ITPB2/415-153/13/IL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 7 lutego 2013 r. (data wpływu 15 lutego 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 kwietnia 2013 r. (data wpływu 5 kwietnia 2013 r.), oraz z dnia 13 maja 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odstąpienia od ustalenia opłaty z tytułu pobytu dziecka w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych - jest prawidłowe.

W dniu 15 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 2 kwietnia 2013 r. (data wpływu 5 kwietnia 2013 r.), oraz z dnia 13 maja 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odstąpienia od ustalenia opłaty z tytułu pobytu dziecka w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zgodnie z uchwałą nr..... z dnia 26 stycznia 2012 r. Rady Powiatu Wnioskodawca został upoważniony do umarzania w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej. Umorzenie lub odstąpienie następuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz uchwały Rady Powiatu. Podstawą umarzania i odstępowania są szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji finansowej rodzinnej osób zobowiązanych. Wysokość opłat za pobyt dziecka ustalana jest w kwocie przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Wskazane w art. 80 i 81 wydatki to świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej. Stosownie do art. 193 ust. 6 ustawy opłatę ponoszą także rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona. W wyniku powyższego dziecko zostaje umieszczone w pieczy zastępczej, a w stosunku do rodziców biologicznych w przypadku złej sytuacji finansowej odstępuje się od odpłatności. Rodzice dziecka nie odniosą żadnej korzyści nie wydatkując środków finansowych, których nie posiadają.

Wobec powyższego zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 2 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej przepisy tej ustawy stosuje się do podatków, opłat, oraz nieopodatkowanych należności budżetu państwa, opłat, oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe. Zgodnie z art. 13 § 1 pkt 1 Op organem podatkowym stosownie do swojej właściwości jest naczelnik urzędu skarbowego (...), starosta, albo marszałek województwa, jako organ pierwszej instancji. Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z art. 67a § 1 pkt 3, § 2 Op organ podatkowy może umorzyć w całości lub w części lub odstąpić od naliczania odpłatności. Powyższe przepisy wskazują, że starosta działając jako organ podatkowy, umarzając opłaty lub odstępując od naliczenia opłaty działa w granicach, określonych uchwałą przyjętą przez Radę Powiatu. A zatem podatnik, wobec którego umorzono lub odstąpiono od jej ustalenia miał niejako do tego prawo. W ocenie Wnioskodawcy w przypadku odstąpienia od płatności za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej wysokość odstąpienia dla podatnika nie została ustalona, a co za tym idzie nie ma podstaw ustalenia wartości ewentualnego świadczenia z tytułu tego odstąpienia. W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy nie można uznać, że uzyskał on z tego tytułu przychód. Skoro jego warunki mieszkaniowe i finansowe spowodowały odebranie mu dzieci poprzez umieszczenie w pieczy zastępczej, oraz ograniczenie władzy rodzicielskiej należało odstąpić od naliczania odpłatności za pobyt dzieci. Jednocześnie jego warunki się nie polepszyły, nie wzbogacił się to nie należy wystawiać dla niego PIT- 8C. W ocenie Wnioskodawcy odstąpienie od ustalania opłat z tytułu pobytu dziecka w pieczy zastępczej nie wpłynęło pozytywnie na poprawę sytuacji finansowej danej rodziny oraz nie spowodowało trwałego przyrostu majątku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się - co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie - że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Również zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W świetle powyższego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Z wniosku wynika, iż zgodnie z uchwałą nr... z dnia 26 stycznia 2012 r. Rady Powiatu Wnioskodawca został upoważniony do umarzania w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej. Umorzenie lub odstąpienie następuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz uchwały Rady Powiatu. Podstawą umarzania i odstępowania są szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji finansowej rodzinnej osób zobowiązanych. Wysokość opłat za pobyt dziecka ustalana jest w kwocie przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 ustawy o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej. Wskazane w art. 80 i 81 wydatki to świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej. Stosownie do art. 193 ust. 6 ustawy opłatę ponoszą także rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona. W wyniku powyższego dziecko zostaje umieszczone w pieczy zastępczej, a w stosunku do rodziców biologicznych w przypadku złej sytuacji finansowej odstępuje się od odpłatności. Rodzice dziecka nie odniosą żadnej korzyści nie wydatkując środków finansowych, których nie posiadają.

Zgodnie z art. 193 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.) za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości:

Opłatę, o której mowa w art. 193 ust. 1, ustala, w drodze decyzji, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym (art. 194 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 194 ust. 2 cyt. ustawy rada powiatu określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Stosownie do art. 194 ust. 3 ww. ustawy starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając uchwałę, o której mowa w ust. 2, może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty, o której mowa w art. 193 ust. 1.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej określa zarówno tryb ustalania opłaty za pobyt dziecka w mi.in. placówce opiekuńczo-wychowawczej, oraz rodzinach zastępczych, do której opłacania zobligowani są rodzice dziecka, jak i możliwość umorzenia tej opłaty w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu jej płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty, pozostawiając określenie szczegółowych zasad w tym zakresie radzie powiatu.

Jeżeli postanowienia uchwały rady powiatu mają charakter generalno-abstrakcyjny, a nie indywidualno-konkretny, odnoszą się do wszystkich osób będących adresatami zawartych w niej norm, wówczas wszystkie osoby które spełniają określone w uchwale warunki, mogą korzystać z przewidzianych w niej ulg. W takim przypadku, odstąpienie od ustalania opłaty z tytułu pobytu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej i rodzinach zastępczych, nie ma charakteru indywidualnego i nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie uprawnionych osób. Zatem na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C dla rodziców dziecka.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.