ITPB1/415-6/09/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 2 stycznia 2009 r. (data wpływu 5 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z najmu - jest prawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z najmu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 22 października 2007 r. prawomocnym postanowieniem sądu, po śmierci ojca Wnioskodawca stał się spadkobiercą #189; nieruchomości. Z uwagi na fakt, że dom jest położony w odległości 350 km od miejsca zamieszkania Wnioskodawcy oraz to, iż nieodpłatnie zamieszkuje w nim jego brat, któremu ten użyczył swoją część nieruchomości na okres 3 lat (od dnia 22 października 2007 r.), w zawartej umowie Wnioskodawca zobowiązał brata do ponoszenia wszelkich związanych z ww. częścią nieruchomości opłat tj. podatków, mediów, ubezpieczenia. Brat Wnioskodawcy uiszcza wszelkie opłaty. Z uwagi na trudną sytuację materialną brat Wnioskodawcy wynajmuje część domu i w całości korzysta ze środków finansowych pochodzących z wynajmu. W zeznaniu rocznym w całości rozlicza się z uzyskanego przychodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też w dniu 13 lutego 2009 r. wezwano do jego uzupełnienia pismem nr ITPB1/415-6/09-2/MM. Wniosek został uzupełniony 20 lutego 2009 r. o następujące stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca twierdzi, że nie jest zobowiązany do opodatkowania połowy kwoty uzyskanej przez brata z najmu części domu skoro brat korzysta w całości ze środków finansowych pochodzących z najmu. Z całej uzyskanej kwoty odprowadza także podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z najmu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Jeżeli umowa nie określa sposobu używania rzeczy, biorący może rzecz używać w sposób odpowiadający jej właściwościom i przeznaczeniu. Bez zgody użyczającego biorący nie może oddać rzeczy użyczonej osobie trzeciej do używania (art. 712 k.c.).

Przepis art. 713 stanowi natomiast, że biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

W przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcia wymagają dwie kwestie:

Ad. 1. Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.) za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub w części do używania innym osobom fizycznym lub prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nie mającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Nie jest jednak przychodem wartość czynszowa lokali lub budynków mieszkalnych udostępnionych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ona nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1. Jeżeli właściciel nieruchomości używa jej na własne potrzeby lub potrzeby członków rodziny albo oddał bezpłatnie nieruchomość lub jej część do użytku na cele działalności naukowej, naukowo - technicznej, oświatowej, oświatowo - wychowawczej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultu religijnego oraz związkom zawodowym, nie ustala się wartości czynszowej tej nieruchomości lub jej części, a wydatki związane z nieruchomością nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Przepis art. 16 został uchylony ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316), która weszła w życie dnia 1 stycznia 2009 r.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że nieodpłatne użyczenie nieruchomości przez Wnioskodawcę nie spowoduje powstania przychodu po jego stronie. W zaistniałym stanie faktycznym (do końca 2008 r.) przychód z nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie nie powstał ze względu na uregulowania art. 16 ust. 2 powołanej ustawy. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia członka rodziny należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 111 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu. Zatem pod pojęciem członka rodziny zawartym w art. 16 ust. 2 o podatku dochodowym od osób fizycznych rozumie się także brata.

Jak już wskazano przepis art. 16 ustawy został z dniem 1 stycznia 2009 r. uchylony, w związku z czym należy stwierdzić, że również w stanie prawnym obowiązującym obecnie, z tytułu użyczenia nieruchomości nie powstał u Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Ad. 2. W art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi - w pkt 6 - wymienia się: najem, podnajem, dzierżawę, poddzierżawę oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawę, poddzierżawę działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W myśl art. 11 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń, jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku, ustala się według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku (art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy).

Wnioskodawca nie uzyskuje przychodu z tytułu czynszu najmu pobieranego przez brata. Umowa najmu jest umową wzajemną, przez którą wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z treści wniosku wynika, że taka umowa została zawarta pomiędzy bratem Wnioskodawcy a najemcą. Wnioskodawca nie jest stroną tej umowy i nie uzyskuje żadnych kwot z tytułu tego najmu, w związku z czym nie powstanie po jego stronie obowiązek podatkowy. Wnioskodawca nie uzyskuje zatem przychodów z najmu nieruchomości, o której mowa we wniosku. W związku z powyższym, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek wykazywania w zeznaniu podatkowym jakiejkolwiek części kwot uzyskiwanych przez jego brata z tytułu najmu przedmiotowej nieruchomości.

Końcowo wyjaśnić należy, że ocenie w niniejszej interpretacji podlega wyłącznie kwestia wystąpienia przychodu z najmu lub nieodpłatnego użyczenia, natomiast ocena ważności umowy użyczenia zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a jego bratem nie stanowi zagadnienia z zakresu prawa podatkowego.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.