ITPB1/415-495/12/MR - PIT w zakresie skutków podatkowych dysponowania środkami finansowymi w związku z udzielaniem pożyczek za pośrednictwem portalu internetowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2012 r. (data wpływu 2 maja 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dysponowania środkami finansowymi w związku z udzielaniem pożyczek za pośrednictwem portalu internetowego - jest prawidłowe.

W dniu 2 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dysponowania środkami finansowymi w związku z udzielaniem pożyczek za pośrednictwem portalu internetowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca udziela pożyczek za pośrednictwem portalu internetowego. Jest to portal, dzięki któremu mogą kontaktować się ze sobą osoby chcące zaciągnąć pożyczkę z osobami fizycznymi, które w ramach dysponowania swoimi wolnymi środkami finansowymi chcą takich pożyczek udzielać. Udzielanie pożyczek uzależnione jest od dostępności wolnych środków pożyczkodawcy i ma charakter nieregularny. Korzystanie z serwisu wymaga założenia konta i podporządkowania się regulaminowi dostępnemu na stronie serwisu. Osoby, które chcą zaciągnąć pożyczkę zamieszczają aukcję, w której określają wysokość pożyczki, termin spłaty oraz oprocentowanie. Na tej podstawie pożyczkodawcy decydują się na pożyczanie swoich wolnych środków pieniężnych. Następnie zainteresowani podpisują umowę pożyczki. Zarówno przekazanie kwoty pożyczki, jak i jej zwrot przez pożyczkobiorcę wraz z odsetkami następuje za pośrednictwem portalu internetowego. Wnioskodawca nie ma bezpośredniego kontaktu z pożyczkobiorcą. W celu zawarcia umowy wykorzystuje swój prywatny sprzęt komputerowy i sieć Internet w miejscu zamieszkania. Wnioskodawca nie prowadzi też żadnej akcji marketingowej, ani nie zatrudnia pracowników do obsługi pożyczek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy inwestując swoje wolne środki na portalach typu social lending Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. Jeżeli tak to co stanowi jego przychód. Zwrócony kapitał pożyczkowy wraz z odsetkami, czy też same odsetki od pożyczki. Czy kwota udzielonej pożyczki jest kosztem uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych udzielanie pożyczek za pośrednictwem portalu typu social lending jest działalnością gospodarczą. Ze względu na występującą powtarzalność, inwestowanie pieniędzy na portalu odbywa się w sposób ciągły. Należy też stwierdzić, iż forma inwestowania nadwyżek pieniężnych (podporządkowanie się do Regulaminu portalu) nosi znamiona zorganizowania, a pożyczkodawca występuje w swoim imieniu i działa na własny rachunek. W związku z powyższym w jego ocenie udzielanie pożyczek na portalach internetowych typu social lending spełnia przesłanki niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. W konsekwencji należy więc uznać, że otrzymane odsetki od udzielonych pożyczek stanowią przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odsetki te powinny zostać opodatkowane w miesiącu ich otrzymania. Według Wnioskodawcy, kwota udzielonej pożyczki nie jest kosztem uzyskania przychodu, a otrzymany zwrot kapitału pożyczki (bez odsetek) nie stanowi przychodu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7:

* pozarolnicza działalność gospodarcza,

* kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową - wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych - prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy.

Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej, użyte w cytowanym wyżej przepisie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga, aby był to jeden z wymienionych w lit. a-c) rodzajów działalności oraz opiera się na następujących przesłankach:

* zarobkowym celu działalności,

* wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,

* prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.

Literalna wykładnia przepisu w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że jest to działalność zarobkowa, czyli służąca osiąganiu zysków, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, co oznacza, że jest to działalność przygotowana i uporządkowana oraz ma charakter powtarzalny.

Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednakże brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, iż działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie bowiem działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.

Za takim rozumieniem pojęcia "zorganizowany" przemawia również definicja słownikowa. Zgodnie z Nowym Słownikiem Poprawnej Polszczyzny Wydawnictwo Naukowe PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego Warszawa 2000, organizować to przygotowywać, zakładać jakieś przedsięwzięcie, bądź w znaczeniu drugim nadawać czemuś reguły, wprowadzać porządek (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 7 maja 2008 r. I SA/Op18/08).

Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności, (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, nie powiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.

Wobec powyższego, w celu zakwalifikowania działań podjętych przez Wnioskodawcę do działalności gospodarczej należało ocenić zamiar, okoliczności i cel działań związanych z udzielaniem pożyczek przez Internet.

Z treści wniosku wynika, że za pośrednictwem portalu internetowego kontaktują się osoby - potencjalni pożyczkodawcy z pożyczkobiorcami - w celu zawarcia umów pożyczek. Wnioskodawca, biorąc udział w wyżej opisanym systemie, udziela pożyczek z wolnych środków pieniężnych.

Mając zatem na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, iż czynności związane z udzielaniem pożyczek przez Internet - prowadzone za pośrednictwem portalu internetowego - noszą znamiona pozarolniczej działalności gospodarczej, w świetle przytoczonej powyżej definicji.

Z wniosku wynika iż opisane czynności podejmowane są w celu zarobkowym we własnym imieniu i na własny rachunek. Pożyczki te udzielane są w sposób zorganizowany, tzn. Wnioskodawca, aby móc udzielać pożyczek musiał się podporządkować regułom wyznaczonym przez system, musiał posiadać sprzęt komputerowy, dostęp do Internetu. Będzie to przygotowane i zorganizowane przedsięwzięcie. Natomiast o ciągłym wykonywaniu działalności świadczy fakt, iż jak wskazano we wniosku - pożyczki mają być udzielane ze środków wolnych, co w sposób dostateczny przemawia za tym, iż nie ma w tym przypadku mowy o sporadycznym, czy jednorazowym wydarzeniu.

Tak więc, udzielając pożyczek przez Internet Wnioskodawca będzie wykonywał działania, które - podjęte w sposób zorganizowany i ciągły, na własny rachunek - będą miały na celu osiągnięcie zysku z udzielania pożyczek, co jest charakterystyczne dla przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności gospodarczej.

W konsekwencji dochód uzyskiwany przez Wnioskodawcę z tytułu czynności polegających na stałym, wielokrotnym udzielaniu pożyczek przez Internet, należy traktować jako dochód, którego źródłem jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jak stanowi art. 14 ust. 1 ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (art. 14 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy).

Natomiast stosownie do art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Przy czym w myśl art. 23 ust. 1 pkt 27 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów udzielonych pożyczek, w tym straconych pożyczek.

Reasumując, mając na uwadze przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny należy uznać, iż przychody uzyskiwane z tytułu udzielania pożyczek przez Internet stanowią przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. W przypadku spłaty pożyczki przez pożyczkobiorcę, przychodem Wnioskodawcy będzie wysokość otrzymanych z tytułu udzielonej pożyczki odsetek w momencie ich otrzymania. Kosztem uzyskania przychodu nie jest kwota udzielonej pożyczki.

Wskazać przy tym należy, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie skutków podatkowych w przedstawionym stanie faktycznym, nie rozstrzyga zaś kwestii legalności podejmowanych czynności i zgodności z odrębnymi przepisami.

Należy przy tym zastrzec, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli więc przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.