ITPB1/415-433/10/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2010 r. (data wpływu 5 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od opodatkowania tym podatkiem umorzonych wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od opodatkowania tym podatkiem umorzonych wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1993 r. Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużania Rolnictwa dokonał oddłużenia Wnioskodawcy w wysokości 85% kwoty zadłużenia, tj. kwoty 147.905 zł 45 gr kredytu, który otrzymał z banku spółdzielczego. Z chwilą ukazania się ustawy z dnia 27 sierpnia 2003 r. umożliwiającej ubieganie się o umorzenie wierzytelności powstałych ze środków FRiOR, Wnioskodawca zaczął kompletować niezbędne dokumenty i w dniu 3 stycznia 2005 r. przesłał swój wniosek o umorzenie wierzytelności. W międzyczasie komornik sądowy w dniu 29 kwietnia 2004 r. dokonał licytacji i sprzedał działki rolne o pow. 21.42 ha stanowiące własność Wnioskodawcy. Sąd rejonowy na podstawie postanowienia z dnia 5 lutego 2007 r., dopiero w dniu 3 czerwca 2008 r. wypłacił ARMiR należną kwotę wierzytelności z planu podziału w wysokości 41.893 zł 77 gr. Agencja nie rozpatrzyła wniosku Wnioskodawcy o umorzenie wierzytelności, gdyż do 30 kwietnia 2007 r. nie otrzymała swoich wierzytelności z planu podziału zgodnie ww. ustawą z 2003 r. wnioskodawca uważa, że nie jest jego winą, że sąd trzymał w depozycie "jego" pieniądze.

W 2008 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o podobnej treści jak ta z 2003 r. i Wnioskodawca ponowił swój wniosek o całkowite umorzenie wierzytelności wobec Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dawny Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużania Rolnictwa).

Po dostarczeniu aktualnych danych, dotyczących niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i przedstawieniu zaświadczenia z KRUS o wysokości pobieranych rent przez niego i małżonkę, Agencja w dniu 31 sierpnia 2009 r. przesłała pismo dotyczące pozytywnego rozpatrzenia jego wniosku.

W ślad za tym, wraz z żoną podpisał umowę o umorzeniu w całości wierzytelności Agencji na podstawie art. 28 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. za zgodą ministra właściwego do spraw finansów publicznych. W wymienionym piśmie nie ma żadnego pouczenia, że po podpisaniu ww. umowy, Wnioskodawca wraz z żoną zobowiązani będą do zapłaty podatku od umorzonej kwoty. Kwota umorzenia przez Agencję wynosi 745.453 zł 34 gr, a podatek od tej kwoty wynosi 217.462 zł. Dochód Wnioskodawcy i jego żony za 2009 r. wyniósł łącznie 20.460 zł 18 gr, on sam jest po dwóch zawałach i ma zaawansowaną cukrzycę, wydaje na lekarstwa miesięcznie 150 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota wynikająca z umorzenia podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, gdyż kwota ta nie była dla niego dodatkowym dochodem. Po złożeniu wymaganych dokumentów w 2005 r., wniosek Wnioskodawcy winien być rozpatrzony na podstawie ustawy z 2003 r. (a wówczas nie obowiązywał jeszcze przepis o opodatkowaniu kwot wynikających z umorzenia). Po dokonaniu licytacji nieruchomości przeprowadzonej 29 kwietnia 2004 r., Agencja została poinformowana, że nieruchomość została zlicytowana. Wnioskodawca nie rozumie, dlaczego sąd rejonowy, tak długo przetrzymywał jego pieniądze z licytacji nie płacąc wierzycielom. Wnioskodawca podkreśla przy tym, że umowa o umorzeniu w całości wierzytelności wobec Agencji nie posiada żadnego zapisu, pouczenia o konsekwencjach podpisania jej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłami przychodów są "inne źródła". Do przychodów z innych źródeł należy zaliczyć każdy przychód, który nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami (z pewnymi zastrzeżeniami pozostającymi bez znaczenia w rozpatrywanej sprawie) są zaś otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Katalog zwolnień przedmiotowych określony w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera zwolnienia od podatku kwot umorzenia wierzytelności przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W odniesieniu do tych przychodów nie zostało także wydane rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej - powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 31 sierpnia 2009 r. dokonała umorzenia przysługujących jej wierzytelności, przejętych zobowiązań i wierzytelności Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż umorzenie wierzytelności ma dla Wnioskodawcy konkretny wymiar finansowy. Co prawda nie uzyskał on jakichkolwiek środków finansowych, ale zwolniony został na mocy tego umorzenia od zapłaty określonych kwot. Zatem, przysporzenie to stanowi przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 tej ustawy, czyli przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wartość umorzonej wierzytelności na rzecz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jako świadczenia nie wymienionego w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.

Na przedstawioną ocenę nie ma wpływu przytoczona we wniosku okoliczność, że Wnioskodawca złożył uprzednio wniosek o umorzenie wierzytelności powstałych ze środków FRiOR na podstawie odpowiedniej ustawy z 2003 r. Wydając interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego, tut. organ nie może również uwzględniać trudnej sytuacji materialnej Wnioskodawcy i jego rodziny.

Wskazać równocześnie należy, że w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, organ podatkowy na podstawie art. 67a § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, na wniosek podatnika, może:

Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa (§ 2).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.