ITPB1/415-264/07/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2007 r. (data wpływu 21 września 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 września 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 16 maja 2001 r. umową sprzedaży nabyła Pani wraz z mężem w ustawowej wspólności majątkowej udział wynoszący 2483/10000, w nieruchomości gruntowej, oznaczonej jako działka nr (...), o pow. 5.639 m ^2, dla której Sąd Rejonowy w G. prowadzi księgę wieczystą. W dniu 8 stycznia 2002 r. zmarł Pani mąż. Zgodnie z postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia 2 września 2002 r. spadek po mężu nabyła Pani w 4/16 części wspólnie z czworgiem dzieci, po 3/16 spadku - każde z nich. Spadek obejmował przypadający zmarłemu udział w przedmiotowej nieruchomości.

Następnie, na podstawie umowy z dnia 13 maja 2003 r. o dział spadku i zniesienie współwłasności, udział wynoszący 2483/10000 stał się Pani wyłączną własnością. Decyzją z dnia 5 lutego 2004 r. działka nr (...) uległa podziałowi na działki oznaczone nr (...), (...), (...), (...), (...). W dniu 26 kwietnia 2004 r. zawarła Pani z pozostałymi współwłaścicielami, umowę zniesienia współwłasności opisanych wyżej działek w ten sposób, że działka nr (...) o pow. 1224 m ² stała się Pani wyłączną własnością. W pozostałych działkach nie miała już Pani żadnych udziałów. W dniu 31 marca 2006 r. na podstawie umowy sprzedaży, zawartej w formie aktu notarialnego dokonała Pani odpłatnego zbycia nieruchomości oznaczonej działką nr (...) za kwotę 281.691,36 zł. Na okoliczność powyższego, złożyła Pani oświadczenie, z którego wynikało, iż pieniądze uzyskane ze sprzedaży w terminie 2 lat wydatkuje na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Od jakiej kwoty należy zapłacić 10% podatek dochodowy od osób fizycznych, w sytuacji, gdy kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości nie zostanie wydatkowana na własne cele mieszkaniowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek powinien być obliczony od kwoty 140.845,68 zł, stanowiącej połowę przychodu ze sprzedaży działki, ponieważ działkę sprzedano przed upływem 5 lat od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie. Dodatkowo, 50% udziałów w tej działce zostało nabytych w drodze spadkobrania po zmarłym mężu i w drodze umowy o dział spadku od dzieci - wobec czego połowa uzyskanej ceny jest zwolniona z podatku dochodowego. Umowa zniesienia współwłasności spowodowała uzyskanie działki, której metraż nie przekroczył metrażu wynikającego z przysługującego udziału w nieruchomości, w związku z czym umowa ta nie stanowi źródła przychodu i dla wymiaru podatku jest bez wpływu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

Zgodnie z treścią art. 28 ust. 1 i ust. 3 cytowanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., podatek od przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Zasada ta nie ma zastosowania do podatników, którzy w terminie 14 dni od dnia dokonania tej sprzedaży złożą oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczą na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) - lub lit. e) ww. ustawy.

Natomiast stosownie do przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) w całości, jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny.

W świetle wyżej cytowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy, zwolnieniem nie zostały objęte przychody ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych nabytych w drodze działu spadku. Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Może on nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu, na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Nie zmienia to jednak faktu, iż dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Nabycie nieruchomości i praw majątkowych, wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy, nie stanowi zatem nabycia w drodze spadku w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości nabytych w drodze działu spadku nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Stąd wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego.

Ponadto, wskazać należy, iż zgodnie z art. 195 ww. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Istota współwłasności polega bowiem na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy - o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Tym samym można też uznać, że prawo do całej rzeczy każdy ze współwłaścicieli nabywa w momencie nabycia udziału w prawie własności. Każdy ze współwłaścicieli ma bowiem jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 Kodeksu cywilnego).

Podstawowym sposobem zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej, który następuje umową zniesienia współwłasności w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej rzeczy wspólnej, a wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu musi być traktowany w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego.

W sytuacji przedstawionej przez Wnioskodawcę, udział w nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka nr (...), wynoszący 2483/10000 zakupiła Pani wraz z mężem do majątku wspólnego w dniu 16 maja 2001 r. Część tego udziału przypadającą w ramach wspólności małżeńskiej (połowę tego udziału) nabyła zatem Pani w 2001 r. Oznacza to, że zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy, zbycie tego udziału przez Panią w dniu 31 marca 2006 r., tj. przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, spowoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Po śmierci męża, z mocy ustawy, jako jeden ze spadkobierców nabyła Pani 4/16 części będącej przedmiotem spadku tj. połowy posiadanego przez Państwo udziału w nieruchomości. W tej więc części (4/16 z połowy udziału) nabyła Pani udział w nieruchomości w drodze spadku. Przychód ze zbycia udziału w nieruchomości w tej części jest wobec tego zwolniony od opodatkowania.

Na podstawie umowy z dnia 13 maja 2003 r. o dział spadku i zniesienie współwłasności, udziały w nieruchomości, które uprzednio przypadły czwórce Pani dzieci (każde z nich otrzymało po 3/16 części udziału będącego przedmiotem spadku) stały się Pani własnością. Powyższe spowodowało, że udział jaki przysługiwał Pani w nieruchomości objętej współwłasnością ułamkową uległ powiększeniu o 3/4 z połowy udziału, tj. tej jego części, która w ramach wspólności małżeńskiej przysługiwała Pani mężowi i była przedmiotem spadku (3/4 z połowy udziału to 3/8 udziału). Od tego dnia musi być traktowany w kategorii nabycia. Jak wykazano uprzednio, przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w części nabytej w drodze działu spadku (ponad udział spadkowy), nie jest zwolniony z opodatkowania, jako że nabycie w tej części nie nastąpiło w drodze spadku.

Z kolei, na podstawie, decyzji wydanej w 2004 r. przedmiotowa nieruchomość oznaczona nr (...) uległa podziałowi na 5 mniejszych działek oznaczonych kolejno nr (...), (...), (...), (...), (...). W wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości z dnia 26 kwietnia 2004 r. działka oznaczona nr (...) stała się Pani wyłączną własnością, a w stosunku do pozostałych działek utraciła Pani udział w prawie własności. Dokonanie przedmiotowego zniesienia współwłasności nie spowodowało nabycia nieruchomości ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności, gdyż powierzchnia 1,224 m ² nabytej, nieruchomości nie przekroczyła metrażu wynikającego z przysługującego Pani udziału w nieruchomości. Tym samym, dla celów zryczałtowanego podatku dochodowego ta czynność prawna nie stanowi nabycia.

Mając na uwadze powyższe, jeżeli nie spełni Pani warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. nie wydatkuje przychodu ze sprzedaży na cele mieszkaniowe w terminie 2 lat, przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w nieruchomości będzie podlegał opodatkowaniu zryczałtowanym 10% podatkiem dochodowym.

Przychodem tym będzie 7/8 kwoty otrzymanej ze sprzedaży udziału w nieruchomości, tj. wartość odpowiadająca części udziału nabytej w 2001 r. w drodze kupna na zasadzie współwłasności małżeńskiej, tj. (połowa kwoty przychodu) oraz wartość wyliczona proporcjonalnie do wielkości udziałów jakie przypadły Pani w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności w 2003 r., tj. 3/8 przychodu (3/8 + 1/2 = 7/8).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Informuje się, że w razie złożenia przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.