ITPB2/415-1044/08/ENB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2008 r. (data wpływu 3 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia części lokalu nabytego w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 listopada 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia części lokalu nabytego w drodze spadku.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2007 r. zmarł Pani brat, posiadający spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej. Brat nabył to prawo w 1993 r. na podstawie umowy - darowizny od Państwa matki - na co wyraziła Pani zgodę.

Zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego, ze stycznia 2008 r. spadek po bracie, na podstawie testamentu dziedziczy Pani, i dwie inne osoby, każda w 1/3 części. Jedna z tych osób nabyła w całości prawo do lokalu po spadkodawcy i wypłaciła Pani w lipcu 2008 r. 50.000 zł tytułem spłaty. Stanowiło to równość 1/3 części lokalu (akt notarialny). Zgłosiła Pani ten fakt w Urzędzie Skarbowym gdzie uzyskała informację, że w związku z terminowym zgłoszeniem spadku nie płaci Pani podatku od spadku i darowizn. Ponieważ jednak z podziału spadku otrzymała Pani spłatę - jest ona traktowana jako dochód w 2008 r. i w związku z tym należy zapłacić od sumy 50.000 zł 19% podatku dochodowego. Nie mogła Pani inaczej wykorzystać tego spadku, bowiem zamieszkanie i zameldowanie się w tym lokalu np. na rok lub 5 lat z osobą dla Pani obcą byłoby fikcją prawną. Wskazała Pani, że znajduje się w trudnej sytuacji osobistej i finansowej i konieczność zapłacenia tak wysokiego podatku jest bardzo uciążliwa. Urzędnicy Urzędu Skarbowego poradzili Pani, zwrócenie się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, podzielając wątpliwości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli ustawodawca zwolnił najbliższą rodzinę z podatku spadkowego, to nie może nagle traktować tego spadku jako dochodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dziedziczy Pani po bracie zgodnie z jego wolą, a w pewnej mierze i po swojej matce, a ponadto wyraziła Pani zgodę na darowanie mieszkania tylko bratu, nie żądając żadnych udziałów. Całe swoje życie opiekowała się Pani zarówno matką jak i bratem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie:

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy zmieniającej, przepisy wprowadzone nowelizacją mają zastosowanie do dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) od 1 stycznia 2007 r.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, nabyła Pani wraz z dwoma innymi osobami wynoszący 1/3 części udział w spadku, który obejmuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej.

W wyniku podziału spadku, jeden z pozostałych spadkobierców nabył w całości spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu wchodzące w skład masy spadkowej i wypłacił Pani w lipcu 2008 r., tytułem spłaty kwotę 50.000 zł. Stanowiło to zgodnie z aktem notarialnym równowartość 1/3 części lokalu. W związku z terminowym zgłoszeniem nabycia spadku w Urzędzie Skarbowym skorzystała Pani ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Ponieważ dla rozstrzygnięcia kwestii przedstawionych we wniosku niezbędne jest ustalenie daty nabycia udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego, w tym celu należy odnieść się bezpośrednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast stosownie do przepisu art. 925 wymienionej ustawy, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Zgodnie z art. 1025 § 1 prawomocne postanowienie sądu stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

W świetle powyższego, Wnioskodawczyni nabyła udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w 2007 r., zatem zastosowanie będą miały przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r..

Dodatkowo należy wskazać, iż jeżeli spadek dziedziczy kilku spadkobierców, każdy z nich - w chwili otwarcia spadku - nabywa określony ułamkowo udział spadkowy, a nie poszczególne przedmioty wchodzące do spadku. Dochodzi wówczas do powstania wspólności majątku spadkowego. Wspólność ta nie jest tożsama ze wspólnością w częściach ułamkowych w rozumieniu przyjętym w art. 196 § 1 k.c., gdyż jej przedmiotem jest spadek, a nie rzecz. Wspólnością objęte są wszystkie prawa majątkowe podlegające dziedziczeniu i istniejące w chwili otwarcia spadku, a więc także prawa z istoty swej podzielne. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom.

W wyniku dokonania działu spadku, możliwy jest podział rzeczy lub prawa wchodzącego w skład majątku spadkowego poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współspadkobierców. Wówczas osoba otrzymująca w całości daną rzecz lub prawo nabywa jej część ponad dotychczas posiadany i przysługujący jej udział w rzeczy lub prawie. Konsekwencją tego jest zbycie tej części rzeczy lub prawa po stronie tego spadkobiercy, który w zamian przysługującej części rzeczy lub prawa otrzyma spłatę pieniężną.

Jak wynika z powyższego, otrzymanie przez spadkobiercę spłaty pieniężnej w zamian za przysługujący mu udział w rzeczy lub prawie spełnia warunki odpłatnego zbycia, bowiem spadkobierca w zamian za przekazanie własności rzeczy lub prawa otrzymuje konkretną kwotę, odpowiadającą wartości przekazanej rzeczy lub prawa.

Natomiast odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi źródło przychodu, o ile zbycie zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W myśl art. 30e powołanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. - podatek od dochodu ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podatek ten płatny jest w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł.

Należy wskazać, że podstawą obliczenia podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu nabytym w 2007 r. jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości a kosztami ustalonymi zgodnie z dyspozycją art. 22 ust. 6 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowi on, że za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Dodatkowo należy wyjaśnić, że zwolnienie nabycia spadku z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nie ma wpływu na kwestię opodatkowania podatkiem dochodowym zbycia rzeczy lub praw które wchodziły w skład masy spadkowej. W przypadku podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega bowiem fakt nabycia przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem dziedziczenia, natomiast źródłem przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych jest odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w przepisach.

W wyniku powyższego, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 19% dochodu uzyskanego ze zbycia w drodze działu spadku wynoszącego 1/3 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, które nabyła w drodze spadkobrania w 2007 r..

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.