ITPB1/415-436/11/TK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2011 r. (data wpływu 12 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu oraz uznania za koszty uzyskania przychodów zwróconych opłat dokonanych na rzecz klientów - jest prawidłowe.

W dniu 12 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu oraz uznania za koszty uzyskania przychodów zwróconych opłat dokonanych na rzecz klientów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na obsłudze prawnej osób prawnych i osób fizycznych. Wnioskodawca nie podpisuje umów ze wszystkimi zleceniodawcami, jedynie z tymi, gdzie przewidywany jest dłuższy okres współpracy zwykle ponad 1 miesiąc. Wnioskodawcy, oprócz wynagrodzenia za obsługę prawną, przysługuje zwrot wydatków takich jak opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe, opłaty kancelaryjne za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłaty kancelaryjne za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz innych należnych opłat sądowych oraz publicznoprawnych, które nie są skalkulowane w wynagrodzeniu, a poniesione zostały w imieniu i na rzecz klienta. Najczęściej dokumentowane są przelewami dokonanymi z konta Wnioskodawcy na odpowiednie konta urzędów miejskich (opłaty skarbowe) oraz sądów (wydatki na opłaty sądowe). Jeżeli opłaty dokonywane są gotówką to kwity kasowe wystawiane przez sądy lub urzędy miejskie wystawiane są na Wnioskodawcę. Poniesione opłaty nie są skalkulowane w cenie usługi świadczonej na rzecz kontrahenta. Do wydatków nie jest doliczana marża własna, dotyczą one bezpośrednio konkretnego kontrahenta. Wnioskodawca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów dlatego wydatki te nie są ewidencjonowane na osobnych kontach.

Wydatki ewidencjonowane są w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty na podstawie dokonanych poleceń przelewu z konta bankowego Wnioskodawcy i w miesiącu otrzymania zwrotu poniesionych wydatków przez klienta jako przychody podatkowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki poniesione w imieniu i na rzecz klientów, które to wydatki dotyczą między innymi zapłaty należnych w danym postępowaniu opłat skarbowych od pełnomocnictw, wpisów sądowych, opłat kancelaryjnych za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłat kancelaryjnych za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz innych opłat sądowych i należnych opłat publicznoprawnych, Wnioskodawca ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w miesiącu ich poniesienia, a otrzymane od klientów zwroty przedmiotowych wydatków, za przychód podlegający w miesiącu ich otrzymania opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki poniesione w imieniu i na rzecz klientów, które to wydatki dotyczą między innymi zapłaty należnych w danym postępowaniu opłat skarbowych od pełnomocnictw składanych w postępowaniach podatkowych, administracyjnych oraz sądowo-administracyjnych, opłat za wydanie interpretacji indywidualnych, wpisów sądowych, opłat kancelaryjnych za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz opłat sądowych i należnych opłat publicznoprawnych, stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca nie ma prawa zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów danego okresu rozliczeniowego, a otrzymane od klientów zwroty przedmiotowych wydatków nie stanowią przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, podlegającego w danym okresie rozliczeniowym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kwestię kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów normują przepisy art. 22 i 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Artykuł 22 ust. 1 ustawy stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z powyższego przepisu wynika, że warunkami kwalifikującymi dany koszt do grupy kosztów uzyskania przychodów są:

* wydatek jest poniesiony przez podatnika,

* wydatek jest definitywny (rzeczywisty),

* pozostaje w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

* wydatek zostaje poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* wydatek nie został zakwalifikowany do grupy kosztów nieuznawanych przez ustawę za koszty uzyskania przychodów.

Warunkiem uznania konkretnego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest poniesienie go przez podatnika tj. w ostatecznym rozrachunku musi być on pokryty z zasobów majątkowych podatnika. Przy czym poniesienie musi mieć charakter definitywny. Definitywność wydatku oznacza, że wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona. Nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione w imieniu innej osoby, które z założenia mają zostać przez nią zwrócone.

W art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił źródła przychodów, których otrzymanie kreuje u podatnika przychód podatkowy. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby fizycznej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny, faktycznie powiększa ono aktywa podatnika. Nie stanowi definitywnego przyrostu majątku podatnika zwrot uprzednio poniesionych wydatków w imieniu i na rzecz osób trzecich. Wnioskodawca reprezentując klientów przed sądem, w imieniu i na rzecz klientów opłaca z kasy bądź rachunku bankowego należne opłaty administracyjne, sądowe i inne.

Na podstawie przedłożonych zestawień wydatków klienci zwracają te wydatki gotówką do kancelarii lub na rachunek bankowy. Powyższe oznacza, że wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę nie są definitywne, zaś zwrot ich przez klientów nie powoduje przyrostu Jego aktywów. Wymienione wydatki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, zaś ich zwrot przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Jak wynika z treści wniosku, w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej - kancelarii adwokackiej - Wnioskodawcy, oprócz wynagrodzenia za obsługę prawną, przysługuje zwrot wydatków takich jak opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe, opłaty kancelaryjne za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłaty kancelaryjne za wydanie odpisu wyroku sądowego oraz innych należnych opłat sądowych oraz publicznoprawnych. Poniesione opłaty nie są skalkulowane w cenie usługi świadczonej na rzecz kontrahenta. Do wydatków nie jest doliczana marża własna, dotyczą one bezpośrednio konkretnego kontrahenta. Wydatki ewidencjonowane są w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty na podstawie dokonanych poleceń przelewu z konta bankowego Wnioskodawcy i w miesiącu otrzymania zwrotu poniesionych wydatków przez klienta jako przychody podatkowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego wyżej przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ustawy,

* być właściwie udokumentowany.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, iż koszt poniesiony to koszt (wydatek) o charakterze definitywnym. Wszelkie koszty (wydatki) o charakterze zwrotnym nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu, bowiem nie spełniają przesłanki uznania ich za poniesione. Zgodnie z treścią wniosku wydatki na opłaty skarbowe od pełnomocnictw, wydatki na wpisy sądowe, opłaty kancelaryjne za sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, opłaty kancelaryjne za wydanie odpisu wyroku sądowego, poniesione przez Wnioskodawcę stanowią świadczenia zwrotne. Zatem nie mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, bowiem kosztem mogą być wyłącznie wydatki o charakterze definitywnym. Natomiast nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów wydatki, które ze swej istoty (charakteru świadczonych usług i zawartych umów) podlegają zwrotowi.

Odnosząc się natomiast do kwestii powstania przychodu z tytułu zwrotu poniesionych wydatków wskazanych we wniosku, należy wskazać, że w myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Literalna wykładnia powołanego powyżej przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów o których mowa w ust. 1 i 2 nie zalicza się zwróconych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Mając powyższe na uwadze, skoro wydatki wskazane we wniosku nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, a otrzymywane kwoty nie stanową dla Wnioskodawcy trwałego przysporzenia majątkowego, lecz są zwrotem wcześniej dokonanych opłat przez Wnioskodawcę, to nie ma podstaw do zaliczenia ich do przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Reasumując, Wnioskodawca nie ma prawa zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych z tytułu należnych opłat wskazanych we wniosku. Jednocześnie zwrócone przez klientów wydatki poniesione na opłaty nie stanowią dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie podkreślić należy, że dotychczasowy - co wynika z opisu stanu faktycznego - sposób zaliczania wydatków wskazanych we wniosku do kosztów uzyskania przychodów oraz zaliczania ich zwrotu do przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej jest nieprawidłowy.

Należy przy tym wyraźnie zastrzec, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie jest zgodny ze stanem rzeczywistym wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.