ITPB1/415-499b/13/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2013 r. (data wpływu 4 marca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 24 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę wraz z odsetkami - jest prawidłowe.

W dniu 4 marca 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę wraz z odsetkami.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 14 maja 2013 r. Nr ITPB1/415-499/13-2/AD wezwano Panią do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 24 maja 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie wyroku sądu z dnia 22 października 2012 r. otrzymała Pani odprawę oraz odszkodowanie wraz z odsetkami w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Odszkodowanie zostało przyznane w oparciu o art. 45 § 1 Kodeksu pracy. Odprawa pieniężna została przyznana w trybie art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2013 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.). Odsetki zostały zasądzone w oparciu o art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Wypłacone odsetki od odszkodowania były odsetkami z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia, czyli wypłaty świadczenia po terminie wskazanym przez sąd. Sąd uznał wypowiedzenie umowy o pracę za niezasadne i oparte na niekonkretnej przyczynie. Wskazana przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę w rzeczywistości okazała się fikcyjna. Pod koniec marca 2011 r. wręczono Pani wypowiedzenie umowy o pracę po 18 latach pracy. Taka sytuacja była dla Pani bardzo niesprawiedliwa i krzywdząca. Związku z tym, że nie zgadzała się Pani z decyzją swojego zakładu pracy skierowała sprawę do sądu. Na początku w sprawie chciała Pani sama występować, ale dowiedziała się, że sprawy w których powodem jest osoba która zajmowała stanowisko kierownicze są trudne do wykazania i wygrania, podjęła decyzję, że potrzebuje pomocy i wsparcia profesjonalnego pełnomocnika do sprawy sądowej. W sprawie było słuchanych wielu świadków. Pani były pracodawca nie widział możliwości zawarcia ugody - kategorycznie odmawiał. Sprawa trwała do 22 października 2012 r., kiedy to sąd wydał wyrok. Były pracodawca wystąpił o uzasadnienie wyroku i dalej zastanawiał się, czy nie składać apelacji. Dopiero w grudniu 2012 r. były pracodawca stwierdził, że nie będzie składał apelacji i wypłacił zasądzoną należność. Dzięki działaniom Pani pełnomocnika sprawa zakończyła się wygraną. Gdyby nie jego udział mogłaby Pani nie wygrać sporu i nie otrzymać żadnych pieniędzy. Zasądzona kwota składa się z kwoty odprawy oraz odszkodowania wraz z odsetkami.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania oznaczone we wniosku Nr 2 i 4.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zarówno odszkodowanie jak i odsetki od odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wskazuje Pani, iż odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie art. 45 Kodeksu pracy. Zasady ustalania i wysokość odszkodowania wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy i równocześnie nie zostało ono wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a - g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem odszkodowanie to podlega zwolnieniu od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 (tekst jedn.: wypłacone m.in. ze stosunku pracy) podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowe odszkodowanie wynikające z wyroku sądowego.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Natomiast stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. między innymi ze stosunku pracy.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, zgodnie z wyrokiem sądu na podstawie art. 45 § 1 Kodeksu pracy otrzymała Pani odszkodowanie od pracodawcy, gdyż sąd uznał, że wypowiedzenie umowy o pracę było niezasadne i oparte na niekonkretnej przyczynie.

Kwestie dotyczące stosunku pracy, w tym wypłaty odszkodowań z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę uregulowane zostały w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 Kodeksu pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ww. ustawy). Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 41¹; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 47¹ ustawy - Kodeks pracy odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż wypłacone na rzecz Pani odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie ma art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest bowiem odszkodowaniem z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, przyznano je na podstawie wyroku sądowego, a jego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy. W konsekwencji zasądzone wyrokiem sądu odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wskazać należy, że katalog zwolnień przedmiotowych wymienia enumeratywnie świadczenia, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, przy czym, wśród katalogu zwolnień przedmiotowych ustawodawca posługuje się terminami, których organ podatkowy nie może interpretować rozszerzająco np. termin odszkodowanie.

Ze swej istoty odszkodowanie jest związane z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Zgodnie z art. 300 Kodeksu pracy w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) i stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Szkoda nie stanowi zatem podstawowej przesłanki powstania roszczenia o odsetki, a więc nie mają one charakteru odszkodowawczego z tytułu czynu niedozwolonego. Są one związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego.

Roszczenie odsetkowe nie jest więc częścią składową roszczenia głównego, w przedmiotowej sytuacji zaległej odprawy, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialno-prawnej.

Zatem odsetki ustalone na podstawie wyroku sądu nie są odszkodowaniem, a tym samym nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, z treści cytowanego powyżej art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy wynika, że zwolnieniu przedmiotowemu podlegają odsetki, które spełniają równocześnie następujące warunki:

We wniosku wskazała Pani, iż odsetki od odszkodowania przyznane zostały na podstawie wyroku sądowego na mocy art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy i były odsetkami z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia, czyli wypłaty świadczenia po terminie wskazanym przez sąd. Przyznano je bowiem za okres od dnia wyroku do dnia zapłaty.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że odsetki wskazane we wniosku, spełniają łącznie przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 95 cytowanej ustawy, są bowiem odsetkami należnymi z tytułu nieterminowego wypłacenia świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy, tj. odszkodowania przysługującego z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołany powyżej stan prawny stwierdzić należy, iż otrzymane przez Panią odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast odsetki od odszkodowania naliczone z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy, wypłacone za okres od dnia jego wymagalności do dnia zapłacenia, podlegają zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.