ITPB1/415-683/10/AK - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania wypłacanego na podstawie ugody zawartej w związku z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz urządzeń infrastruktury technicznej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2010 r. (data wpływu 1 lipca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Ojciec Wnioskodawcy, w formie aktu notarialnego, zamierza ustanowić Wnioskodawcę pełnomocnikiem w dochodzeniu odszkodowania od Zakładu Energetycznego za tzw. słupy energetyczne na działce wchodzące w skład gospodarstwa rolnego z tytułu służebności przesyłu. Zakład Energetyczny prawdopodobnie podpisze z Wnioskodawcą umowę i wypłaci odszkodowanie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą oraz emerytem, grunty nie są związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Ewentualne odszkodowanie będzie wypłacane na konto bankowe Wnioskodawcy. Odszkodowanie to będzie wypłacane, na podstawie zawartej umowy (ugody), w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Zgodnie z art. 305 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem. Natomiast zgodnie z § 2 powyższego artykułu, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

W przedstawionych przepisach Kodeksu cywilnego jest takie samo słowo "umowa", które ma swoje miejsce w art. 21 ust. 1 pkt 120 - "zawartych umów (ugód)"

Kodeks cywilny używa stwierdzenia wynagrodzenie, które to zgodnie z encyklopedią jest podstawowym świadczeniem pracodawcy na rzecz pracownika, które pracodawca obowiązany jest okresowo wypłacać pracownikowi w zamian za wykonywaną przez niego pracę w ramach stosunku pracy. Wysokość tego wynagrodzenia wynika z umowy o pracę oraz dodatkowo zakładowego regulaminu wynagrodzenia względem układów zbiorowych pracy.

Wynagrodzenie jest jedną z podstawowych funkcji zarządzania zasobami ludzkimi, tj. spełnianej w każdym przedsiębiorstwie i pozostałych instytucjach, niezależnie od ich rozmiarów i rodzaju prowadzonej działalności. Odgrywa ono szczególną rolę w zarządzaniu zasobami ludzkimi zarówno na poziomie operacyjnym jaki i w aspekcie strategicznym.

W pierwszym przypadku wynagrodzenie jest ważnym narzędziem w skutecznym pozyskiwaniu, stabilizowaniu i motywowaniu pracowników, w drugim zaś może być wykorzystywane, jako narzędzie integrowania zasobów ludzkich wokół realizacji strategii organizacji, w kształtowaniu proefektywnościowej i proetycznej kultury organizacyjnej danej firmy. Wnioskodawca nigdy nie był pracownikiem Zakładu Energetycznego.

W ustawie o podatku dochodowym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawodawca określił w zwolnieniach przedmiotowych otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustawy lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw a taką ustawą jest Kodeks cywilny.

Odszkodowaniem jest zgodnie z encyklopedią świadczenie jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią odpowiedzialność.

Szkodą są słupy energetyczne, które utrudniały dostęp do gruntów rolnych a wypłacone ewentualne odszkodowanie zrekompensuje poniesione straty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. zwalniający z płacenia podatku od otrzymanego odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustawy lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on płacić podatku od otrzymanego odszkodowania, ponieważ uzyskane odszkodowanie jest zgodne z przepisami Kodeksu cywilnego, a ponadto zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnienia przedmiotowe art. 21 ust. 1 pkt 3, odszkodowania związane z posadowieniem urządzeń infrastruktury technicznej na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego są zwolnione od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 305 ^#185; ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

W myśl art. 305⁴ ww. ustawy do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Służebność gruntowa, uregulowana została w art. 285 Kodeksu cywilnego. Stanowi on, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Z cytowanych przepisów kodeksu cywilnego wynika, że podmiotem, który może ustanowić służebność przesyłu, jest właściciel (użytkownik wieczysty) nieruchomości, na której urządzenia przesyłowe są lub mają być posadowione (nieruchomości obciążonej). Służebność jest jednym z ograniczonych praw rzeczowych, które polegają na wykonywaniu niektórych uprawnień na cudzej rzeczy, przysługujących w zwykłych warunkach właścicielowi tej rzeczy. Wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu przysługuje więc właścicielowi rzeczy obciążonej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika natomiast, iż Wnioskodawca, działając, jako pełnomocnik swojego ojca, będzie dochodził od Zakładu Energetycznego wynagrodzenia (odszkodowania) z tytułu służebności przesyłu.

Odnosząc się do tak przedstawionego stanu faktycznego wskazać należy, że pełnomocnictwo to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu i na rzecz mocodawcy. Pełnomocnik wykonując czynności w imieniu mocodawcy wywołuje skutki bezpośrednie w sferze prawnej mocodawcy. Zatem w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca będzie tylko reprezentował swojego ojca w celu zawarcia umowy (ugody). Jako pełnomocnik, będzie umocowany do jej zawarcia, jednakże nie we własnym imieniu. Zatem wynagrodzenie (odszkodowanie) z tytułu zawarcia tej umowy nie jest jemu należne. W przedmiotowej sprawie pozostaje bez znaczenia fakt, iż środki pieniężne - odszkodowanie (wynagrodzenie), za ustalenie służebności przesyłu - zostaną przekazane na konto bankowe Wnioskodawcy. Wnioskodawca - w dacie otrzymania na swoje konto wynagrodzenia należnego ojcu jako właścicielowi gruntu - nie otrzymuje jakiegokolwiek przysporzenia do swojego majątku, zatem z tytułu zawarcia ugody (umowy) - w imieniu właściciela gruntu, nie powstanie po jego stronie przychód. W istocie kwota z tego tytułu będzie bowiem stanowiła przychody ojca Wnioskodawcy.

Zatem biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy, stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do zastosowania u Wnioskodawcy któregokolwiek ze zwolnień z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie może bowiem mieć zastosowanie wyłącznie u podatnika, który otrzymał przychód. Z tego względu stanowisko przedstawione w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej uznano za nieprawidłowe. Podkreślić jednak należy, iż - jak wykazano - Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku uiszczenia podatku dochodowego od kwoty która wpłynie na jego konto, w związku z zawarciem - w imieniu innej osoby umowy z Zakładem Energetycznym.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.