ITPB2/415-1022/09/IB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 3 listopada 2009 r. (data wpływu 16 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury otrzymywanej z Włoch - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania emerytury otrzymywanej z Włoch. Wezwaniem z dnia 17 lutego 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się o wyczerpujące przedstawienie zaistniałego stanu faktycznego i przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego. Pismem z dnia 3 marca 2010 r. (data wpływu 5 marca 2010 r.) uzupełniono wniosek w ww. zakresie.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest obywatelem Włoch. Od 2008 r. wraz z żoną mieszka na stałe w Polsce. Jego żona ma obywatelstwo polskie. Wnioskodawca jest zameldowany na pobyt stały w Polsce (zgodnie z polskimi przepisami wewnętrznymi), tutaj bowiem posiada ośrodek interesów życiowych. W Polsce również korzysta ze świadczeń zdrowotnych. Tym samym, podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wynika to z tego, że spełnia określone ustawą przesłanki: ma miejsce zamieszkania i zameldowania w Polsce, a ponadto przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Wnioskodawca przez cały czas do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego pracował we Włoszech w przedsiębiorstwie państwowym, którego przedmiotem działalności było tzw. lotnictwo cywilne. Przedsiębiorstwo to zajmowało się świadczeniem usług w postaci przewozów lotniczych, tym samym prowadziło działalność gospodarczą. Na emeryturę Wnioskodawca przeszedł w momencie, gdy włoskie linie lotnicze były jeszcze całkowicie przedsiębiorstwem państwowym, tym samym mieści się w kategorii pracowników państwowych. Wnioskodawca pobiera włoską emeryturę, od której podatek dochodowy jest pobierany we Włoszech, a od marca 2009 r. również i w Polsce. Na początku 2009 r. Wnioskodawca założył konto walutowe w banku w Polsce, aby mógł swobodnie korzystać ze środków emerytalnych, które Mu przysługują za tzw. wysługę lat we Włoszech. Obecnie emerytura za przepracowane tam lata jest wypłacana Wnioskodawcy z państwowej włoskiej instytucji, jaką jest "I", która jest instytucją właściwą do wypłacania świadczeń emerytalnych również pracownikom państwowym.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku podano, iż wniosek dotyczy stanu faktycznego zaistniałego w 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien być podwójnie opodatkowany, na zasadzie unikania podwójnego opodatkowania oparte jest zarówno prawo polskie, jak i włoskie. W tym celu państwa te zawarły w dniu 21 czerwca 1985 r. umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatku od dochodu i zapobieganiu uchylaniu się od opodatkowania (Dz. U. z 1989 r. Nr 62, poz. 374), która jest wiążąca do dnia dzisiejszego. Polska powinna zaniechać poboru podatku na mocy art. 19 ust. 2 ww. umowy. Według podatnika właściwe dla poboru podatku będzie państwo włoskie. Wówczas podatek byłby pobierany tylko we Włoszech bez szkody dla podatnika. Ponadto, Polska powinna zwrócić nienależycie pobrany podatek. Podatnik na mocy wiążącej dla niego interpretacji podatkowej mógłby zwrócić się do właściwego urzędu skarbowego w Polsce z wnioskiem o zaniechanie poboru podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

W myśl art. 4 ust. 1 umowy z dnia 21 czerwca 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania (Dz. U. z 1989 r. Nr 62, poz. 374) w rozumieniu niniejszej umowy określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryteria o podobnym charakterze. Jednakże niniejsze określenie nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko w zakresie dochodu ze źródeł położonych w tym Państwie.

Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status będzie określony według następujących zasad:

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Jeżeli natomiast wymienione powyżej kryteria okażą się niewystarczające dla ustalenia rezydencji podatkowej, należy sięgnąć do stosownych postanowień art. 4 ww. umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 18 umowy z dnia 21 czerwca 1985 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z zastrzeżeniem artykułu 19 ustęp 2, emerytury oraz inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu jej zatrudnienia w przeszłości będą opodatkowane tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ich odbiorca ma stałe miejsce zamieszkania.

Na podstawie art. 19 ust. 2 lit. a) ww. umowy każda emerytura wypłacana bezpośrednio bądź z funduszy Umawiającego się Państwa lub jego jednostki politycznej, administracyjnej bądź władzy lokalnej każdej osobie fizycznej z tytułu usług, świadczonych na rzecz tego Państwa lub jednostki, lub władzy, będzie opodatkowana wyłącznie w tym Państwie.

Jednakże taka emerytura będzie opodatkowana tylko w drugim Umawiającym się Państwie, jeśli osoba fizyczna jest obywatelem oraz ma stałe miejsce zamieszkania w tym Państwie (art. 19 ust. 2 lit. b) ww. umowy).

Stosownie natomiast do art. 19 ust. 3 ww. umowy postanowienia artykułów 15, 16 i 18 mają zastosowanie do wynagrodzeń oraz emerytur mających związek z działalnością gospodarczą prowadzoną przez jedno z Umawiających się Państw lub jego jednostkę polityczną, administracyjną lub władzę lokalną.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż emerytura otrzymywana z Włoch, wypłacana osobie mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce z tytułu jej zatrudnienia w przeszłości podlega co do zasady opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy emerytura - nie związana z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Włochy, jednostkę polityczną, administracyjną lub władzę lokalną tego państwa - jest wypłacana bezpośrednio bądź z funduszy Włoch, jednostki politycznej, administracyjnej bądź władzy lokalnej tego państwa każdej osobie fizycznej z tytułu usług, świadczonych na rzecz tego państwa, jednostki lub władzy. Wtedy - stosownie do art. 19 ust. 2 lit. a) umowy - emerytura podlega opodatkowaniu wyłącznie we Włoszech. Taka emerytura podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, jeżeli osoba fizyczna jest obywatelem oraz ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce.

Jak wynika z treści wniosku oraz z jego uzupełnienia, Wnioskodawca ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce i otrzymuje emeryturę z Włoch z tytułu zatrudnienia w przeszłości w przedsiębiorstwie państwowym, którego przedmiotem działalności było tzw. lotnictwo cywilne. Przedsiębiorstwo to zajmowało się świadczeniem usług w postaci przewozów lotniczych, tym samym - jak wskazano w uzupełnieniu wniosku - prowadziło działalność gospodarczą. Emerytura jest wypłacana z państwowej włoskiej instytucji - "I". Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Mając na uwadze ww. stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny należy zatem stwierdzić, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku emerytura otrzymywana przez Wnioskodawcę - mającego stałe miejsce zamieszkania w Polsce - stosownie do cytowanego powyżej art. 18 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania - podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Tym samym, nie występuje w tym przypadku podwójne opodatkowanie i nie znajduje zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania, bowiem przedmiotowe dochody zgodnie z cytowaną umową podlegają opodatkowaniu tylko w jednym państwie tj. w Polsce.

Natomiast w sytuacji wystąpienia kolizji co do kwalifikacji tego samego przychodu do różnych źródeł z umowy między Polską a Włochami i zastosowania różnych postanowień umowy (a w konsekwencji również z uwagi na ewentualny brak wyeliminowania podwójnego opodatkowania), istnieje możliwość wszczęcia na wniosek Podatnika, Procedury Wzajemnego Porozumiewania się. Tryb postępowania w tej sprawie został uregulowany w art. 25 umowy. Jak statuuje art. 25 ust. 1 umowy jeżeli osoba jest zdania, że działania jednego lub obu Umawiających się Państw pociągają lub pociągną za sobą opodatkowanie, które jest niezgodne z postanowieniami niniejszej umowy, to może ona, niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym tych Państw, przedstawić swoją sprawę właściwej władzy tego Umawiającego się Państwa, w którym ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, albo jeżeli w danej sprawie mają zastosowanie postanowienia artykułu 24 ustęp 1 - władzy tego Umawiającego się Państwa, którego jest obywatelem. Wniosek taki musi być przedłożony w ciągu dwóch lat, licząc od pierwszego urzędowego zawiadomienia o działaniu pociągającym za sobą opodatkowanie niezgodne z umową.

Jeżeli właściwa władza uzna zarzut za uzasadniony, ale nie może sama spowodować zadowalającego rozwiązania, to poczyni ona starania, ażeby sprawę tę uregulować we wzajemnym porozumieniu z właściwą władzą drugiego Umawiającego się Państwa, tak ażeby uniknąć opodatkowania niezgodnego z niniejszą umową (art. 25 ust. 2 umowy).

Na podstawie art. 25 ust. 3 umowy właściwe władze Umawiających się Państw będą czynić starania, aby w drodze wzajemnego porozumienia usuwać wszelkie trudności lub wątpliwości, które mogą powstawać przy interpretacji lub stosowaniu umowy.

Stosownie do art. 25 ust. 4 umowy właściwe władze Umawiających się Państw w celu osiągnięcia porozumienia wskazanego w poprzednich ustępach mogą kontaktować się ze sobą bezpośrednio. Kiedy dla osiągnięcia porozumienia wskazana jest ustna wymiana opinii, to taka wymiana może nastąpić za pośrednictwem komisji złożonej z przedstawicieli właściwych władz Umawiających się Państw.

W przedmiotowej kwestii może Pan złożyć wniosek do Ministra Finansów na adres: 00-916 Warszawa ul. Świętokrzyska 12.

Końcowo nadmienić należy, iż dochód z tytułu emerytury otrzymywanej przez Wnioskodawcę nie stanowi dochodu, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 22 § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników:

Stosownie natomiast do § 2 ww. artykułu organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku, jeżeli:

Organ podatkowy, na wniosek podatnika, może ograniczyć pobór zaliczek na podatek, jeżeli podatnik uprawdopodobni, że zaliczki obliczone według zasad określonych w ustawach podatkowych byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od dochodu przewidywanego na dany rok podatkowy (art. 22 § 2a ww. ustawy).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.