ITPB1/415-888/09/10-S/TK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 24 sierpnia 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 539/10 - stwierdza że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 10 listopada 2009 r. (data wpływu 18 listopada 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości obniżenia przychodu o wartość udzielonych bonifikat przy sprzedaży leków - jest prawidłowe.

W dniu 18 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości obniżenia przychodu o wartość udzielonych bonifikat przy sprzedaży leków.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej leków i paraleków w aptekach na terenie całego kraju. Przy sprzedaży niektórych medykamentów w aptekach z cenami urzędowymi i umownymi (w tym objętych refundacją NFZ) udzielane są kupującym bonifikaty. Bonifikata polega na obniżeniu - w momencie dokonania sprzedaży - kwoty do zapłaty o określoną wartość procentową lub kwotową. W efekcie uiszczana przez kupujących w kasie apteki należność jest niższa od wartości jednostkowych sprzedawanych towarów, co stanowi swoisty element strategii gospodarczej firmy, której wspólnikiem jest Wnioskodawca. W ten sposób następuje obniżenie ceny oferowanych kupującemu towarów przed sprzedażą, o czym kupujący jest informowany i na co wyraża zgodę. Sprzedaż detaliczna odbywa się na podstawie paragonów fiskalnych, zawierających wszystkie niezbędne informacje, stosownie do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania. Na paragonie fiskalnym dokumentującym sprzedaż z bonifikatą (przykładowy paragon w załączeniu), bonifikata nie obniża cen poszczególnych artykułów, ale pomniejsza wykazaną w nim ostateczną kwotę do zapłaty. W paragonie wyspecyfikowane są bowiem ceny leków w kwotach netto i z VAT, natomiast bonifikata przedstawiona jest w postaci jednej kwoty - bez rozbicia na kwotę netto i VAT i bez przyporządkowania do poszczególnych pozycji towarów wydanych klientowi. Do kasy apteki wpływa wyłącznie kwota po bonifikacie, a zatem faktycznie zapłacona przez klienta. Te same dane są uwidocznione na wtórnikach drukowanych przez kasę fiskalną, które podlegają przechowaniu w dłuższym okresie. Wartość bonifikat nie jest uwidoczniona na raporcie dobowym z kasy fiskalnej (w załączeniu przykładowy raport). Z tego powodu powstaje różnica pomiędzy raportem fiskalnym, który pokazuje wartość obrotu bez uwzględnienia bonifikat oraz rzeczywistym obrotem, który jest o te bonifikaty pomniejszony. Ponieważ jednak apteki pracują przy użyciu zintegrowanego systemu informatycznego, który powiązany jest z drukarkami fiskalnymi, wartość bonifikat i przychodów rejestrowanych za pomocą kas fiskalnych odzwierciedlona jest w ewidencji komputerowej i pojawia się na sporządzonych na jej podstawie zestawieniach komputerowych - dziennych i miesięcznych, wykazujących kwoty sprzedaży, kwoty bonifikat, a co za tym idzie kwoty faktycznie osiągniętego przychodu (przykładowe zestawienia sporządzone przy pomocy systemu informatycznego w załączeniu). Ponadto wartość udzielonych bonifikat jest możliwa do ustalenia poprzez sporządzenie dziennego zestawienia z paragonów fiskalnych. Spółka ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze dla celów podatku dochodowego w księgach rachunkowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym sprawy, prawidłowym jest - przy ustalaniu przychodu Wnioskodawcy z tytułu prowadzonej działalności polegającej na sprzedaży leków i paraleków - wyłączenie z kwoty przychodu kwoty udzielonej bonifikaty.

Zdaniem Wnioskodawcy, uzyskiwany przychód z tytułu sprzedaży leków, powinien być pomniejszany o kwotę udzielonych bonifikat. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Należy zauważyć, zdaniem Wnioskodawcy, że na gruncie przywołanego uregulowania przychodem mogą być jedynie kwoty należne, a zatem takie kwoty, które podatnikowi się prawnie "należą" i których się on może skutecznie domagać od drugiej strony. Z mocy wyraźnego wskazania ustawodawcy tak zdefiniowany przychód nie obejmuje m.in. udzielonych przez podatnika bonifikat. Ustawy podatkowe nie definiują pojęcia "bonifikata", a zatem w celu jego wyjaśniania, należy odnieść się do znaczenia tego słowa w języku powszechnym. Według Słownika Języka Polskiego PWN, pod redakcją M. Szymczyka, Warszawa 1996 r. str. 178 - bonifikata to zmniejszenie ustalonej ceny towaru lub usługi; zniżka od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę, opust, rabat. Jest to zatem rodzaj obniżki ustalonej ceny określonego towaru wyrażonej procentowo lub kwotowo. Bonifikaty udzielane przez apteki z pewnością nie stanowią odszkodowania, lecz są raczej zbliżone swym charakterem do rabatu, opustu. Bonifikata jest bowiem udzielana w momencie sprzedaży i obniża ostateczną cenę dokonywaną przez konsumenta. Celem podatnika przy stosowaniu bonifikat jest zastosowanie zasady większy obrót, większy zysk. Efektem udzielonych bonifikat jest obniżenie przychodu Spółki - licząc od poszczególnego kupującego - co jednak skutkuje wzrostem sprzedaży Spółki poprzez zwiększoną liczbę klientów dokonujących zakupu większej ilości tańszych towarów. Co istotne, przepisy podatkowe nie regulują kwestii dokumentowania bonifikat dla celów określenia wysokości przychodu z tytułu sprzedaży, co potwierdzają również w swych interpretacjach organy podatkowe. W konsekwencji, w przekonaniu Wnioskodawcy, możliwe jest udokumentowanie faktu udzielenia bonifikaty w oparciu o:

* dzienne lub miesięczne zestawienia sprzedaży sporządzone przy pomocy programu komputerowego wykazującego kwoty sprzedaży, kwoty bonifikat, a co za tym idzie kwoty faktycznie osiągniętego przychodu, w przypadku, gdy ewidencja komputerowa równolegle dokumentuje i ściśle odzwierciedla udzielone bonifikaty i przychody rejestrowane za pomocą kas fiskalnych,

* paragony z kasy fiskalnej będące w posiadaniu klienta i podatnika, jeśli ich treść pokrywa się z ewidencją komputerową, o której mowa powyżej.

W efekcie system dokumentowania bonifikat stosowany w aptekach prowadzonych przez Spółkę, polegający na wykazaniu kwoty bonifikaty na paragonach fiskalnych oraz w systemie informatycznym wystarczająco potwierdza fakt zastosowania bonifikaty i uprawnia wnioskodawcę przy ustalaniu kwoty zobowiązania w podatku dochodowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej do uwzględnienia rzeczywistego stanu przychodu, pomniejszonego o udzielone bonifikaty. Na potwierdzenie własnego stanowiska Wnioskodawca powołuje się na interpretacje wydawane przez organy podatkowe w analogicznych sprawach tj. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Lęborku z 19 września 2007 r. Nr ULP-ll/415-8/07/BA/IP, decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 2 lipca 2007 r. Nr I-2/4150/IN-98/PUSŁ-G/0Y/BM, interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 listopada 2007 r. sygn. ITPB3/423-28/07/WM. Ponadto Wnioskodawca zwraca uwagę, że zajęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do opodatkowania przychodu wirtualnego, który nigdy nie został i nie zostanie faktycznie uzyskany.

W dniu 15 lutego 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wydał interpretację indywidualną nr ITPB1/415-888/09/TK stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 listopada 2009 r. (data wpływu 18 listopada 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) jest nieprawidłowe, bowiem przychód należny, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może zostać pomniejszony o udzieloną bonifikatę, jeżeli bonifikata ta jest uwzględniona w raporcie dobowym stanowiącym dowód księgowy. Natomiast w przedstawionym stanie faktycznym wskazano, że wartość bonifikat nie jest uwidoczniona w raporcie dobowym z kasy fiskalnej, a tym samym udzielone klientom bonifikaty, które nie zostały prawidłowo udokumentowane nie stanowią podstawy do pomniejszenia przychodu.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 4 marca 2010 r. (data wpływu). Odpowiedź na ww. wezwanie została udzielona pismem z dnia 29 marca 2010 r. znak ITPB1/415W-7/10. W dniu 10 maja 2010 r. wpłynęła do tutejszego organu podatkowego skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie jej w całości.

Wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 539/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

Biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w ww. orzeczeniu - po ponownej analizie wniosku z dnia 10 listopada 2009 r. (data wpływu 18 listopada 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się, w świetle obowiązującego stanu prawnego, za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Ustawy podatkowe nie definiują pojęcia "bonifikata", a zatem należy odnieść się do definicji słownikowych. Według Słownika Języka Polskiego PWN, pod redakcją M. Szymczyka, Warszawa 1996 r. str. 178 - bonifikata to zmniejszenie ustalonej ceny towaru lub usługi; zniżka od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę, opust, rabat.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że przychodem z tytułu prowadzenia apteki są kwoty należne z tytułu sprzedaży leków, po wyłączeniu wartości udzielonych bonifikat. Wartość udzielonych bonifikat pomniejsza więc przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. W praktyce, przychodem apteki są faktycznie osiągnięte utargi dzienne ze sprzedaży leków lub materiałów medycznych oraz kwoty otrzymanej refundacji ceny leku lub materiału medycznego wydawanego ubezpieczonemu bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową odpłatnością. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdza się, że bonifikatę będącą rodzajem rabatu, należy zastosować do tej części należności, która naliczana jest w momencie sprzedaży leku, tj. bez uwzględnienia części ceny objętej refundacją. Tak naliczona bonifikata, po pomniejszeniu należnego podatku VAT, stanowi - co do zasady - podstawę uprawniającą do zmniejszenia przychodu będącego wynikiem dokonanej sprzedaży. Za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania leków.

Zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Szczególne zasady ustalania dochodu wiążą się ze wskazaniem, że za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg. Prawidłowo prowadzona księga to taka księga rachunkowa, która jest prowadzona rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco, co wynika z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Cechy o których mowa wyżej zostały zdefiniowane odpowiednio w art. 24 ust. 2-5 ww. ustawy.

Dane zawarte w księdze rachunkowej służą ustaleniu podstawy opodatkowania, dlatego muszą wykazywać przychód, koszty uzyskania przychodu, dochody wolne od podatku dochodowego.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym wskazano, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej leków i paraleków. Przy sprzedaży niektórych medykamentów w aptekach z cenami urzędowymi i umownymi (w tym objętych refundacją NFZ) udzielane są kupującym bonifikaty. Bonifikata polega na obniżeniu - w momencie dokonania sprzedaży - kwoty do zapłaty o określoną wartość procentową lub kwotową. W efekcie uiszczana przez kupujących w kasie apteki należność jest niższa od wartości jednostkowych sprzedawanych towarów. W ten sposób następuje obniżenie ceny oferowanych kupującemu towarów przed sprzedażą, o czym kupujący jest informowany i na co wyraża zgodę. Na paragonie fiskalnym dokumentującym sprzedaż z bonifikatą, bonifikata nie obniża cen poszczególnych artykułów, ale pomniejsza wykazaną w nim ostateczną kwotę do zapłaty. Do kasy apteki wpływa wyłącznie kwota po bonifikacie, a zatem faktycznie zapłacona przez klienta. Wartość bonifikat nie jest uwidoczniona na raporcie dobowym z kasy fiskalnej. Z tego powodu powstaje różnica pomiędzy raportem fiskalnym, który pokazuje wartość obrotu bez uwzględnienia bonifikat oraz rzeczywistym obrotem, który jest o te bonifikaty pomniejszony. Wartość bonifikat i przychodów rejestrowanych za pomocą kas fiskalnych odzwierciedlona jest w ewidencji komputerowej i pojawia się na sporządzonych na jej podstawie zestawieniach komputerowych - dziennych i miesięcznych, wykazujących kwoty sprzedaży, kwoty bonifikat, a co za tym idzie kwoty faktycznie osiągniętego przychodu. Spółka ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze dla celów podatku dochodowego w księgach rachunkowych.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie regulują kwestii dokumentowania bonifikat. A zatem jeżeli na gruncie przepisów o rachunkowości, ewidencja księgowa w postaci wykonywanego w systemie komputerowym dziennego (miesięcznego) zestawienia sprzedaży, stanowi dla Wnioskodawcy dowody księgowe, będące podstawą ujęcia tych wartości w księgach rachunkowych, to taki sposób udokumentowania udzielenia bonifikat jest wystarczający dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednocześnie wskazać należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji - zgodnie z treścią wniosku - jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie prawidłowego stosowania normy prawnej zawartej w art. 14 ust. 1 ustawy w odniesieniu do możliwości obniżenia przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej o udzielone bonifikaty. Mając na uwadze fakt, iż przedmiotowy wniosek dotyczył pomniejszania przychodu o wartość udzielonych bonifikat oraz zakres oceny stanu faktycznego zawarty we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczony przez treść zadanego pytania zastrzec należy, iż interpretacja ta nie dotyczy oceny prawnej w części dotyczącej dokumentowania w księgach rachunkowych sprzedaży za pomocą wykonywanego w systemie komputerowym dziennego lub miesięcznego zestawienia sprzedaży.

Z uwagi na to, że wniosek o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez jednego ze wspólników spółki, zaznacza się, iż interpretacja nie wywiera skutku prawnego wobec pozostałych.

W odniesieniu do powołanych we wniosku indywidualnych interpretacji prawa podatkowego, tut. organ informuje, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.