ITPB1/415-988/10/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sądu, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2010 r. (data wpływu 25 października 2010 r.), uzupełnionym w dniu 18 stycznia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika dokonującego wypłaty wynagrodzenia radcy prawnemu za pomoc prawną z urzędu - jest prawidłowe.

W dniu 25 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika dokonującego wypłaty wynagrodzenia radcy prawnemu za pomoc prawną z urzędu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Sąd) otrzymał zarządzenia wypłaty wynagrodzenia radcy prawnemu z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu sądowym. W celu zrealizowania postanowienia, Sąd zwrócił się do radcy prawnego z prośbą o wystawienie faktur VAT za świadczoną usługę. W odpowiedzi otrzymał faktury VAT, wystawione przez spółkę jawną, której jednym ze wspólników jest radca prawny, któremu przyznano wynagrodzenie. Z uwagi na powyższe Sąd odmówił dokonania płatności wynagrodzenia na podstawie otrzymanych faktur gdyż występowała niezgodność wystawcy faktury (spółki) z osobą wskazaną w postanowieniu Sądu. Poproszono radcę prawnego o dostarczenie faktur wystawionych zgodnie z postanowieniem Sądu w których wystawcą winna być osoba fizyczna, a nie spółka jawna. W odpowiedzi radca prawny przekazał do Sądu pismo w którym podkreślił że faktury wystawione przez spółkę jawną są prawidłowe i zażądał przekazania na ich podstawie należności. Z uwagi na posiadaną przez Sąd interpretację indywidualną z dnia 25 kwietnia 2008 r. wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy znak: ITPB1/415-63/08/MR w przedstawionej sprawie, Oddział Finansowy Sądu nie mógł uznać faktur wystawionych przez spółkę jawną jako prawidłowych stanowiących podstawę do wypłaty wynagrodzenia radcy prawnemu za pomoc prawną świadczoną z urzędu. Radca prawny żąda uregulowania płatności na podstawie wystawionych faktur na prowadzoną przez niego w formie spółki jawnej działalność, stanowisko swoje opierając na orzeczeniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2010 r. sygn. akt lll SA/Wa 1762/09, które zapadło w podobnej sprawie. Według radcy prawnego wyrok ten potwierdza, że podatnikiem VAT nie jest w takim przypadku radca prawny, a spółka jawna, w której wykonuje swój zawód.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (wskazane we wniosku jako drugie w kolejności).

Czy Sąd jako płatnik jest zobowiązany dokonać poboru podatku za spółkę i zrealizować płatności na rzecz spółki gdy do czynności sądowych wezwany był radca prawny imiennie, a fakturę wystawiła spółka.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do osób wykonujących czynności adwokata lub radcy prawnego z urzędu, którzy wykonują usługi na zlecenie Sądu, Sąd jako płatnik podatku jest zobowiązany do naliczenia i potrącenia z należnego radcy prawnemu wynagrodzenia 18% zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów przy czym podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest kwota netto wynikająca z wystawionej faktury.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Świadczenie pomocy prawnej z urzędu regulują przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 z późn. zm.).

Zgodnie z § 15 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.) koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują m.in. niezbędne, udokumentowane wydatki radcy prawnego.

Wykonywanie zawodu radcy prawnego jest nieodłącznie związane z osobistą odpowiedzialnością (dyscyplinarną, cywilną).

Przechodząc na grunt przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, iż w myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) źródłami przychodów są m.in.:

* pkt 2 - działalność wykonywana osobiście,

* pkt 3 - pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ww. ustawy przez działalność gospodarczą albo pozarolniczą działalność gospodarczą należy rozumieć działalność zarobkową:

Przepis art. 13 pkt 6 ww. ustawy stanowi, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9. Z powyższych przepisów wynika, iż pozarolnicza działalność gospodarcza oraz działalność wykonywana osobiście stanowią odrębne źródła przychodu.

Ponadto podkreślić należy, iż w uregulowaniach prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na zlecenie sądu, prokuratury, czy też ww. organów władzy określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten nie zawiera żadnych wyłączeń.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy powoduje, iż na sądach, prokuraturach, czy też organach władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Wpływu na obowiązek płatnika wynikający z ww. art. 41 ust. 1 nie ma fakt złożenia bądź nie złożenia przez radcę prawnego oświadczenia, że wykonywane przez niego czynności wchodzą w zakres prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Należy również podkreślić, że w przypadkach kiedy za świadczone usługi radca prawny wystawi faktury VAT, podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest kwota netto wynikająca z faktury. Zgodnie bowiem z art. 155 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w przypadkach nieuregulowanych w odrębnych przepisach, do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług.

Zasadnym jest dodać, iż przedmiotu niniejszej interpretacji nie stanowi ocena prawidłowości rozliczeń finansowych Wnioskodawcy z radcą prawnym oraz ze spółką jawną, w której jest on wspólnikiem.

W przypadku bowiem świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie ma znaczenia fakt, czy radca prawny jest wspólnikiem spółki jawnej, gdyż to on osobiście świadczy pomoc prawną z urzędu. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o czym mowa wyżej, kwalifikują uzyskane w ten sposób przychody do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Rodzi to - w zakresie obowiązku podatkowego - określone obowiązki dla dokonującego wypłaty (Wnioskodawcy), który w tej sytuacji pełni funkcję płatnika.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.