ITPB2/415-197/14/MU

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2014 r. (data wpływu 25 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla najemców lokali bądź członków ich rodzin odpracowania zobowiązań czynszowych - jest prawidłowe.

W dniu 25 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla najemców lokali bądź członków ich rodzin odpracowania zobowiązań czynszowych.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W związku z dużymi zaległościami związanymi z opłatami czynszowymi za mieszkania komunalne oraz za mieszkania będące własnością Spółki i świadczeniami (np. woda, ścieki, śmieci, co, c.w.), Spółka zamierza wprowadzić do umowy najmu porozumienie, zgodnie z którym zapłata czynszu może mieć formę świadczenia rzeczowego, na co pozwala art. 453 i 659 § 2 Kodeksu cywilnego. Najemcy w celu zwolnienia z długu (czynszu najmu oraz opłat niezależnych od wynajmującego, tj. media doprowadzone do lokalu) wykonają na rzecz wynajmującego inne świadczenia (art. 453 Kodeksu cywilnego). Rodzaj, rozmiar i wartość czynności świadczonych przez najemcę (dłużnika) są następnie określone w załączniku do ww. porozumienia. Do czynności świadczonych przez dłużnika należeć będą prace porządkowe, tj. sprzątanie terenu, drobne prace remontowe na klatce schodowej i na posesji wokół budynków mieszkalnych komunalnych oraz będących własnością Spółki (uzupełnianie tynków, malowanie klatek schodowych, drzwi, stolarki okiennej, płotów). Świadczenia rzeczowe miałyby charakter okresowy. Następowałyby w przypadku udokumentowania braku możliwości spłaty należności za powstałe długi.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy u najemców, bądź członków ich rodzin, w związku z odpracowaniem zaległości czynszowych powstaje przychód, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, czy Spółka jako płatnik ma obowiązek poboru zaliczek na podatek.

Zdaniem Spółki odpracowanie zaległości z tytułu czynszu i opłat za dostarczone do lokalu media przez najemców lub członków ich rodzin nie powinno być przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Spółka nie powinna mieć obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

W świetle powyższego wynajmujący zobowiązany jest do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w związku z dużymi zaległościami związanymi z opłatami czynszowymi za mieszkania komunalne oraz za mieszkania będące własnością Spółki i świadczeniami (np. woda, ścieki, śmieci, co, c.w.), Spółka zamierza wprowadzić do umowy najmu porozumienie, zgodnie z którym zapłata czynszu może mieć formę świadczenia rzeczowego, na co pozwala art. 453 i 659 § 2 Kodeksu cywilnego. Najemcy w celu zwolnienia z długu (czynszu najmu oraz opłat niezależnych od wynajmującego, tj. media doprowadzone do lokalu) wykonają na rzecz wynajmującego inne świadczenia (art. 453 Kodeksu cywilnego). Rodzaj, rozmiar i wartość czynności świadczonych przez najemcę (dłużnika) są następnie określone w załączniku do ww. porozumienia. Do czynności świadczonych przez dłużnika należeć będą prace porządkowe, tj. sprzątanie terenu, drobne prace remontowe na klatce schodowej i na posesji wokół budynków mieszkalnych komunalnych oraz będących własnością Spółki (uzupełnianie tynków, malowanie klatek schodowych, drzwi, stolarki okiennej, płotów). Świadczenia rzeczowe miałyby charakter okresowy. Następowałyby w przypadku udokumentowania braku możliwości spłaty należności za powstałe długi.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 (zdanie pierwsze) Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku do zapłaty czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że spłaty istniejących długów są dla dłużników obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, po stronie najemców oraz członków ich rodzin, którzy zajmują lokale komunalne jak i lokale będące własnością Spółki nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w związku z odpracowaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległości czynszowych, a co za tym idzie na Spółce nie będzie ciążył obowiązek poboru z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.