania dochodów, w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.