ITPB1/415-7a/11/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 30 grudnia 2010 r. (data wpływu 5 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dotyczących Pana skutków podatkowych transakcji dokonywanych na rynku Forex:

* w zakresie pytania Nr 1, 4 oraz 5 - jest prawidłowe,

* w zakresie pytania Nr 3 i 6 - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych transakcji dokonywanych na rynku Forex.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W miesiącu grudniu 2010 r. przekazał Pan na konto brokera depozyt w celu dokonania transakcji na rynku walutowym zwanym "Forex". Transakcje są prowadzone na koncie zagranicznego brokera - pośrednika. Za jego pośrednictwem dokonywane są transakcje na rynku walutowym i surowców, polegające na otwieraniu i zamykaniu pozycji. Zyskiem lub stratą jest różnica wartości pary walutowej lub surowca w momencie otwarcia i zamykania pozycji. Jest Pan osobą studiującą na utrzymaniu rodziców. Jako podatnik nie łączy Pan powyższych czynności z działalnością gospodarczą. Transakcje wykonuje jako osoba fizyczna nie osiągająca innych dochodów. Z tytułu powyższych transakcji osiąga Pan zysk lub stratę. Broker prowadzi rachunek w obcej walucie USD i nie wystawia PIT-ów. Udokumentowaniem zawartych transakcji jest raport dzienny otrzymany z serwisu brokera na e-mail. W raporcie tym wykazany jest zysk lub strata. Wpłacony przez Pana depozyt jest zarejestrowany również w historii raportów. Wypłata środków z konta brokera odbywać się będzie sporadycznie - w przypadku wystąpienia zadowalającego Pana zysku. Ponadto Pana rodzice przy rozliczeniu dochodów za 2010 r. z uwagi, iż jest Pan na ich utrzymaniu chcą skorzystać z ulgi z tytułu wychowania dziecka. W celu poprawnego rozliczenia ewentualnego dochodu z transakcji na rynku walutowym Forex zapoznał się Pan z przepisami zawartymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz z treścią interpretacji w tym zakresie m.in. z interpretacją Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 czerwca 2010 r. (sygn. IBPBII/2/415-467/10/MW).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Wniosek Pana w zakresie pytania drugiego oraz siódmego zostanie rozpatrzony odrębnymi pismami. Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pozostałe pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

w zakresie pytania pierwszego - transakcje forexowe mają cechę pochodnych instrumentów finansowych, zatem można je sklasyfikować jako przychody z kapitałów pieniężnych. Podatek dochodowy od tych transakcji wynosi 19%;

w zakresie pytania trzeciego - moment uzyskania przychodu ustala się raz do roku na dzień 31 grudnia na podstawie sporządzonego zestawienia zbiorczego historii transakcji bez względu na to czy waluta została przekazana na Jego konto osobiste czy nie. W zestawieniu należy ująć zyski i straty w walucie USD, a na koniec roku przy wypełnianiu PIT-u przeliczyć zysk lub stratę na PLN;

w zakresie pytania czwartego - zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku poniesienia straty w danym roku, można obniżyć dochód uzyskany z transakcji forexowych w następnych pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia dochodu w kolejnym roku nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty;

w zakresie pytania piątego - w koszty uzyskania przychodu można wliczyć wszelkie koszty poniesione w celu prowadzenia transakcji forexowych, t.j. koszty przelewu na rachunek brokera łącznie z prowizją oraz koszty przelewu ewentualnego zysku z konta brokera na Jego konto osobiste;

w zakresie pytania szóstego - podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu transakcji na rynku Forex jest różnica pomiędzy osiągniętym zyskiem w USD pomniejszonym o straty w USD oraz prowizje, przeliczona na PLN na koniec roku kalendarzowego według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego koniec roku - czyli w tym wypadku na dzień 30 grudnia 2010 r. Od tego dochodu wyliczany jest podatek wysokości 19%. Osiągnięty zysk lub stratę wykazuje się w PIT-38 na koniec każdego roku. PIT składa się do urzędu skarbowego do dnia 30 kwietnia i w tym samym terminie wpłaca się podatek. Podatek z transakcji Forex płaci się raz do roku przy składaniu zeznania podatkowego PIT-38.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stan faktycznego w zakresie pytania Nr 1, 4 oraz 5 uznaje się za prawidłowe. Natomiast w zakresie pytania Nr 3 i 6 uznaje się za nieprawidłowe

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Przychód w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych powstaje w momencie realizacji praw wynikających z tych instrumentów, o czym stanowi art. 17 ust. 1b ustawy.

Przez pochodne instrumenty finansowe zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 ww. ustawy, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.).

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy - instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

W związku z powyższym przychód z transakcji na rynku Forex uznać należy za przychód ze źródła przychodów określonego w powołanym wyżej przepisie art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych t.j. z kapitałów pieniężnych.

Sposób opodatkowania dochodów z tego źródła został regulowany w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy dochód ten ustala się jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy, osiągnięta w roku podatkowym.

Jednocześnie nadmienić należy, iż w myśl art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ust. 1 art. 30b stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczypospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

W myśl art. 30b ust. 5 ww. ustawy dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Stosownie do art. 30b ust. 6 ustawy rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, t.j. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających, i obliczyć należny podatek dochodowy.

Aby móc zrealizować ten obowiązek, podatnik winien dysponować stosownymi informacjami dotyczącymi uzyskanych przychodów i poniesionych tytułem ich uzyskania kosztów. Zgromadzenie tych danych powinno następować w oparciu o informacje roczne sporządzane i wysyłane podatnikowi przez podmioty, za pośrednictwem których uzyskuje on te dochody.

Obowiązek sporządzania takich informacji został przewidziany w art. 39 ust. 3 wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej są obowiązane w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 (m.in. dochody z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających), sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8C).

Jednakże z okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca zamierza dokonywać transakcji na rynku Forex za pośrednictwem zagranicznego brokera, który nie wystawia informacji PIT-8C. Tym niemniej fakt ten nie zwalnia Wnioskodawcy z obowiązku rozliczenia tychże dochodów w zeznaniu rocznym PIT-38.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 38a ww. ustawy stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Z przepisu art. 22 ust. 1 ww. ustawy wynika, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku z przychodami, w tym służą zachowaniu lub zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Istotną przesłanką zaliczenia ww. wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest więc zaistnienie związku przyczynowo-skutkowego między tymi wydatkami a osiągniętym przychodem.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż Wnioskodawca do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć koszty przelewu na rachunek brokera łącznie z prowizją oraz koszty przelewu ewentualnego zysku z konta brokera na Jego konto osobiste. Podkreślenia wymaga fakt, iż ww. wydatki muszą być właściwie udokumentowane oraz że to na podatniku spoczywa ciężar wykazania istnienia związku przyczynowego pomiędzy ponoszonymi wydatkami, a osiąganymi przychodami oraz okoliczności, iż ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów bądź na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Jednocześnie wskazać również należy, że wykazanie związku poniesionych wydatków z działalnością inwestycyjną na rynku Forex oraz ich wpływu na wysokość osiągniętych przychodów spoczywa na podatniku, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii. Interpretację indywidualną wydaje się bowiem wyłącznie w oparciu o stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) przedstawiony przez Wnioskodawcę, natomiast w toku prowadzonego postępowania podatkowego lub kontrolnego właściwy organ prowadzi postępowanie dowodowe w celu dokładnego ustalenia stanu faktycznego, który rzeczywiście zaistniał.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawione we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż przychód z transakcji przeprowadzanych na rynku Forex jest przychodem z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, który powstaje w momencie odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, bądź realizacji praw z nich wynikających.

Z kolei koszty, związane z transakcjami na rynku Forex należy potrącić w momencie zbycia pochodnych instrumentów finansowych, realizacji praw z nich wynikających lub rezygnacji z realizacji z praw wynikających z tych instrumentów.

W myśl art. 17 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r., przychody m.in. z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, uzyskane w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Na mocy art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) uchylony został ust. 4 wymienionego wyżej art. 17 ustawy.

Po nowelizacji, przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, co wynika z art. 11a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przepisem art. 1 pkt 7 ustawy zmieniającej z dnia 25 listopada 2010 r.

W analogiczny sposób należy dokonać przeliczenia kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie bowiem z art. 11a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przepisem art. 1 pkt 7 ustawy zmieniającej z dnia 25 listopada 2010 r., koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Zmiany dotyczące przytoczonych powyżej regulacji, dokonane ustawą z dnia 25 listopada 2010 r., mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionych strat) od dnia 1 stycznia 2011 r., o czym stanowi art. 13 ustawy zmieniającej z dnia 25 listopada 2010 r.

W przypadku poniesienia w danym roku podatkowym straty z transakcji Forexowych zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Przepis art. 9 ust. 3 ma zastosowanie do strat z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, papierów wartościowych, w tym z odpłatnego zbycia pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka) i odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, co wynika z przepisu art. 9 ust. 6 ww. ustawy.

W konsekwencji podatnik uprawniony jest, aby o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, obniżyć dochód uzyskany z tego źródła (kapitały pieniężne) w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Reasumując, mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony we wniosku stwierdzić należy, iż:

* przychód uzyskany z transakcji na rynku Forex uznać należy za przychód ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, t.j. z kapitałów pieniężnych, podatek dochodowy z tego tytułu wynosi 19% - stanowisko prawidłowe,

* przychód z tytułu transakcji na rynku Forex powstaje w momencie odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, bądź realizacji praw z nich wynikających - stanowisko nieprawidłowe,

* w przypadku poniesienia w danym roku podatkowym straty z transakcji Forexowych zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty - stanowisko prawidłowe,

* do kosztów uzyskania przychodów może Pan zaliczyć koszty przelewu na rachunek brokera łącznie z prowizją oraz koszty przelewu ewentualnego zysku z konta brokera na Jego konto osobiste - stanowisko prawidłowe,

* podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu transakcji na rynku Forex stanowi różnica między sumą przychodów uzyskanych w walucie obcej, przeliczonych na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, a kosztami poniesionymi w walucie obcej przeliczonymi na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. W tym zakresie stanowisko przedstawione we wniosku jest więc nieprawidłowe. Prawidłowo natomiast wskazał Pan, iż dochód o którym mowa we wniosku, stanowi dochód z kapitałów pieniężnych podlegający opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym, który należy rozliczyć w zeznaniu rocznym (PIT-38), składanym w tym przypadku do 30 kwietnia 2011 r. W tym samym terminie należy wpłacić należny podatek.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.