ITPB1/415-480/09/DP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2009 r. (data wpływu 1 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania przedsiębiorstwa w formie darowizny na rzecz syna - jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane we wniosku.

W dniu 1 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania przedsiębiorstwa w formie darowizny na rzecz syna.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Dla celów podatkowych prowadzona jest podatkowa księga przychodów i rozchodów oraz niezbędne ewidencje. W skład majątku firmy wchodzą zarówno środki trwałe jak i majątek obrotowy: zapasy towarów handlowych i należności od odbiorców. Ponadto występują zobowiązania wynikające z odroczonych terminów płatności za dostarczone towary. We wrześniu 2009 r. Wnioskodawca zamierza dokonać na rzecz swojego syna, prowadzącego obecnie działalność gospodarczą, darowizny całego prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, a pracownicy zatrudnieni przez Wnioskodawcę przejdą do działalności syna, zgodnie z art. 23 ¹ Kodeksu pracy. Jednocześnie wraz z darowizną przedsiębiorstwa Wnioskodawca zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej i zgłosi wpis o wykreślenie z ewidencji, przy czym przekazanie przedsiębiorstwa zostanie dokonane przed dniem zakończenia działalności gospodarczej i sporządzeniem remanentu likwidacyjnego Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze. W zakresie pytania drugiego i trzeciego wniosek zostanie rozpatrzony odrębnymi interpretacjami indywidualnymi.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie oceny przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Wnioskodawca stwierdził, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednocześnie w myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn. Z uwagi na podleganie tej czynności ustawie o podatku od spadków i darowizn, zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie przedsiębiorstwa w formie darowizny nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane we wniosku.

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie - oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 55 ¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Stosownie do treści art. 55 ² Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów. Może więc nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny.

Stosownie do zapisu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych, o czym stanowi art. 1 tej ustawy. Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W przypadku darowizny, tj. jak wskazano świadczenia nieodpłatnego, po stronie darczyńcy nie powstaje dochód. Darczyńca nie otrzymuje bowiem żadnych wartości pieniężnych, ani przysporzenia majątkowego. Darowizna przedsiębiorstwa nie skutkuje więc dla darczyńcy obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednakże z darowizną przedsiębiorstwa mogą się wiązać przewidziane ustawą obowiązki podatnika związane z likwidacją jego działalności gospodarczej.

W myśl art. 24 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej, dochód ustala się przy zastosowaniu do wartości ustalonej według cen zakupu pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, nie będących środkami trwałymi - takiego wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności, a jeżeli w tym okresie dochód nie wystąpił - w roku podatkowym poprzedzającym rok, w którym nastąpiła likwidacja. Za datę likwidacji działalności gospodarczej uważa się datę określoną w zawiadomieniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim. Nie ustala się dochodu na dzień likwidacji, jeżeli:

W związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej, podatnik zobowiązany jest na dzień likwidacji działalności gospodarczej, sporządzić remanent likwidacyjny i ustalić dochód w trybie art. 24 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za datę likwidacji działalności gospodarczej uważa się datę określoną w zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej.

Zatem, jeżeli darowizna przedsiębiorstwa (wraz ze wszystkimi składnikami majątkowymi) zostanie przekazana przed datą podaną w wyżej wymienionym zawiadomieniu, na moment likwidacji przedsiębiorstwa remanent likwidacyjny wyniesie "zero" i nie powstanie obowiązek zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodu na dzień likwidacji (z remanentu likwidacyjnego).

W przeciwnym wypadku, zgodnie z art. 44 ust. 4 powołanej ustawy, podatek od dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 3, ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% tego dochodu. Podatek jest płatny w terminie płatności zaliczki za ostatni miesiąc prowadzenia działalności, a w przypadku podatników, którzy wybrali kwartalny sposób wpłacania zaliczek - w terminie płatności zaliczki za ostatni kwartał prowadzenia działalności. W tym przypadku podatnik jest obowiązany w terminie płatności tego podatku złożyć w urzędzie skarbowym spis pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, w tym także dzieł sztuki, eksponatów muzealnych i aparatury audiowizualnej, niebędących środkami trwałymi, wycenionych według cen zakupu, jeżeli wydatki na ich nabycie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku o interpretację indywidualną Wnioskodawca podaje, że planuje przekazać synowi w darowiźnie przedsiębiorstwo, a następnie zlikwidować prowadzoną działalność gospodarczą.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż w świetle obowiązującego stanu prawnego, w związku z przekazaniem synowi przedsiębiorstwa w formie darowizny nie powstanie po stronie Wnioskodawcy, jako darczyńcy, przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie ma również obowiązku zapłaty zryczałtowanego podatku od dochodu na dzień likwidacji.

Brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych przez darczyńcę wynika z faktu, iż - jak wskazano - w związku z przekazaniem przedsiębiorstwa w formie darowizny, nie otrzyma On żadnego przysporzenia majątkowego.

Nie można natomiast zgodzić się z argumentacją Wnioskodawcy odwołującą się do treści art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepis ten nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Zawarte w tym przepisie wyłączenie dotyczy czynności, które podlegają przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie zaś z art. 5 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. z 2004 r. Dz. U. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Dla Wnioskodawcy (darczyńcy) darowizna przedsiębiorstwa nie jest zatem czynnością do której mają zastosowanie przepisy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.