ITPB1/415-281/10/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2010 r. (data wpływu 18 marca 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 maja 2010 r. (data wpływu 20 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości i sposobu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wydatków poniesionych na budowę budynku, który w części wykorzystywany będzie dla celów działalności gospodarczej, a w części na potrzeby mieszkaniowe - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości i sposobu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wydatków poniesionych na budowę budynku, który w części wykorzystywany będzie dla celów działalności gospodarczej a w części na potrzeby mieszkaniowe. Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, wezwano pismem z dnia 5 maja 2010 r. Nr ITPB1/415/281/10-2/AD; ITPP1/443-276/10-2/BJ do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 17 maja 2010 r. (data wpływu 20 maja 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wiosną bieżącego roku planuje Pan rozpoczęcie budowy budynku przeznaczonego na działalność usługowo-handlową, w którym zgodnie z projektem będzie także znajdować się część mieszkalna. Powierzchnia użytkowa całego budynku wynosi 234, 74 m ^2, w tym część powierzchni lokalu mieszkalnego 87,48 m ^2, co stanowi 35,89% powierzchni użytkowej całego budynku. Firma budowlana wykona inwestycję pod klucz i będzie wystawiać faktury zaliczkowe po wykonaniu poszczególnych etapów budowy, a na końcu wystawi 2 faktury na łączną wartość - według umowy i kosztorysu - 541.227 zł 93 gr netto + VAT:

* za część usługowo-handlową 64,11% 346.981 zł 23 gr netto +22% = 423.317 zł 10 gr brutto,

* za część mieszkalną 35,89% 194.226 zł 70 gr netto + 7% = 207.822 zł 57 gr brutto.

Poza wyżej wymienionymi dwiema fakturami będą jeszcze wystawione faktury, które w 100% dotyczyć będą części usługowo-handlowej, tj.:

* opinii audytora ruchu drogowego dla podłączenia działki do drogi wojewódzkiej, koszt 1.700 zł + 22% = 2.074 zł,

* opracowania wniosku w sprawie dotacji dla firmy koszt 2.000 zł + 22% = 2.440 zł,

* kosztorysu budowlanego części handlowej koszt 1.820 zł + 22% = 2.220 zł 40 gr,

* wyceny działki koszt 327 zł 87 gr + 22% = 400 zł,

oraz faktury dotyczące kosztów wspólnych, tj.:

* projektu budynku na kwotę 15.000 zł + 22% = 18.300 zł,

* kosztu wyłożenia kostki brukowej,

* kosztu ogrodzenia,

* kosztu przyłącza wodno-kanalizacyjnego.

Zaznacza Pan przy tym, iż ww. koszty podane zostały przykładowo.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie pierwsze, trzecie oraz czwarte, udzielona w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych. W pozostałym zakresie wniosek zostanie rozpatrzony odrębnym pismem.

Zdaniem Wnioskodawcy, poprawne będzie wystawienie przez firmę budowlaną i zaksięgowanie przez usługobiorcę dwóch faktur końcowych za wybudowanie budynku firmowego z częścią mieszkalną, z rozdzieloną wartością netto według klucza procentowego, liczonego według powierzchni: 64,11% część firmowa i 35,89% część mieszkalna. W Pana ocenie taki podział jest jednoznaczny, a inne sposoby rozliczenia, np. według proporcji liczby czy wartości okien, drzwi czy materiałów budowlanych, byłby zawsze kontrowersyjny i trudny do wyliczenia. Uważa Pan, iż koszty związane z inwestycją, ale nie wchodzące w skład budynku, przedstawione we wniosku jako koszty firmy, mogą być w całości zaksięgowane w koszty firmy, ponieważ są poniesione wyłącznie z tytułu budowy części usługowo-handlowej, a w przypadku budowy budynku mieszkalnego byłyby niepotrzebne. Z kolei, w Pana ocenie, koszty przedstawione we wniosku jako koszty wspólne, powinny być rozliczone tak, jak cała inwestycja z tego samego klucza procentowego według udziału powierzchni użytkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Z powyższego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 powołanej ustawy. Jednakże, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie są jednorazowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Z treści art. 23 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy wynika bowiem, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków m.in. na:

* nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

* nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

* ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.

* - wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

Z uwagi na to, że składniki majątku wykorzystywane są przez podatników w dłuższym okresie czasu, a nie tylko w roku ich nabycia, ustawodawca przyjął zasadę, że wydatki te zalicza się do kosztów sukcesywnie, w miarę ich zużycia. Podatnicy mogą - stosownie do treści art. 22 ust. 8 ww. ustawy - uznać za koszty uzyskania przychodów jedynie odpisy amortyzacyjne dokonane zgodnie z przepisami art. 22a-22o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 23.

Na podstawie art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

* budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

* maszyny, urządzenia i środki transportu,

* inne przedmioty

* - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Stosownie natomiast do treści art. 22c pkt 1 i 2 ww. ustawy, amortyzacji nie podlegają:

* grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów,

* budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu.

Z kolei w myśl art. 22f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h-22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3.500 zł W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3.500 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h-22 m albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.

Stosownie natomiast do treści art. 22f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli tylko część nieruchomości, w tym budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej bądź wynajmowana lub wydzierżawiana - odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości, budynku lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowanej lub wydzierżawianej, do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości, budynku lub lokalu.

Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia.

W myśl natomiast art. 22g ust. 4 cyt. ustawy, za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Zatem do ustalenia wartości początkowej środków trwałych, wybudowanych we własnym zakresie, zalicza się ogół kosztów poniesionych od momentu rozpoczęcia inwestycji budowlanej aż do przekazania budynku do używania. W tym zakresie mieszczą się opłaty za pozwolenia, projekty, zakup materiałów, usługi obce, opłaty związane z odbiorem obiektu itp. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Na podstawie art. 22i ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 22j-22ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w powołanym powyżej art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy.

Dla prawidłowej klasyfikacji budynku i obiektów przynależnych do tego budynku kluczowe znaczenie mają objaśnienia do grupy 1 - "Budynki i lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu niemieszkalnego" zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. Nr 112, poz. 1317 z późn. zm.).

Samodzielnym środkiem trwałym w ramach grupy 1 jest budynek posadowiony na stałym fundamencie, wraz ze wszystkimi przynależnymi do niego przybudówkami i pomieszczeniami pomocniczymi.

Do wyposażenia budynku zalicza się wszystkie instalacje wbudowane w konstrukcje budynku na stałe, np. instalacje sanitarne, elektryczne, sygnalizacyjne, komputerowe, telekomunikacyjne, przeciwpożarowe oraz normalne wyposażenie budynku np. wbudowane meble.

W skład budynku, jako pojedynczego obiektu inwentarzowego, wlicza się również tzw. "obiekty pomocnicze" obsługujące dany budynek, np. chodniki, dojazdy, podwórka, place, ogrodzenia, studnie, itp. Obiekty pomocnicze, obsługujące więcej niż jeden budynek, należy zaliczać do właściwych rodzajów zgodnie z ich przeznaczeniem.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż planuje Pan rozpoczęcie budowy budynku przeznaczonego na działalność usługowo-handlową, w którym zgodnie z projektem będzie się znajdować także część mieszkalna. Powierzchnia użytkowa całego budynku wynosi 234, 74 m ^2, w tym część powierzchni lokalu mieszkalnego 87,48 m ^2, co stanowi 35,89% powierzchni użytkowej całego budynku. Firma budowlana na zakończenie budowy wystawi 2 faktury, odrębnie za część usługowo-handlową i za część mieszkalną. Ponadto będą wystawione faktury, które w 100% dotyczyć będą części usługowo-handlowej oraz faktury dotyczące kosztów wspólnych, w tym.:

* projektu budynku,

* kosztu wyłożenia kostki brukowej,

* kosztu ogrodzenia,

* kosztu przyłącza wodno-kanalizacyjnego.

Mając zatem na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz wyżej przytoczone przepisy prawa wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie należy wyróżnić dwie sytuacje, dla których zasady ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów są odmienne, tj.:

* poniesienie wydatków bezpośrednio związanych z budową budynku,

* poniesienie wydatków pośrednio związanych z budową budynku.

Wydatki bezpośrednio związane z budową budynku oraz obiektów i instalacji związanych z tym budynkiem nie stanowią kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio w dacie ich poniesienia. Kosztem uzyskania przychodu będą odpisy amortyzacyjne ustalone od wartości początkowej budynku. Wartością tą będzie koszt wytworzenia, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 22g ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do kosztu wytworzenia należy zaliczyć koszt usług budowlanych, koszt projektu budynku, koszt przyłącza wodno-kanalizacyjnego i - wbrew stanowisku Pana - również koszt wyceny działki oraz koszt opinii audytora ruchu drogowego dla podłączenia działki do drogi wojewódzkiej, gdyż część handlowo-usługowa budynku nie stanowi odrębnej nieruchomości od części mieszkalnej. Znajduje się ona w jednej bryle budynku położonym na wspólnej działce, która ma być podłączona do drogi wojewódzkiej. Zatem dojazd do tej drogi będzie również dotyczył części mieszkalnej. W kwestii pozostałych wydatków związanych z budową budynku, tj. kosztu wyłożenia kostki brukowej i kosztu ogrodzenia, wskazać należy, iż w sytuacji, gdy powyższe prace wykonane zostaną przed oddaniem budynku do użytkowania, ich wartość również należy zaliczyć do kosztu wytworzenia budynku. Natomiast w sytuacji, gdy przeprowadzone zostaną po oddaniu budynku do użytkowania, jeżeli wartość poszczególnych robót w tym zakresie przekroczy 3.500 zł, zwiększy wartość początkową środka trwałego - stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych. Do ustalenia wartości początkowej środka trwałego, tj. części handlowo-usługowej należy niewątpliwie zaliczyć również koszt kosztorysu budowlanego części handlowej.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotowy budynek jedynie w części wykorzystywany będzie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, a w części na potrzeby mieszkaniowe, odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać, zgodnie z art. 22f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dla celów obliczenia podstawy odpisów amortyzacyjnych należy przyjąć część wartości początkowej całego budynku, obliczonej w sposób wyżej opisany, odpowiadająca udziałowi powierzchni wykorzystywanej w tej działalności, w stosunku do powierzchni całego budynku.

Ponadto wskazać należy, iż do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć można odpisy amortyzacyjne dokonywane jedynie od tej części wartości początkowej środków trwałych, która nie została sfinansowana środkami pochodzącymi z otrzymanej przez podatnika dotacji. Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 22a-22o, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi

W odniesieniu do wskazanego we wniosku wydatku poniesionego tytułem opracowania wniosku w sprawie dotacji dla firmy, uznać go należy za wydatek pośrednio związany z wytworzeniem środka trwałego, który nie podwyższa jego wartości początkowej i może być zaliczony bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu z działalności. Przy czym zgodnie z dyspozycją powołanego na wstępie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu. Musi to być zatem taki wydatek, którego związek z prowadzoną działalnością nie budzi wątpliwości, a obowiązek wykazania tego związku należy do podatnika. Kwalifikacja wydatków do kosztów uzyskania przychodów, ze względu na kryterium celowości, leży bowiem w gestii podatnika.

Z analizy wniosku wynika, iż koszt opracowania wniosku w sprawie dotacji dla firmy został poniesiony w celu uzyskania środków finansowych związanych z budową budynku, który w przeważającej części przeznaczony będzie na cele prowadzonej działalności gospodarczej. W takiej też sytuacji, jeżeli dotacja przeznaczona zostanie na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, można przyjąć, iż wydatek ten pozostaje w związku ze źródłem przychodów i tym samym może podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów z tego źródła w dacie jego poniesienia.

Reasumując, nieprawidłowe jest stanowisko Pana przedstawione we wniosku dotyczące bezpośredniego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z budową budynku oraz obiektów i instalacji związanych z tym budynkiem, gdyż nakłady te zgodnie z art. 22g ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uznać należy za koszt wytworzenia budynku, który stanowi jego wartość początkową jako środka trwałego, będącą podstawą obliczania odpisów amortyzacyjnych.

Zastrzec równocześnie należy, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie skutków podatkowych przedstawionego zdarzenia przyszłego, tj. sposobu księgowania wydatków związanych z budową budynku przeznaczonego na działalność usługowo handlową, w którym zgodnie z projektem będzie także część mieszkalna.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.