ITPB1/415-70/09/DP - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości niezapłaconej wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2009 r. (data wpływu 28 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości niezapłaconej wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości niezapłaconej wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dłużnik z tytułu wykonanej usługi nie zapłacił Wnioskodawcy należności wynikających z wystawionej w dniu 3 marca 2008 r. faktury VAT za tłumaczenie. Podatki wynikające z wystawionej faktury zostały przez Wnioskodawcę zapłacone. Faktura została zgłoszona do windykacji. Działania firmy windykacyjnej doprowadziły do postępowania sądowego, podczas którego dłużnik ogłosił upadłość. Do dnia dzisiejszego wierzytelność nie została uregulowana. Wnioskodawca w prowadzonych urządzeniach księgowych nie dokonał odpisu aktualizującego wartość wierzytelności. Powyższa wierzytelność nie uległa przedawnieniu. Wnioskodawca nie posiada dokumentów potwierdzających nieściągalność wierzytelności. Jedynymi dokumentami jakie posiada jest Postanowienie Sądu Rejonowego o ogłoszeniu upadłości dłużnika oraz własne zgłoszenie wierzytelności z dnia 26 listopada 2008 r. Wnioskodawca nie otrzymał żadnej pisemnej odpowiedzi w kwestii spłaty wierzytelności. Zdaniem syndyka prowadzącego sprawę, spłata wierzytelności przez dłużnika jest mało prawdopodobna.

Wezwaniem z dnia 16 marca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się do Wnioskodawcy o uzupełnienie wniosku poprzez wyczerpujące przedstawienie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 2 kwietnia 2009 r. (data wpływu 3 kwietnia 2009 r.) uzupełniono wniosek w ww. zakresie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy istnieje możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości niezapłaconej wierzytelności.

Zdaniem Wnioskodawcy odprowadzony podatek dochodowy za niezapłaconą fakturę powinien być zwrócony, co wynika z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) - tak jak to się dzieje w innych krajach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Zgodnie z art. 23 ust. 2 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wierzytelności odpisanych jako przedawnione - art. 23 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, iż zaliczenie w ciężar kosztów uzyskania przychodów, nieściągalnej wierzytelności jest możliwe wyłącznie jeżeli łącznie spełnione zostaną dwa warunki:

Przy czym podkreślić należy, że ustawodawca dokonał ścisłego i wyczerpującego wyliczenia dokumentów, którymi wierzyciel winien się posłużyć w celu udokumentowania, że dana wierzytelność jest nieściągalna. To oznacza, iż żaden inny dokument, niż wymienione powyżej, nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności umożliwiającego zaliczenie jej do kosztów uzyskania przychodów.

Dodatkowo, wierzytelności których nieściągalność została udokumentowana mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie do daty przedawnienia tych wierzytelności.

Nadmienić przy tym należy, że tut. organ nie dokonał oceny co do przedawnienia wierzytelności na gruncie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 93, poz. 16 z późn. zm.), ponieważ unormowania powyższej ustawy nie stanowią przepisów prawa podatkowego zdefiniowanych w art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

W związku z powyższym, przy wydawaniu niniejszej interpretacji oparto się na przedstawionym we wniosku stwierdzeniu, iż przedmiotowa wierzytelność nie jest przedawniona.

Zgodnie z treścią art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.) uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości, wykonuje się zatwierdzony plan podziału (art. 352 ust. 1 ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 368 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, w sprawach, w których postępowanie upadłościowe obejmowało likwidację majątku, sąd po wykonaniu ostatecznego planu podziału stwierdzi zakończenie postępowania upadłościowego.

Analizując przedstawiony stan faktyczny i prawny, należy stwierdzić, że sam fakt ogłoszenia upadłości nie uprawnia jeszcze do zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów. Dopiero wydanie przez właściwy sąd postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku stanowić może - w świetle przytoczonego wyżej art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przesłankę do zaliczenia wierzytelności odpisanych jako nieściągalne do kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie wynika także, iż przewidywane koszty prowadzenia postępowania sądowego i egzekucyjnego byłyby równe bądź wyższe od kwoty dochodzonych wierzytelności, co uprawniałoby Wnioskodawcę do sporządzenia protokołu, o którym mowa w art. 23 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, a tym samym do zaliczenia stwierdzonej nim wierzytelności nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W ww. przepisach art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca dokonał ścisłego i wyczerpującego wyliczenia jakimi środkami można dokumentować nieściągalność wierzytelności. Jest to wyliczenie kompletne, co oznacza, że jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w tych przepisach nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Uznanie wierzytelności za nieściągalną może nastąpić wyłącznie w wymienionych przypadkach, stanowią one bowiem katalog zamknięty.

Udokumentowanie nieściągalności wierzytelności w inny sposób niż wskazany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie skutkuje powstaniem prawa do zaliczenia ich wartości do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym. W przedmiotowej sprawie na wartość wierzytelności zgłoszonej w postępowaniu upadłościowym składała się kwota wynikająca z niezapłaconej faktury. Wnioskodawca dysponuje postanowieniem o ogłoszeniu upadłości oraz dokonał zgłoszenia wierzytelności. Posiada wprawdzie informację od syndyka, że spłata wierzytelności jest mało prawdopodobna, jednakże z wniosku nie wynika, iż dysponuje postanowieniem sądu kończącym postępowanie upadłościowe. W tym stanie faktycznym brak jest zatem podstaw do zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wartość wierzytelności (o ile nie ulegnie ona przedawnieniu), której wartość była zarachowana jako przychód należny, kiedy spełnione zostaną przesłanki wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy, tekst jedn. w momencie uzyskania stosownego dokumentu np. postanowienia Sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.