ITPB2/415-1083/08/HD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 listopada 2008 r. (data wpływu 24 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia na wniosek poręczycieli pożyczki wraz z odsetkami, zaciągniętej ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przez pracownika, który zmarł - jest prawidłowe.

W dniu 24 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia na wniosek poręczycieli pożyczki wraz z odsetkami, zaciągniętej ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przez pracownika, który zmarł.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka na podstawie Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy z dnia 31 października 2005 r. udziela pracownikom pomocy na cele mieszkaniowe w formie pożyczek podlegających zwrotowi. Z jednym z pracowników został rozwiązany stosunek pracy, a w trakcie jego trwania zaciągnął on pożyczkę na cele mieszkaniowe z ZFŚS. Udzielona pożyczka została poręczona przez dwóch poręczycieli - pracowników Spółki. Były pracownik przestał spłacać raty pożyczki, więc obowiązek spłaty przeszedł na dwóch poręczycieli. Spłacali oni pożyczkę w ratach, a po rozwiązaniu stosunku pracy z jednym z nich, pożyczkę spłacał tylko jeden z poręczycieli - w dalszym ciągu pracujący w Spółce. Pożyczkobiorca zmarł i nie uregulował należności wynikających z jego zadłużenia. Obu poręczycieli zwróciło się do komisji ZFŚS z prośbą o umorzenie pożyczki wraz z odsetkami ze względu na śmierć pożyczkobiorcy. Pożyczka została umorzona.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie pożyczki niespłaconej przez zmarłego pracownika, dokonane na wniosek poręczycieli nie skutkuje powstaniem przychodu u poręczycieli pożyczki. Kwot umorzonej pożyczki wraz z odsetkami nie można uznać za przychód, o którym mowa w art. 11 ustawy - nie są to otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne ani wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Potwierdzeniem tego stanowiska jest również brzmienie przepisów art. 20 ustawy - nie można uznać, iż umorzenie pożyczki jest dla poręczycieli dochodem z innych źródeł wymienionych w tym przepisie. Spółka stoi na stanowisku, iż w przypadku uznania, że poręczyciele uzyskali przychód podlegający opodatkowaniu w związku z umorzeniem przedmiotowej pożyczki na płatniku nie będzie ciążyć obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy. Fakt, że poręczyciele byli pracownikami płatnika nie ma w tym przypadku znaczenia. Przychód uzyskany w związku z umorzeniem pożyczki innego pracownika nie może zostać uznany za przychód ze stosunku pracy poręczyciela - nie spełnia warunków określonych art. 12 ust. 1 ustawy. Oznacza to, że na Wnioskodawcy będzie ciążyć jedynie obowiązek sporządzenia i przekazania informacji, o której mowa w art. 42a ustawy, tj. informacji PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 zezm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Biorąc powyższe pod uwagę otrzymanie pożyczki przez podatnika pozostaje neutralne podatkowo. Kwota przenoszona na podatnika w wykonaniu umowy pożyczki nie stanowi dla niego przysporzenia majątkowego, gdyż podlega zwrotowi. Nie można więc pożyczki uznać za przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku jednak umorzenia pożyczki następuje zwolnienie dłużnika z całości lub części długu. W takiej sytuacji oznacza to, że pożyczkobiorca otrzymuje świadczenie nieodpłatne lub częściowo odpłatne. Wartość tego świadczenia stanowi przychód ale wyłącznie dla pożyczkobiorcy.

Umorzona pożyczka z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych jest więc przychodem-jedynie dla osoby u której nastąpiło przysporzenie majątku z tego tytułu.

Na podstawie art. 876 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Na mocy tej umowy poręczyciel odpowiada za zobowiązanie jak współdłużnik solidarny (art. 881 Kodeksu cywilnego). Wierzyciel może jednak zwolnić poręczyciela lub poręczycieli z zobowiązania, tak jak to miało miejsce w przedstawionym stanie faktycznym. Zatem, z chwilą zwolnienia poręczycieli z konieczności uregulowania poręczonego długu, ich obowiązek ostatecznie przestał istnieć, a pożyczka stała się wymagalna wyłącznie od dłużnika (pożyczkobiorcy). W przypadku śmierci pożyczkobiorcy prawa i obowiązki wynikające z umowy pożyczki przechodzą na jego spadkobierców, w tym skutki prawno-podatkowe ewentualnego umorzenia pożyczki.

Mając powyższe na uwadze w związku z faktem, iż w takim przypadku u poręczycieli nie nastąpiło jakiekolwiek przysporzenie majątkowe - zwolnienie ich z obowiązku spłaty pozostałej kwoty pożyczki nie spowoduje powstania u poręczycieli przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji na Spółce nie ciąży też obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C. Obowiązek ten zgodnie z art. 42a ww. ustawy ciąży na osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osobach prawnych i ich jednostkach organizacyjnych oraz jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego.

Reasumując kwota umorzonej pożyczki wraz z odsetkami nie powoduje powstania u poręczycieli przychodu zarówno ze stosunku pracy jak i z innych źródeł, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wskutek tego zdarzenia Spółka nie dokonuje na rzecz poręczycieli nieodpłatnego świadczenia, gdyż nie oni korzystali ze środków finansowych pochodzących z udzielonej pożyczkobiorcy pożyczki. Zatem nie jest obowiązana do pobrania z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych jak również do wystawienia poręczycielom informacji PIT-8C.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.