ITPB1/415-723/13/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2013 r. (data wpływu 28 czerwca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem działalności jest organizowanie transportu w imieniu nadawcy. Wnioskodawca zawarł umowę ze Spółką, której przedmiotem było zorganizowanie w imieniu spółki transportu blach powlekanych w kręgach o wadze 24 tony. Za zorganizowanie przewozu Spółka miała zapłacić Wnioskodawcy cenę 1.600 zł netto. Po przyjęciu od spółki zlecenia, Wnioskodawca wystawił transport na giełdzie TRANS. Wówczas zgłosił się przewoźnik X twierdząc, że tym transportem jest zainteresowany jego znajomy, ale nie ma kursu, któremu pasuje wyznaczona trasa. Następnie z pracownikiem Wnioskodawcy skontaktowała się kobieta podająca się za Panią XY, żonę właściciela firmy transportowej Y. Strony "dogadały" szczegóły transportu i wymieniły się niezbędnymi dokumentami. Krótki czas na zorganizowanie przewozu uniemożliwia uzyskanie oryginałów dokumentów drogą pocztową, zatem zasadą jest, że takie dokumenty przesyłane są poprzez fax lub e-mail. Na podstawie tej umowy Wnioskodawca wystawił przedsiębiorstwu Y zlecenie na przewóz towarów z dnia 13 października 2011 r. Strony ustaliły, że miejscem załadunku będzie G, a miejscem rozładunku D. Początkowo datą załadunku miał być 13 października 2011 r. a przewóz miał być wykonany przez kierowcę Pana YZ samochodem, jednakże przewoźnik zgłosił awarię auta, co doprowadziło do zmiany daty załadunku na dzień 14 października 2011 r., a nowym kierowcą miał być Pan ZY. Ostatecznie przewóz wykonywał podwykonawca Pan AK. W dniu 14 października 2011 r. towar został skradziony.

Dokumenty przedstawione Wnioskodawcy przez przewoźnika zawierały prawdziwy NIP i adres firmy, natomiast REGON i polisa ubezpieczeniowa nie były prawdziwe. Ustalone to zostało już jednak po dokonaniu kradzieży ładunku. Pod firmę Y podszył się oszust, który zlecił wykonanie transportu jako dalszemu przewoźnikowi wiarygodnie działającemu podwykonawcy, którym był AK. I to on faktycznie wykonywał transport, wiedząc, że nie posiada z Wnioskodawcą żadnej umowy. Był on kierowcą, który faktycznie podstawił pojazd pod załadunek w dniu 14 października 2011 r. Towar został wydany, nie dotarł jednak do miejsca przeznaczenia.

Sprawa została zgłoszona na Policję. W związku z tą sprawą były również składane wyjaśnienia do sprawy prowadzonej przez Komendę Miejską Policji. Wnioskodawca zgłosił również sprawę do ubezpieczyciela, jednakże ten odmówił wypłaty odszkodowania. W związku z powyższymi zdarzeniami sprawę prowadziła również Prokuratura Okręgowa. Obecnie przed Sądem Okręgowym toczą się sprawy obejmujące m.in. opisywane wyżej wydarzenie. Sprawa zgłoszona została również do YZ.

W związku z kradzieżą towaru Spółka wystąpiła do Wnioskodawcy z wezwaniem do zapłaty na kwotę 120.613,18 zł brutto jako równowartość skradzionego towaru, na dowód czego spółka przedstawiła Wnioskodawcy faktury VAT zakupu towaru. Strony w dniu 27 lipca 2012 r. zawarły ugodę, na mocy której płatność powyższa rozłożona została na 12 miesięcznych rat, pierwsza w wysokości 10.613,18 zł płatna w dniu 27 lipca 2012 r., pozostałe 11 rat w wysokości po 10.000 zł płatne poczynając od sierpnia 2012 r. do 20 dnia każdego miesiąca, każda z rat oprocentowana w wysokości 8% w skali roku od dnia 13 października 2011 r. do dnia zapłaty. Na podstawie powyższej ugody Spółki wystawiła Wnioskodawcy notę obciążeniową na kwotę 97.752 zł netto (120.613,18 zł brutto).

Zdaniem Wnioskodawcy zapłacone za utracony towar na podstawie noty obciążeniowej odszkodowanie w kwocie 120.613,18 zł, którego obowiązek zapłaty powstał w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą i wynika z zawartej ugody, może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca, na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu odszkodowanie, zapłacone na podstawie noty obciążeniowej za utracony towar, którego obowiązek zapłaty powstał w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą i wynika z zawartej ugody.

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłacone za utracony towar na podstawie noty obciążeniowej odszkodowanie w kwocie 120.613,18 zł, którego obowiązek zapłaty powstał w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą i wynika z zawartej ugody, może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. Warunki zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodu są zatem następujące:

* wydatek musi mieć wpływ (bezpośredni lub pośredni) na powstanie przychodu lub mieć na celu zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

* wydatek musi być prawidłowo udokumentowany,

* wydatek nie może znajdować się w katalogu kosztów, określonych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Warunki te spełnia wydatek w postaci odszkodowania, zapłaconego na podstawie noty obciążeniowej wystawionej w związku z zawartą ugodą za zaginiony (skradziony) podczas transportu towar. Kosztami uzyskania przychodu są wydatki gospodarczo uzasadnione i racjonalne, a między ich poniesieniem a osiągnięciem przychodu musi istnieć związek przyczynowy. "Istnieją jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowo-skutkowy nie jest wyraźny. Należy je rozwiązywać w oparciu o zasadę zdrowego rozsądku, a każda sytuacja wymaga odrębnego potraktowania" (tak: wyrok NSA z dnia 16 grudnia 1999 r., SA/Bk 1619/98, LEX nr 39745). Poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie przychodu, ewentualnie zwiększenie lub zabezpieczenie źródła przychodów. W tym kontekście wskazać należy, iż wykonywanie działalności spedycyjnej, którą zajmuje się Wnioskodawca, jest obciążone ryzykiem uszkodzenia bądź utraty towaru, za co Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność wobec swoich kontrahentów. Wnioskodawca posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, jednak w tym konkretnym przypadku ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania. W związku z powyższym Spółka skierowała swoje roszczenia bezpośrednio do Wnioskodawcy. Ugodowe załatwienie przedmiotowej sprawy było warunkiem dalszej współpracy i zapewnienia kolejnych zleceń, a tym samym powstawania w przyszłości przychodów z działalności gospodarczej. Zapłata odszkodowania przez Wnioskodawcę była wydatkiem celowym i zasadnym z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności. Co więcej, odmowa zawarcia ugody i zapłaty odszkodowania byłaby nieracjonalna także z tego względu, że naraziłaby Wnioskodawcę na poniesienie ogromnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, natomiast ugodowe rozwiązanie przedmiotowej sprawy wpłynęło na pozytywny wizerunek Wnioskodawcy, świadczy bowiem o Jego rzetelności, co wpływa na przyszłe kontakty zarówno z tym, jak i innymi kontrahentami. Wskazać także należy, że celowość poniesienia danego wydatku każdorazowo ustala sam podatnik. "O tym, co jest celowe w prowadzonej działalności gospodarczej i może mieć wpływ na uzyskanie przychodu decyduje podatnik prowadzący na własne ryzyko i rachunek działalność gospodarczą. Organ podatkowy, pomijając przy ustalaniu podstawy opodatkowania ewidentnie poniesione wydatki i arbitralnie ustalając, że dany wydatek nie jest kosztem uzyskania przychodu, działa niezgodnie z prawem, jeśli podatnik przedstawia obszerną argumentację wskazującą na potrzebę (a nie niezbędność!) dokonania wydatku" (tak: wyrok NSA z dnia 28 listopada 1997 r., I SA/Gd 513/96, LEX nr 32662).

Jednocześnie wskazać należy, iż warunek, zgodnie z którym dany wydatek ma zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodu (lub zachowania albo zabezpieczenia jego źródła) nie wymaga wykazania, że dany konkretny wydatek skutkował osiągnięciem określonego przychodu. Możliwość zakwalifikowania wydatku jako kosztu uzyskania przychodu jest uzależniona od całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących okoliczności podatnik w momencie dokonywania wydatku może przewidywać, iż poniesiony wydatek przysporzy mu spodziewany przychód, bądź też posłuży do zabezpieczenia źródła przychodów. "Nie ma tutaj znaczenia to, czy w istocie z danym wydatkiem wiązało się powstanie przychodu, lecz to, czy dany wydatek powinien był - zgodnie z wiedzą i zamierzeniem podatnika - przynieść przychód. Koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodu to taki koszt, z którego poniesieniem z dużym prawdopodobieństwem wiązać się powinien przychód" (tak: A. Bartosiewicz, M. Kubacki, PIT. Komentarz. Lex/el 2013, w tym duchu wypowiedział się także NSA w wyroku z dnia 22 marca 2001 r., SA/Sz 43/00, LEX nr 47502).

Jednocześnie podkreślić należy, że kradzież towaru była zdarzeniem, którego Wnioskodawca nie mógł przewidzieć. Dołożono wszelkich starań, aby należycie wybrać osobę przewoźnika, zachowując wszelkie procedury konieczne do właściwego zorganizowania przewozu. Wnioskodawca odnalazł przewoźnika na giełdzie transportowej, a więc w trybie, który jest w stosunkach spedycyjnych powszechnie przyjęty i stosowany. Krótki czas na zorganizowanie przewozu uniemożliwia uzyskanie oryginałów dokumentów drogą pocztową, zatem zasadą jest, że takie dokumenty przesyłane są poprzez fax lub e-mail. Kontakt z przewoźnikiem odbywa się głównie telefonicznie. Zgodnie z procedurą obowiązującą w firmie prowadzonej przez Wnioskodawcę, zlecenie transportowe przesyłane jest podwykonawcy drogą elektroniczną i tą samą drogą odsyłane po zaakceptowaniu przez przewoźnika. Pracownik Spółki utrzymuje z przewoźnikiem kontakt telefoniczny. Takie metody działania wielokrotnie sprawdzały się w toku prowadzonej działalności. W niniejszym stanie faktycznym również zastosowano przyjęty w firmie tryb zorganizowania przewozu. Kiedy okazało się, że towar nie dotarł na miejsce przeznaczenia, wielokrotnie próbowano skontaktować się z właścicielami firmy przewozowej, poczyniono wyjaśnienia z kierowcą oraz natychmiast poinformowano organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Wnioskodawca dołożył zatem należytej staranności zarówno przed podjęciem współpracy z przewoźnikiem, jak i po ujawnieniu popełnienia przestępstwa. Jednocześnie Wnioskodawca, w szczególności na podstawie ustawy - Prawo przewozowe, a także kodeksu cywilnego, jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w razie zaistnienia okoliczności powodujących utratę przewożonego towaru.

Dodać wypada, że do kosztów uzyskania przychodów nie mogą być zaliczone koszty wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Wskazać jednak należy, że katalog ten nie obejmuje odszkodowań, których obowiązek zapłaty powstał w związku z niewykonaniem usługi - w tym przypadku nie mamy bowiem do czynienia z nienależytym wykonaniem umowy, lecz z jej niewykonaniem w ogóle. W doktrynie wskazuje się, że "ścisła wykładnia powołanego przepisu nakazuje wyłączyć spod kosztów na omawianej podstawie wyłącznie literalnie tam wskazane rodzaje kar umownych" (tak: Bartosiewicz, M. Kubacki, PIT. Komentarz. Lex/el 2013). Skoro zatem omawianego przepisu nie można interpretować w sposób rozszerzający, to trzeba przyjąć, że nie znajdzie on zastosowania do odszkodowania wypłaconego w opisywanym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje, że w interpretacji indywidualnej zawartej w postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z dnia 10 listopada 2005 r., wydanej na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, organ wskazał, że "w sytuacji gdy nie doszło do wykonania umowy przewozu, gdyż towar został skradziony i nie można było dostarczyć przesyłki do miejsca przeznaczenia, wówczas wydatek związany z odszkodowaniem z tego tytułu może stanowić koszt uzyskania przychodu."

W podobnym kontekście wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów w Interpretacji indywidualnej sygnatura: IPPB3/423-328/12-2/PK1.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. (...).

Zatem, aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

* poniesiony wydatek musi mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na powstanie przychodu, lub ma na celu zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

* wydatek nie może znajdować się w katalogu kosztów określonych w art. 23 ust. 1 ustawy,

* wydatek jest prawidłowo udokumentowany.

Kosztami uzyskania przychodu są więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie przychodu, ewentualnie na zwiększenie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu:

* wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,

* zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

* zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Uregulowania dotyczące kar umownych oraz odszkodowań zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stosownie do treści art. 483 § 1 Kodeksu, kara umowna to określona w umowie suma, której zapłata stanowi naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Najistotniejszą cechą kary umownej jest to, że należy się ona wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego). Natomiast, zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, odszkodowanie to świadczenie, które wyrównuje straty poniesione przez poszkodowanego oraz utracone przez niego korzyści.

Podstawową przyczyną eliminacji poniesionych kosztów kar lub odszkodowań z kosztów podatkowych - w myśl art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest wada usługi (towaru). Zatem nie wszystkie odszkodowania i kary umowne wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy nie stanowią kosztu podatkowego, lecz tylko te, które wynikają z wad sprzedawanych towarów, wad wykonywanych robót i usług, kary za zwłokę w zamianie towaru wadliwego na niewadliwy lub kary za zwłokę w usunięciu wad wykonywanych robót i usług. Istotą tego przepisu jest wobec tego wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów kar umownych związanych z wadami towarów lub usług, nie odnosi się on natomiast do kar umownych i odszkodowań należnych z tytułu nie wykonania usług. Oznacza to, że kary umowne z innego tytułu, które nie zostały wymienione w zamkniętym katalogu kar umownych wiążących się z nienależytym wykonaniem usług, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem istnienia związku przyczynowego pomiędzy karą a możliwością uzyskania przychodu.

Podkreślić jednak należy, że - jak wskazano na wstępie - poniesiony wydatek, aby mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, musi spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy, tj. musi zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie, ciężar prawidłowego udokumentowania wydatku i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem (zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła) przychodów spoczywa na podatniku. To właśnie on musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności. Decydując się na poniesienie określonych wydatków musi sam dokonać oceny, czy wydatki, które poniósł mają na celu uzyskanie przychodu albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, a następnie podjąć decyzję o ich ewentualnym zakwalifikowaniu do kosztów podatkowych.

Zauważyć należy, iż zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w przywołanym przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż poniesiony wydatek przysporzy mu spodziewanego przychodu lub przyczyni się do zabezpieczenia źródła przychodów.

W przedmiotowej sprawie istotna jest analiza poniesionego wydatku w postaci kary umownej i jego wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Analiza ta nie byłaby pełna bez uwzględnienia, czy powstaniu tego kosztu towarzyszyło racjonalne działanie Wnioskodawcy.

W tym kontekście należy zauważyć, iż koszty związane z działalnością gospodarczą firmy oprócz tego, że muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania nie mogą obciążać budżetu skutkami zaniedbań powodujących zmniejszenie jego wpływów.

Podatnik nie może bowiem kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wydatków, będących następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania albo niezachowania przez niego należytej staranności. Działalność podmiotu gospodarczego powinna cechować dbałość i zachowanie należytej staranności tak w procesie decyzyjnym jak i wykonawczym. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa. Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem działalności jest organizowanie transportu w imieniu nadawcy. Wnioskodawca zawarł umowę, której przedmiotem było zorganizowanie transportu w imieniu zleceniodawcy. Aby zrealizować umowę, Wnioskodawca zlecił przewóz towaru Firmie transportowej. Przy czym zleceniobiorca został wybrany przez giełdę na podstawie rozmów telefonicznych oraz dokumentów przesłanych faxem lub e-mail, ostatecznie przewozu dokonywał podwykonawca. Towar został wydany, nie dotarł jednak do miejsca przeznaczenia. W dniu 14 października 2011 r. towar został skradziony. O popełnieniu oszustwa przy pośrednictwie transportu towaru Wnioskodawca zawiadomił policję. Wnioskodawca zgłosił również sprawę do ubezpieczyciela, jednakże ten odmówił wypłaty odszkodowania. W związku z zaistniałą sytuacją Spółka wystawiła na rzecz Wnioskodawcy noty obciążeniowe tytułem odszkodowania za niewykonanie umowy na łączną kwotę 97.752 zł netto (120.613,18 zł brutto), która na mocy ugody została podzielona na raty.

W ocenie organu interpretacyjnego przedstawione w opisie stanu faktycznego okoliczności nie są wystarczające do uznania racjonalności i należytej staranności w działaniu Wnioskodawcy prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie spedycji. Opisując stan faktyczny Wnioskodawca nie wykazało również, by zapłacenie kary umownej warunkowało zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu z działalności gospodarczej. Nie można uznać za wystarczające zawartego we wniosku stwierdzenia, że "Krótki czas na zorganizowanie przewozu uniemożliwia uzyskanie oryginałów dokumentów drogą pocztową, zatem zasadą jest, że takie dokumenty przesyłane są poprzez fax lub e-mail." Podmiot zajmujący się zawodowo organizowaniem transportu w imieniu nadawcy winien dołożyć należytej staranności - także w wyborze przewoźnika, czy podwykonawcy - by nie dopuścić do kradzieży lub zniszczenia towaru.

Zgodnie z art. 794 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, dalej k.c. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z przewozem. Spedytor jest kwalifikowaną stroną umowy. Jest osobą, która zawodowo i zarobkowo trudni się wykonywaniem usług spedycyjnych i która ma obowiązek czuwania nad interesem dającego zlecenie. Z tego też względu spedytorem jest osoba, która ma przygotowanie i wiedzę fachową i od której wymagana jest należyta staranność w wyborze innych osób uczestniczących w realizacji czynności spedycyjnych.

W myśl art. 799 ustawy - Kodeks cywilny spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia, chyba że nie ponosi winy w wyborze.

Skoro Wnioskodawca zawarł przewidujący kary umowne kontrakt na dostawę towaru (spedycję), to powinien podjąć odpowiednie działania w celu zabezpieczenia przedmiotowego towaru przed kradzieżą.

Jeżeli więc Wnioskodawca nie upewnił się dokładnie, kto i jakim środkiem transportu będzie wykonywał przewóz, a przede wszystkim, czy przewóz ten będzie się odbywał w warunkach określonych przez zleceniodawcę, nie upewnił się czy przedłożone dokumenty są prawdziwe, to tym samym nie wykonał należycie swego obowiązku i z tego powodu odpowiada za szkodę. Analizując opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że sposób kontaktu z wybranym wykonawcą usługi (telefon, e-mail, fax) oraz brak dostatecznej weryfikacji tego podmiotu doprowadził do umożliwienia kradzieży towaru. Nie można zatem na podstawie treści wniosku uznać, że niewykonanie umowy - które skutkowało koniecznością wypłaty kary umownej było całkowicie niezawinione przez Wnioskodawcę. Wskazać również należy, iż to Wnioskodawca jako podatnik ponosi ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, a zapłata kary umownej będąca wynikiem de facto podjętych przez niego decyzji o wyborze takich a nie innych pośredników, stanowi konsekwencję tego ryzyka i nie może być przerzucana na Skarb Państwa poprzez pomniejszanie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.

Wobec powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym, poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na zapłatę kary umownej z tytułu niewywiązania się z umowy w związku z kradzieżą przedmiotowego towaru nie mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto wskazać należy, że interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku, a złożony wniosek nie zawiera - w opisie stanu faktycznego - informacji pozwalających na uznanie, iż podatnik wykazał, że podjął wszelkie niezbędne działania zabezpieczające przed powstaniem obowiązku zapłaty kary umownej, tj. dochował należytej staranności.

Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia, tj. przesłanki wskazujące na celowość poniesionego wydatku powinny zostać zawarte w opisie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie zaś w stanowisku Wnioskodawcy.

Natomiast okoliczności podane we własnym stanowisku Wnioskodawcy nie mogą w tym względzie być brane pod uwagę. Należy również podkreślić, że dla uznania, że wydatek spełnia kryteria z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest wystarczającym wskazanie, że wydatek pozostaje w związku z prowadzoną działalnością gospodarcza.

Należy również wyjaśnić, iż jednoznaczne przesądzenie o charakterze omawianych kosztów wymagałoby jednak przeprowadzenia postępowania dowodowego. Tutejszy organ nie jest uprawniony do dokonania takich ustaleń w ramach postępowania w przedmiocie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Z tego względu, niniejsza interpretacja ogranicza się do wykładni przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wskazania elementów faktycznych, które są istotne dla kwalifikacji przedmiotowych kosztów.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych prawa podatkowego oraz wyroków tut. organ informuje, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.