ITPB1/415-962/11/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2011 r. (data wpływu 16 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od dochodu z tytułu najmu nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od dochodu z tytułu najmu nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca decyzją sądu rejonowego z dnia 3 stycznia 2011 r. został ustanowiony kuratorem spadku po zmarłej w dniu 5 sierpnia 2010 r. osobie (Właścicielka). Przedmiotem spadku jest nieruchomość - budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym na podstawie zawartych umów najmu wynajmowane są 4 lokale mieszkalne. Umowy najmu zawarte są pomiędzy Wnioskodawcą - kuratorem spadku, a osobami które wynajmowały mieszkania na podstawie umów najmu zawartych ze zmarłą właścicielką. Uprawnionymi do spadku po zmarłej jest pięcioro małoletnich dzieci (troje małoletnich dzieci, nad którymi opiekę decyzją sądu rejonowego z dnia 18 sierpnia 2010 r. sprawuje inna osoba oraz dwoje małoletnich dzieci, których ojcem jest ta inna osoba). Decyzją sądu rejonowego z dnia 25 maja 2011 r. dwoje małoletnich zostało umieszczonych w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Z datą ustanowienia Wnioskodawcy kuratorem spadku po Właścicielce, prowadzi on sprawy związane z przedmiotem spadku, czyli wynajmowaną nieruchomością. W związku z tym pobiera przychody wynikające z zawartych umów najmu i z uzyskanych przychodów dokonuje wydatków związanych z bieżącym gospodarowaniem nieruchomością. Nadwyżkę przychodów nad kosztami uzyskania opodatkowuje i zaliczkę podatku odprowadza na konto urzędu skarbowego. Po uregulowaniu wszelkich płatności dotyczących nieruchomości pozostały dochód przekazuje dla małoletnich dzieci zmarłej Właścicielki. Do dnia dzisiejszego sprawa spadkowa nie została zamknięta.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowo jako kurator spadku po zmarłej Właścicielce do czasu zamknięcia sprawy spadkowej, pobierając przychody z tytułu najmu nieruchomości będącej przedmiotem spadku, Wnioskodawca nalicza i odprowadza do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy z tytułu najmu.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, iż do dnia dzisiejszego nie została zamknięta sprawa sądowa dotycząca podziału spadku po zmarłej, a Wnioskodawca na swój wniosek został ustanowiony kuratorem spadku, jako osoba zarządzająca przedmiotem spadku, uważa iż przyjmując przychody z najmu powinien odprowadzać zaliczkę na podatek dochodowy od powstałego dochodu z tytułu najmu. Po śmierci Właścicielki, nieruchomość jest nadal wynajmowana. Sprawa sądowa dotycząca podziału majątku nie została do dnia dzisiejszego zamknięta. Jedynymi spadkobiercami są małoletnie dzieci. Opiekun prawny małoletnich dzieci został pozbawiony opieki nad dwójką dzieci, które zostały umieszczone w placówce opiekuńczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do brzmienia art. 926 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Przepis art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego określa zasadę, że wszystkie prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców z chwilą jego śmierci.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Z kolei w art. 666 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) ustawodawca postanowił, że do czasu objęcia spadku przez spadkobiercę sąd czuwa nad całością spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku. Kurator spadku zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku. Do sprawowania zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości (art. 667 § 2 k.p.c.).

Z powyższych przepisów wynika, że w celu ustanowienia osoby do administrowania masy spadkowej, sąd może do czasu objęcia spadku przez spadkobierców ustanowić kuratora spadku spośród potencjalnych spadkobierców, albo wyznaczyć inną osobę. Kurator ten pod nadzorem sądu sprawuje funkcje administratora. Nadwyżkę dochodów zarządca składa na rachunek depozytowy sądu.

Natomiast na gruncie prawa podatkowego należy stwierdzić, że zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady te stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Powyższy przepis nakazuje podatnikom określać przychody i koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do ich praw w udziale w zysku ze współwłasności, wspólnego przedsięwzięcia, posiadania lub użytkowania rzeczy lub praw majątkowych.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy źródłem przychodu jest między innymi najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Powyższy przepis wyraźnie wskazuje, że najem stanowi źródło przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca został ustanowiony przez sąd kuratorem spadku po zmarłej osobie i z tego tytułu sprawuje zarząd nieruchomością - budynkiem mieszkalnym wielorodzinnym. Na cztery lokale znajdujące się w ww. nieruchomości zawarte są umowy najmu. Obecnie sprawa spadkowa nie została zamknięta.

W myśl art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

W kontekście przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, na tle analizy wskazanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że kurator spadku pomimo wynajmowania nieruchomości będącej własnością nie ustalonych jeszcze w postępowaniu sądowym spadkobierców (sprawa spadkowa nie została zamknięta) nie przejmuje funkcji podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie czynności wykonywanych na rzecz właścicieli nieruchomości. Kurator spadku nie jest zatem podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wynajmu nieruchomości wchodzącej w skład spadku, a w konsekwencji nie ciąży na nim obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodu z tego tytułu. W takim przypadku, pomimo, że interesy spadkobierców reprezentowane są przez kuratora i istnieje przedmiot najmu nie wystąpi opodatkowanie, ponieważ nie ma podmiotu podatkowego (podatnika). Opodatkowanie nie wystąpi do czasu zakończenia postępowania spadkowego, ustalenia spadkobierców i uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 - 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.