ITPB2/415-202a/13/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 11 lutego 2013 r. (wpływ do tutejszego organu dnia 15 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania środków w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jest nieprawidłowe

W dniu 15 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania środków w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W lipcu 2003 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem wniosła wkład mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej w wysokości 36.153 zł, tj. 35,5% wartości rynkowej. W 2011 r. nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego i wyrokiem Sądu Okręgowego zostało uregulowane korzystanie ze wspólnego mieszkania.

W dniu 6 lutego 2012 r. małżonkowie wystąpili do spółdzielni mieszkaniowej z pismem dotyczącym przekazania ww. mieszkania do dyspozycji spółdzielni i zwrotu wkładu mieszkaniowego. W tym samym dniu Wnioskodawczyni wystąpiła do Spółdzielni z wnioskiem o ponowne przyznanie Jej zajmowanego dotychczas mieszkania spółdzielczo-lokatorskiego.

Warunkiem ponownego przyznania ww. prawa do lokalu było wniesienie przez Wnioskodawczynię wkładu mieszkaniowego w wysokości 91.402 zł 20 gr, tj. 35,5% jego wartości rynkowej. W lutym 2012 r. Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem do banku o przyznanie Jej kredytu na brakującą kwotę wkładu mieszkaniowego, która miała zostać wypłacona byłemu małżonkowi Wnioskodawczyni. Zwaloryzowany wkład mieszkaniowy został wypłacony byłemu małżonkowi Wnioskodawczyni w wysokości 45.701 zł 10 gr, natomiast Wnioskodawczyni wypłacono kwotę 19.298 zł 90 gr, a pozostałą część należnego Jej wkładu w wysokości 26.402 zł 20 gr pozostawiono na koncie spółdzielni mieszkaniowej. Wnioskodawczyni po uzyskaniu decyzji o przyznaniu kredytu hipotecznego wniosła brakującą kwotę w wysokości 65.000 zł na konto spółdzielni jako wkład mieszkaniowy. W dniu 5 kwietnia 2012 r. Wnioskodawczyni otrzymała pismo ze spółdzielni mieszkaniowej informujące Ją o przyznaniu prawa do lokalu mieszkalnego.

W dniu 12 kwietnia 2012 r. w spółdzielni mieszkaniowej została podpisana umowa o ustanowieniu spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego budowanego przy udziale środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

Jednocześnie Wnioskodawczyni otrzymała PIT-8C, w którym wykazana została kwota zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego podlegająca opodatkowaniu w wysokości 27.624 zł 60 gr.

Wnioskodawczyni od 2003 r. stale zamieszkiwała i nadal zamieszkuje w przyznanym Jej mieszkaniu i w okresie kiedy starała się o kredyt również zamieszkiwała w tym lokalu uiszczając miesięczne opłaty z tytułu korzystania z mieszkania spółdzielczo lokatorskiego, tj. czynsz, kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię mieszkaniową, gdyż bloki w których zamieszkuje Wnioskodawczyni budowlane były ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. W chwili obecnej spółdzielnia prowadzi rozmowy z bankiem dotyczące wyliczenia dającego możliwość lokatorom wykupu mieszkań na własność. Wartość takiego wykupu w związku z wpłaconym wkładem mieszkaniowym i spłaconym co miesiąc kredytem do spółdzielni wyniosłyby mniej niż zakup mieszkania na wolnym rynku. W takiej sytuacji Wnioskodawczyni jest zainteresowana wykupem spółdzielczo-lokatorskiego mieszkania na własność, a ponadto zaciągnięty kredyt hipoteczny na wkład mieszkaniowy jest dla Wnioskodawczyni "wiążący", zatem nie zamierza Ona oddawać mieszkania do dyspozycji spółdzielni.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od różnicy zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, biorąc pod uwagę fakt, że od 2003 r. stale zamieszkiwała pod tym samym adresem i w tym samym mieszkaniu, co miesiąc reguluje należne opłaty do spółdzielni mieszkaniowej (również opłacała je w okresie, kiedy starała się o przyznanie prawa do ww. lokalu mieszkalnego).

Zdaniem Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę fakt, że od 2003 r. stale zamieszkuje w tym samym lokalu, w czasie kiedy starała się o kredyt hipoteczny na wkład mieszkaniowy i przydział prawa do lokalu mieszkalnego regularnie opłacała czynsz i pozostałe opłaty oraz fakt, że wniosła do spółdzielni swój wkład mieszkaniowy (w tym powiększony o część, która została wypłacona Jej byłemu mężowi, na którą to zaciągnęła kredyt hipoteczny) powinna zostać zwolniona z opłacenia podatku od kwoty wynikającej z wystawionej przez spółdzielnię informacji PIT-8C, gdyż nie zyskała żadnych korzyści majątkowych, a wręcz przeciwnie - Wnioskodawczyni w związku z powyższym spłaca co miesiąc raty kredytu hipotecznego, który zaciągnęła na uzupełnienie wkładu mieszkaniowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił źródła przychodów, w pkt 9 wskazując inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" wskazuje, iż zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów, stanowią przychody objęte dyspozycją tego przepisu.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż w lipcu 2003 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem wniosła wkład mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej w wysokości 36.153 zł, tj. 35,5% wartości rynkowej. W 2011 r. nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego i wyrokiem Sądu Okręgowego zostało uregulowane korzystanie ze wspólnego mieszkania.

W dniu 6 lutego 2012 r. małżonkowie wystąpili do spółdzielni mieszkaniowej z pismem dotyczącym przekazania ww. mieszkania do dyspozycji spółdzielni i zwrotu wkładu mieszkaniowego. W tym samym dniu Wnioskodawczyni wystąpiła do Spółdzielni z wnioskiem o ponowne przyznanie Jej zajmowanego dotychczas mieszkania spółdzielczo - lokatorskiego. Warunkiem ponownego przyznania ww. prawa do lokalu było wniesienie przez Wnioskodawczynię wkładu mieszkaniowego w wysokości 91.402 zł 20 gr, tj. 35,5% jego wartości rynkowej. W lutym 2012 r. Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem do banku o przyznanie Jej kredytu na brakującą kwotę wkładu mieszkaniowego, która miała zostać wypłacona byłemu małżonkowi Wnioskodawczyni. Zwaloryzowany wkład mieszkaniowy został wypłacony byłemu małżonkowi Wnioskodawczyni w wysokości 45.701 zł 10 gr, natomiast Wnioskodawczyni wypłacono kwotę 19.298 zł 90 gr, a pozostałą część należnego Jej wkładu w wysokości 26.402 zł 20 gr pozostawiono na koncie spółdzielni mieszkaniowej. Wnioskodawczyni po uzyskaniu decyzji o przyznaniu kredytu hipotecznego wniosła brakującą kwotę w wysokości 65.000 zł na konto spółdzielni jako wkład mieszkaniowy. W dniu 5 kwietnia 2012 r. Wnioskodawczyni otrzymała pismo ze spółdzielni mieszkaniowej informujące Ją o przyznaniu prawa do lokalu mieszkalnego.

W dniu 12 kwietnia 2012 r. w spółdzielni mieszkaniowej została podpisana umowa o ustanowieniu spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego budowanego przy udziale środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

Jednocześnie Wnioskodawczyni otrzymała PIT-8C, w którym wykazana została kwota zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego podlegająca opodatkowaniu w wysokości 27.624 zł 60 gr.

Wnioskodawczyni od 2003 r. stale zamieszkiwała i nadal zamieszkuje w przyznanym Jej mieszkaniu i w okresie kiedy starała się o kredyt również zamieszkiwała w tym lokalu uiszczając miesięczne opłaty z tytułu korzystania z mieszkania spółdzielczo lokatorskiego, tj. czynsz, kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię mieszkaniową, gdyż bloki w których zamieszkuje Wnioskodawczyni budowlane były ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. W chwili obecnej spółdzielnia prowadzi rozmowy z bankiem dotyczące wyliczenia dającego możliwość lokatorom wykupu mieszkań na własność. Wartość takiego wykupu w związku z wpłaconym wkładem mieszkaniowym i spłaconym co miesiąc kredytem do spółdzielni wyniosłyby mniej niż zakup mieszkania na wolnym rynku. W takiej sytuacji Wnioskodawczyni jest zainteresowana wykupem spółdzielczo-lokatorskiego mieszkania na własność, a ponadto zaciągnięty kredyt hipoteczny na wkład mieszkaniowy jest dla Wnioskodawczyni "wiążący", zatem nie zamierza Ona oddawać mieszkania do dyspozycji spółdzielni.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (art. 8 pkt 3 ww. ustawy).

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy lokalu. Wydatki na wkłady mieszkaniowe (budowlane) do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Stosownie do art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22 ww. ustawy)

W świetle powyższego uznać należy, iż w sytuacji gdy następuje wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego - stosownie do art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - spółdzielnia jest zobowiązana do wypłaty osobie uprawnionej wartości rynkowej tego lokalu. Ww. kwotę należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast fakt, iż Wnioskodawczyni - na skutek złożonego wniosku - otrzymała to samo mieszkanie na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z obowiązkiem uiszczenia ustalonego przez spółdzielnię wkładu nie daje podstaw do uznania, iż przychód z ww. źródła nie powstał.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że nadwyżka pomiędzy kwotą przysługującą Wnioskodawczyni jako osobie uprawnionej w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, a wniesionym do spółdzielni wkładem mieszkaniowym (niezależnie od faktu uzyskania przez Wnioskodawczynię w późniejszym czasie prawa do tego samego lokalu mieszkalnego i ponoszenia wszelkich wydatków związanych z tym lokalem) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, który Spółdzielnia miała obowiązek wykazać w informacji PIT-8C.

Przychód obliczony w sposób powyżej wskazany, a wynikający z informacji PIT-8C Wnioskodawczyni zobowiązana była wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia 2013 r. i opodatkować według zasad ogólnych.

Końcowo należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -1. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.