ITPB1/415-775/09/DP - Zaliczenie do przychodów wartości zbywanego prawa własności zabudowanej działki na cele uzasadniające jej wywłaszczenie i kwoty dopłaty odpowiadającej różnicy wartości zamienianych nieruchomości a obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2009 r. (data wpływu 9 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, w zakresie sprzedaży sztucznej biżuterii, wyrobów szklanych i ceramicznych, art. pamiątkarskich itp. Działalność opodatkowana jest zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych - podatek liniowy. Spółka z uwagi na wysokość uzyskiwanych przychodów nie była zobowiązana do ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych za pomocą ksiąg rachunkowych.

Nieruchomość, w której Spółka prowadziła działalność gospodarczą leżała na trasie realizacji drugiego etapu zadania pt. "Poprawa dostępności do portu od strony lądu" finansowanego ze środków Unii Europejskiej. W związku z tym Wnioskodawca został zobowiązany do zawarcia aktu notarialnego - umowy zamiany, która stanowiła odpłatną umowę zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie i przyjęcie w zamian prawa własności innej niezabudowanej działki, jak również kwoty dopłaty odpowiadającej różnicy wartości zamienianych nieruchomości.

Spółka, na powyższe zbycie prawa własności zabudowanej działki na cele uzasadniające jej wywłaszczenie, wystawiła fakturę w kwocie 1.645.693,84 zł. Na rachunek bankowy Spółki wpłynęła dopłata w wysokości 1.350.00,00 zł, która stanowiła różnicę wartości zamienianych nieruchomości.

Przychód z prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej w 2009 r. nie przekroczy kwoty 1.200.000 euro. Natomiast jeżeli Spółka w przychodach uwzględni wartość zamienionej nieruchomości i kwotę dopłaty stanowiącą różnicę wartości zamienianych nieruchomości to będzie zobligowana do ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w 2010 r. w księgach rachunkowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wartość wynikającą ze zbycia prawa własności zabudowanej działki na cele uzasadniające jej wywłaszczenie i kwotę dopłaty odpowiadającą różnicy wartości zamienianych nieruchomości należy doliczyć do przychodów z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, co spowoduje obowiązek zaprowadzenia ksiąg rachunkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwoty uzyskane z tytułu zbycia prawa własności zabudowanej działki na cele uzasadniające jej wywłaszczenie nie powodują obowiązku zaprowadzenia od 2010 r. w firmie Wnioskodawcy ksiąg rachunkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Stosownie do przepisu art. 24a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. z 2009 r. Dz. U. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.), przepisy ustawy o rachunkowości, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Z kolei z art. 24a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy.

Średni kurs euro ogłoszony przez Narodowy Bank Polski obowiązujący w dniu 30 września 2009 r. wyniósł 4,2226 zł, zgodnie z tabelą kursów NBP z dnia 30 września 2009 r. Nr 191/A/NBP/2009. Stąd też przychód uzyskany w 2009 r. zobowiązujący do prowadzenia od dnia 1 stycznia 2010 r. ksiąg rachunkowych wynosi 5.067.120 zł.

Przepis art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w kwestii ustalenia poziomu przychodu powodującego obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych odsyła do przepisu art. 14 ww. ustawy.

W rozumieniu art. 14 ust. 1 ww. ustawy przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

Osoby fizyczne oraz spółki osobowe osób fizycznych niezależnie od tego, czy w poprzednim roku podatkowym prowadziły podatkową księgę przychodów i rozchodów, czy też księgi rachunkowe, w kwestii obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych związane są treścią powołanego uprzednio art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wyraźnie wskazuje, że do obliczenia wysokości limitu przychodów, którego przekroczenie zobowiązuje do prowadzenia ksiąg rachunkowych należy stosować definicję przychodów zawartą w art. 14 ustawy o podatku dochodowym.

Wskazać należy, iż użyte w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pojęcie "odpłatne zbycie" obejmuje swoim zakresem umowę sprzedaży i umowę zamiany.

W myśl art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Z kolei art. 603 Kodeksu cywilnego stanowi, że przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Zamiana jest czynnością prawną konsensualną, odpłatną i wzajemną, rodzi skutki zobowiązujące, a w warunkach określonych w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego - skutki rozporządzające. Tym samym, w swej istocie umowa zamiany jest niewątpliwie podobna do umowy sprzedaży. Świadczy o tym również fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stwierdza, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Zamiana jest zatem formą odpłatnego zbycia.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z treści powyższego przepisu wynika, iż przychody uzyskane z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie mogą podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego. Jednakże, jak wynika z treści cytowanych uprzednio przepisów art. 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, za przychody z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, w tym przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą środków trwałych. Zatem, niezależnie od zwolnienia przedmiotowego, przychód uzyskany z tytułu zawarcia umowy zamiany jest przychodem z działalności gospodarczej, który należy uwzględnić przy ustalaniu obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Skoro Wnioskodawca w roku 2009 osiągnie przychód, w rozumieniu art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wraz z przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości, o której mowa we wniosku, stanowiący co najmniej równowartość 1.200.000 euro, to począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r. będzie miał obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.