ITPB1/415-719/10/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 9 lipca 2010 r. (data wpływu 13 lipca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dysponowania kaucją gwarancyjną - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dysponowania kaucją gwarancyjną.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi samodzielną działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych na zlecenie. Jest podatnikiem VAT czynnym zobowiązanym do składania miesięcznych deklaracji dla podatku od towarów i usług. W roku podatkowym 2010 Wnioskodawca jest zobowiązany do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i przychodów, a od uzyskanego dochodu opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych wg stawki podatkowej w wysokości 19,00%. Powyższe usługi budowlane jest to przede wszystkim wykonywanie tynków w budynkach mieszkalnych. Przedmiotowe usługi Strona wykonuje między innymi zatrudniając podwykonawców - osoby fizyczne - prowadzące samodzielną działalność gospodarczą - którzy udzielają jej gwarancji na wykonane roboty budowlane na okres minimum 36 miesięcy. W zawartych umowach zlecenia Wnioskodawca zastrzega sobie prawo do zatrzymania kaucji gwarancyjnej, której wysokość jest ustalana w umowie lub też aneksem do umowy. Dodatkowo informacja o pozostawionej części należności dla Wnioskodawcy w wysokości należnej kaucji gwarancyjnej jest też zawarta w fakturze z VAT dokumentującej wykonaną przez podwykonawcę usługę budowlaną lub też w przelewie bankowym. Wnioskodawca przez okres udzielonej jemu gwarancji posiada w przedmiotowe kaucje gwarancyjne w dyspozycji na ogólnym rachunku bankowym związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ustalenia zawarte w umowach zlecenia nie przewidują obowiązku przechowywania przez Wnioskodawcę kaucji gwarancyjnych na wyodrębnionym rachunku bankowym lub też złożenia ich na lokatę bankową. Faktury VAT za wykonane usługi budowanej są wystawione przez podwykonawców po wykonaniu zleconej usługi budowanej ale przed terminem powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy o podatku od towarów i usług. W większości przypadków zdarza się, że należność za wykonane usługi budowane jest opłacana dla podwykonawców w miesiącu wystawienia faktury VAT oraz wykonania usługi budowanej, przy której to płatności jest naliczona oraz potrącana kaucja gwarancyjna. W przypadku gdy usługa budowlana wykonana przez wykonawcę została zakończona i udokumentowana poprzez wystawienie faktury VAT ale nie opłacona przez podatnika w całości do końca miesiąca w którym otrzymał on przedmiotową fakturę VAT, strona odlicza od podatku należnego podatek naliczony wynikający z przedmiotowych faktur VAT, w miesiącu następnym. Należności dla podwykonawców są opłacane gotówką lub przelewem bankowym. Po upływie okresu gwarancyjnego kaucje są zwracane podwykonawcom, pod warunkiem jednakże że nie zostały wydatkowane przez podatnika na wydatki związane z usunięciem przez stronę wad wykonanych usług budowlanych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 2).

Czy podatnik ma obowiązek uznać za źródło przychodów pozostawione w dyspozycji strony przez podwykonawców kaucje gwarancyjne, którego to wysokość przychodu winna być obliczona przez podatnika zgodnie z zasadami określonymi w art. 11 ust. 2 - 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, gromadzonych kaucji gwarancyjnych pobranych od podwykonawców, które są przez okres gwarancji w posiadaniu strony - które mogą być w razie konieczności przekazane na pokrycie wydatków związanych z naprawami gwarancyjnymi - nie ma obowiązku uznać za przychód, którego to wysokość winna być ustalana zgodnie z zasadami określonymi w art. 11 ust. 2-2b ustawy. Natomiast bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest fakt, iż podatnik nie gromadzi zebranych kaucji gwarancyjnych na odrębnym oprocentowanym rachunku bankowym oraz fakt, że nie zwraca ich z należnymi odsetkami umownymi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), za przychód z działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

Stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Przepis art. 11 ust. 2b ustawy stanowi, że jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Jednocześnie ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć poprzez pojęcie "nieodpłatny". Przepisy ustawy o podatku dochodowym określają jedynie sposoby i kryteria ustalania wartości nabytych nieodpłatnie rzeczy (praw) albo nieodpłatnych świadczeń.

Na gruncie języka polskiego "nieodpłatny" znaczy tyle co: "nie wymagający opłaty; taki, za który się nie płaci; bezpłatny" (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, 2003 r.).

W świetle powyższego, uznać należy, iż dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Wskazać przy tym należy, iż zgodnie z art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca, zgodnie z zawieranymi umowami, dysponuje przez określony czas (minimum 36 miesięcy) kaucjami gwarancyjnymi, które przechowuje na własnym rachunku bankowym związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zauważyć trzeba, że kaucja gwarancyjna w działalności budowlanej stanowi zabezpieczenie należytego wykonania umowy, które ma służyć pokryciu roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zawartej umowy, a także z tytułu gwarancji jakości. W praktyce inwestor zatrzymuje pewien procent wartości umowy, którą zwraca wykonawcy po spełnieniu warunków określonych w umowie.

Zatem w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku dojdzie do powstania u Wnioskodawcy przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Przez pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa wyżej należy bowiem rozumieć te wszystkie zjawiska, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. Zjawiskiem takim - w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego - jest możliwość korzystania (dysponowania) przez Wnioskodawcę ze środków pieniężnych należnych podwykonawcom nieodpłatnie.

W konsekwencji Wnioskodawca uzyska świadczenie polegające na możliwości efektywnego (ekonomicznego) wykorzystania nieodpłatnie źródła finansowania prowadzonej działalności gospodarczej, a to oznacza zaistnienie zdarzenia powodującego powstanie u niego przychodu. Zatem wyżej scharakteryzowane świadczenie stanowić będzie dla Wnioskodawcy, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy, przychód ze źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Wartość tego świadczenia równa będzie odsetkom, które Wnioskodawca musiałaby zapłacić, gdyby chciał pozyskać na rynku kapitał o wartości pozostawionych jemu do dyspozycji kaucji gwarancyjnych.

Należy przy tym zastrzec, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Wydając interpretacje w trybie art. 14b § 1 Ordynacji, organ nie dokonuje wyliczenia kwot przychodów, kosztów. W związku z tym tut. organ nie ustosunkował się do przedstawionych przez Wnioskodawcę obliczeń.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 - 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.