ITPB1/415-803/13/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 lipca 2013 r. (data wpływu 19 lipca 2013 r.) uzupełniony pismem z dnia 6 października 2013 r. (data wpływu 11 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy użyczenia - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy użyczenia.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w latach wcześniejszych nabył wspólnie z małżonką lokale mieszkalne i użytkowe z majątku wspólnego małżonków. Między małżonkami istnieje wspólność majątkowa. Wnioskodawca nadmienia, że nabycie powyższych lokali nie następowało w ramach działalności gospodarczej, lokale te nie są używane do prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie prowadzi również obecnie działalności gospodarczej. Nabycie wymienionych nieruchomości nie było opodatkowane podatkiem VAT.

Część przynależną Wnioskodawcy nieruchomości, Wnioskodawca zamierza na podstawie art. 710-719 ustawy kodeks cywilny użyczyć swojej małżonce. Po zawarciu umowy użyczenia, małżonka wynajmie ww. nieruchomości przedsiębiorcom.

Małżonka Wnioskodawcy otrzyma z tytułu wynajmu kwotę około 170.000 zł rocznie (około 14.000 zł miesięcznie).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy powstanie u Wnioskodawcy przychód z tytułu użyczenia części nieruchomości na rzecz małżonki.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powstanie u Wnioskodawcy przychód z tytułu użyczenia części nieruchomości. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest między innymi najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, (...) z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W myśl art. 11 ust. 2a pkt 3 ww. ustawy wartość pieniężną udostępnienia lokalu lub budynku określa się według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy - zwalnia się z podatku wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczoną zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn (...).

Na podstawie przepisów ww. ustaw, użyczenie przez Wnioskodawcę części nieruchomości na rzecz małżonki nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca "dokonał na rzecz żony użyczenia udziału w lokalach mieszkalnych i niemieszkalnych" nabytych z majątku wspólnego małżonków. Między małżonkami istnieje wspólność majątkowa. Wnioskodawca nadmienia, że nabycie powyższych lokali nie następowało w ramach działalności gospodarczej, lokale te nie są używane do prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie prowadzi również obecnie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy źródłami przychodów są:

* inne źródła.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia "nieodpłatnego świadczenia". Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za "nieodpłatne świadczenie" uznać należy świadczenia "nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne" (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu.

W świetle powyższego, uznać należy, że dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Przez umowę użyczenia - zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), rozumie się umowę na podstawie, której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Umowa użyczenia może być zawarta w dowolnej formie. Może to być forma pisemna, ustna, akt notarialny, lub czynności konkludentne.

Jak wynika z ww. przepisu Kodeksu cywilnego, w ramach umowy użyczenia u biorącego w użyczenie nie powstaje obowiązek dokonania jakichkolwiek świadczeń na rzecz użyczającego. Przy czym za świadczenie na rzecz użyczającego nie uznaje się zwykłych kosztów utrzymania rzeczy użyczonej, czyli kosztów ponoszonych w celu używania tej rzeczy. Cechą charakterystyczną użyczenia jest zatem nieodpłatność oraz motyw bezinteresowności ze strony użyczającego, przejawiający się w tym, że użyczający nie uzyskuje żadnej korzyści o charakterze majątkowym.

Wobec tego, oddający rzecz na podstawie umowy użyczenia, nie uzyskuje świadczenia, które mogłoby być uznane za przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć należy, że z dniem 1 stycznia 2009 r. ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) uchylono art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uchylony przepis art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r. stanowił, że źródłem przychodów podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych są nieruchomości lub ich części.

Natomiast w myśl obowiązującego do 31 grudnia 2008 r. art. 16 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub części do używania innym osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Nie jest jednak przychodem wartość czynszowa lokali lub budynków mieszkalnych udostępnionych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ona nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1.

Wobec uchylenia tych przepisów, nieodpłatne udostępnienie nieruchomości do używania innym osobom, nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Mając na względzie przedstawiony stan prawny oraz stan faktyczny zaprezentowany we wniosku stwierdzić należy, iż w związku z zawarciem umowy użyczenia, po stronie Wnioskodawcy (użyczającego) nie powstanie przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawidłowo zatem wskazano we wniosku, że z tego tytułu u Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stanowisko Wnioskodawcy należy jednak uznać za nieprawidłowe, z uwagi na jego uzasadnienie oparte na przepisach art. 11 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy, które to przepisy w przedmiotowej sprawie nie mają zastosowania. Dotyczą one bowiem powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń oraz zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych u osób, które otrzymują lub którym postawiono te świadczenia do dyspozycji. Jak wykazano, Wnioskodawca - jako osoba oddająca rzecz do używania, nie jest osobą otrzymującą jakiekolwiek świadczenie o charakterze majątkowym. W opisanej sytuacji, nie powstaje więc przychód, który mógłby podlegać zwolnieniu od podatku.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii skuteczności prawnej-na gruncie ustawy - Kodeks cywilny - umowy użyczenia zawartej miedzy Wnioskodawcą a małżonką, gdyż analiza umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.