ITPB1/415-573/14/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 25 kwietnia 2014 r. (data wpływu 20 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu niepodlegającego odliczeniu podatku VAT oraz całości odpisów amortyzacyjnych i wydatków na eksploatację samochodu osobowego wykorzystywanego w całości na cele związane z działalnością gospodarczą - jest prawidłowe.

W dniu 20 maja 2014 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu niepodlegającego odliczeniu podatku VAT oraz całości odpisów amortyzacyjnych i wydatków na eksploatację samochodu osobowego wykorzystywanego w całości na cele związane z działalnością gospodarczą.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, opodatkowaną na zasadach ogólnych. Prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, jest podatnikiem czynnym podatku od towarów i usług wykonującym wyłącznie usługi opodatkowane podatkiem VAT. Wnioskodawczyni ma zamiar kupić na podstawie faktury VAT samochód osobowy i wpisać go do ewidencji środków trwałych, rozpocząć jego amortyzację i odpisy amortyzacyjne zaliczać do kosztów uzyskania przychodów. Będzie to jedyny środek lokomocji Wnioskodawczyni i będzie wykorzystywany wyłącznie do prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni dla powołanego samochodu i kosztów związanych z jego eksploatacją będzie przysługiwać odliczenie 100% podatku VAT w rozumieniu art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawczyni będzie jednak odliczać podatek VAT w wysokości 50%, ponieważ nie zamierza prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu zgodnie z art. 86a ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawczyni nawet sporadycznie nie będzie użytkować samochodu (środka trwałego) na cele prywatne.

Wnioskodawczyni ma zamiar w całości umieszczać w kosztach uzyskania przychodu odpisy amortyzacyjne oraz wydatki na zakup benzyny, zakup opon, naprawy i konserwacje oraz 50% podatku VAT, który nie będzie podlegał odliczeniu.

W związku z powyższym zadano pytanie sprowadzające się do kwestii:

Czy zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów w całości przez Wnioskodawczynię odpisów amortyzacyjnych, wydatków na eksploatację samochodu i podatku VAT niepodlegającego odliczeniu jest prawidłowe?

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie Wnioskodawczyni wskazuje, że od dnia 1 kwietnia 2014 r. zmienił się sposób traktowania samochodów na gruncie przepisów podatku od towarów i usług. Teraz bowiem potencjalnie każdy samochód niezależnie od jego konstrukcji może być samochodem związanym wyłącznie z prowadzoną działalności i w związku z tym może dawać prawo do pełnego odliczenia podatku VAT o ile obowiązani podatnicy prowadzić będą ewidencję przebiegu pojazdu i złożą naczelnikowi urzędu skarbowego o tym informację.

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma żadnych nowych regulacji odnoszących się bezpośrednio do tej kwestii.

Zgodnie z przepisami w tym względzie, zdaniem Wnioskodawczyni środkami trwałymi są m.in. środki transportu stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Wnioskodawczyni wskazuje, że Minister Finansów w wydanych już interpretacjach indywidualnych zajął stanowisko, zgodnie z którym środkami trwałymi są tylko i wyłącznie składniki majątkowe wykorzystywane wyłącznie do działalności. Tak przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 21 lutego 2013 r. ITPB1/415-1261/12/WM: "Ustawodawca nie dopuszcza możliwości wykorzystywania do celów prywatnych samochodu wprowadzonego do ewidencji środków trwałych (...) Wobec powyższego, oceniając możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego samochodu osobowego stwierdzić należy, że korzystając z samochodu osobowego do celów prywatnych, Wnioskodawczyni nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych, gdyż jak wskazano powyżej, jednym z zasadniczych warunków dokonywania odpisów amortyzacyjnych od samochodu osobowego stanowiącego środek trwały w działalności gospodarczej jest wykorzystywanie go wyłącznie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą". Tak też w interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z 30 września 2013 r. nr IPTPB1 /415-472/13-3/KO.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła. Koszty te są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowane do danego źródła przychodów. W myśl natomiast art. 22 ust. 8 ww. ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Z powyższych przepisów wynika, iż jedną z podstawowych cech decydujących o możliwości zaliczenia składników majątkowych do kategorii środków trwałych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym decydujących o możliwości zaliczania do koszów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych od ich wartości początkowej, jest fakt ich wykorzystywania w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, bądź wynajmowania lub wydzierżawiania podmiotom trzecim. Przesłanka ta wraz z pozostałymi przesłankami wskazanymi w treści art. 22a ust. 1 ustawy muszą być spełnione kumulatywnie, a tym samym, rozumiejąc a contrario, niespełnienie choćby jednej z nich powoduje utratę możliwości uznania konkretnego składnika majątkowego za podlegający amortyzacji dla celów podatkowych.

Wnioskodawczyni jest zdania, że uregulowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają żadnego wpływu na zasady zaliczenia wydatków na taki samochód do kosztów uzyskania przychodów w przypadku wykorzystywania go wyłącznie do działalności gospodarczej i daje to możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej odpisów amortyzacyjnych i innych kosztów użytkowania samochodu oraz podatku VAT niepodlegającego odliczeniu. Fakt złożenia lub niezłożenia oświadczenia o używaniu samochodu wyłącznie dla celów działalności gospodarczej pozostaje bez znaczenia. Tak więc zdaniem Wnioskodawczyni dopuszczalne jest, że podatnik wykorzystuje samochód wyłącznie do działalności gospodarczej i nie prowadzi kilometrówki, nie składa również VAT-26, a przysługuje mu przy tym prawo do pełnego zaliczenia do kosztów wydatków z tytułu eksploatacji samochodu.

Za prawidłowością takiej wykładni przemawia to, że możliwość złożenia VAT-26 stanowi uprawnienie, a nie obowiązek podatnika, który to z powołanego uprawnienia może skorzystać, ale nie jest do tego zobowiązany przez żadną normę prawną. Tym samym bezczynność podatnika w tym zakresie nie może prowadzić do wniosku, że nie wykorzystuje on samochodu wyłącznie do działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ww. ustawy.

Zatem aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, nie stwarza domniemania, że wszystkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostają z mocy samego prawa uznane za koszty podlegające odliczeniu. Innymi słowy, poniesienie wydatku, który nie został wyłączony w art. 23 nie oznacza, że wydatek taki automatycznie będzie uznany za koszt uzyskania przychodów. Podatnik ma bowiem możliwość odliczenia od przychodów wszelkich kosztów pod warunkiem, że mają one związek z przychodem z prowadzonej działalności gospodarczej, a ich poniesienie ma, bądź może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, czy też zachowanie albo zabezpieczenie źródła tego przychodu.

Ustawodawca posługując się zwrotem "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu" przypisuje temu określeniu cechę świadomego, zamierzonego, przemyślanego i logicznego działania podatnika podporządkowanego osiągnięciu przychodów, a nie odwołuje się do skutku będącego następstwem określonego działania. Wykładnia językowa użytego przez ustawodawcę określenia "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu" oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków pod tym jednakże warunkiem, że wykaże, że poniósł określony wydatek, który ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, czy wykonywaną umową, a jego poniesienie miało lub mogło mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, bądź też ma służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

W przypadku źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł - obiektywnie oceniając - oczekiwać takiego efektu.

Katalog wyłączeń z kategorii kosztów uzyskania przychodów zawarty w art. 23 ust. 1 ustawy ma charakter zamknięty. Ujęte w nim wyłączenia mają różny charakter i pełnią różne funkcje.

W szczególności, część spośród nich prowadzi do bezwzględnego wyłączenia określonych rodzajów kosztów z kategorii kosztów podatkowych, część służy limitowaniu wysokości rozpoznawanych przez podatników rodzajów kosztów uzyskania przychodów (uniemożliwia zaliczenie do kosztów podatkowych wartości przewyższających ustalony przez ustawodawcę poziom wydatków), część - "przesunięciu" momentu rozpoznawania określonych kosztów, wykluczeniu ich związku albo powiązaniu ich z konkretnym przychodem lub momentem podatkowym.

I tak, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:

* jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,

* w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,

Wyjaśnić należy, że podatek naliczony, o którym mowa w powyższym przepisie, to suma kwot podatku VAT określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika m.in. przy nabyciu towarów i usług. Powyższe wynika z treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zgodnie z którym, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zgodnie zaś z ust. 1 ww. przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl natomiast art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.

Zatem, zgodnie z powyższym przepisem, 50% kwoty podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur związanych z eksploatacją samochodu osobowego - nie obniża podatku należnego.

Odnosząc powyższe do analizowanej sprawy wyjaśnić należy, że wejście w życie przepisów ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. , poz. 312), nie oznacza, że w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatnicy ci zobligowani są do automatycznego pomniejszenia kosztów używania samochodu osobowego o 50%.

Wydatki na eksploatację samochodu osobowego muszą przede wszystkim spełniać warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. muszą być związane z wykorzystaniem samochodu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli wydatki z tego tytułu spełniają te kryteria, wówczas stanowią koszt uzyskania przychodu wraz z niepodlegającym odliczeniu podatkiem VAT, tj. nieodliczonym podatkiem VAT od wydatków na eksploatację samochodu osobowego, który nie obniżył podatku należnego w podatku od towarów i usług.

Kosztem uzyskania przychodów są również odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23 (art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ww. ustawy, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

* o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Z powyższych przepisów wynika, iż jedną z podstawowych cech decydujących o możliwości zaliczenia składników majątkowych do kategorii środków trwałych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym decydujących o możliwości zaliczania do koszów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych od ich wartości początkowej, jest fakt ich wykorzystywania w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej bądź wynajmowania lub wydzierżawiania podmiotom trzecim.

Wskazany przez Wnioskodawczynię samochód osobowy wykorzystywany w prowadzonej przez nią działalności gospodarczej stanowi środek trwały, zgodnie z art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni ma zatem prawo wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych w pełnej wysokości, niezależnie od tego w jakiej części (100% czy 50%) będzie odliczała podatek VAT. Pamiętać przy tym należy o ograniczeniu kwotowym dot. ww. odpisów amortyzacyjnych, wprowadzonym przepisem art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Interpretacja zgodnie z zakresem żądania, dotyczy wyłącznie podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie jest jej przedmiotem wykładnia przepisów dotyczących podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.