ITPB1/415-2/08/PSZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2007 r. (data wpływu 3 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie

W dniu 3 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup środków trwałych oraz odbudowę spalonej hali produkcyjnej, a także zaliczenia do przychodu kwoty uzyskanej z polisy ubezpieczeniowej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W miesiącu grudniu 2007 r., z nieustalonych przyczyn, wybuchł pożar, w wyniku którego spłonęła hala produkcyjna oraz budynek administracyjny. W hali produkcyjnej znajdowały się surowce, materiały, wyroby gotowe oraz maszyny i urządzenia niezbędne do produkcji drzwi. Zakład produkcyjny ubezpieczony jest w P. Z uzyskanej informacji od ubezpieczyciela wynika, iż nastąpi wypłata "szkoda całkowita" lub "szkoda częściowa".

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy zakup maszyn i urządzeń oraz odbudowę spalonej hali produkcyjnej należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów - jako odtworzenie "parku maszynowego", czy też wydatki z tym związane należy zakwalifikować jako środki trwałe.

W jaki sposób należy rozliczyć kwotę uzyskaną z polisy ubezpieczeniowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć wydatki poniesione na zakup maszyn i urządzeń oraz odbudowę spalonej hali produkcyjnej natomiast jako przychód należy zaewidencjonować kwotę uzyskaną z polisy ubezpieczeniowej.

Kwotę z polisy ubezpieczeniowej przeznaczona zostanie na odtworzenie środków trwałych (maszyn i budynków), a różnicę wynikającą z kosztów odtworzenia należy przeznaczyć na środki trwałe i wtedy je amortyzować.

Zaznacza Pan, iż wydatki związane z odtworzeniem środków trwałych będą wyższe niż odszkodowanie. Ponadto, maszyny, które znajdowały się w ewidencji środków trwałych i nie zostały zamortyzowane, należy poddać likwidacji, a ich wartość zaliczyć do kosztów uzyskani przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie:

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup środków trwałych uznaje się za nieprawidłowe,

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na odbudowę spalonej hali produkcyjnej uznaje się za nieprawidłowe,

* zaliczenia do przychodu kwoty uzyskanej z polisy ubezpieczeniowej - uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Z powyższego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 powołanej ustawy. Jednakże, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych - wydatki na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie są jednorazowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Z treści art. 23 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy wynika bowiem, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków m.in. na:

W myśl art. 22g ust. 17 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1, 3-9 i 11-15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3 500 zł Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Przez ulepszenie środków trwałych należy rozumieć:

Z kolei, istotą remontu jest wykonanie prac przywracających pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego, niezwiększający jego wartości początkowej. W przypadku, gdy wydatki zostaną poniesione na remont środka trwałego - bez względu na ich wielkość stanowią koszty uzyskania przychodów. Remontem jest zatem przywrócenie pierwotnego stanu technicznego i użytkowego środka trwałego poprzez wymianę zużytych składników technicznych, nie powodujące jednak zmian w użytkowaniu, przeznaczeniu i konstrukcji tego obiektu.

W celu prawidłowego zakwalifikowania przeprowadzonych przez Spółkę prac istotne jest rozróżnienie pojęć "remont" i "ulepszenie", gdzie jedną z form ulepszenia środka trwałego jest rekonstrukcja. Jak wskazano powyżej, przez rekonstrukcję, będącą jedną z form ulepszenia, należy rozumieć odtworzenie (odbudowanie) zużytych całkowicie lub częściowo składników majątkowych.

Z przedłożonego wniosku wynika, iż Spółka w celu odtworzenia zniszczonej pożarem hali produkcyjnej podjęła czynności zmierzające do jej odbudowania.

Ponoszone więc przez Spółkę koszty, jak wskazano we wniosku, polegają na odbudowie spalonej hali, która była środkiem trwałym.

Niezamortyzowana do tej pory część wartości początkowej hali może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, w momencie prawidłowego udokumentowania zaistniałej straty w majątku trwałym.

Wobec powyższego, wydatki poniesione w związku z odbudową hali produkcyjnej, nie mogą być ujęte bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, lecz stanowić będą wartość początkową środka trwałego. Wartość początkowa, ustalona na podstawie art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowić będzie podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika bowiem, że w miejsce spalonej hali magazynowej powstanie nowy środek trwały, zatem kosztem uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej będą odpisy amortyzacyjne od wprowadzonego do ewidencji środków trwałych budynku, dokonywane zgodnie z art. 22a-22o cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe zasady, odnoszą się również do środków trwałych jakimi są maszyny i urządzenia. We wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji, wskazuje Pan, iż przez odtworzenie parku maszynowego, rozumie Pan zakup maszyn i urządzeń do produkcji drzwi. Jak wskazano powyżej, remontem są prace, które mają charakter odtworzeniowy, przywracający jedynie pierwotną zdolność użytkową środka trwałego. Konsekwencją remontu jest utrzymanie środka trwałego we właściwym stanie, przywrócenie pierwotnego stanu w zakresie wartości technicznej i użytkowej.

Zakupując więc nowe środki trwałe zmierza Pana do odtworzenia parku maszynowego, lecz wydatków tych nie można traktować jako remont zniszczonych maszyn i urządzeń. Wydatki te stanowić będą koszty uzyskania przychodów. Kosztem uzyskania przychodów będą jednak, zgodnie art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Z treści przepisu art. 22a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub, w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór.

Od ogólnej zasady amortyzacji środków trwałych ustawodawca przewidział dwa wyjątki dotyczące składników majątku, spełniających kryteria przynależne środkom trwałym, których wartość początkowa (cena nabycia) nie przekracza, bądź jest równa kwocie 3 500 zł:

* jeżeli wartość początkowa składnika majątku nie przekracza 3 500 zł to zgodnie z art. 22d ust. 1 ww. ustawy, podatnik może nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych, co oznacza, iż składnik ten nie będzie w istocie środkiem trwałym. Wydatki na jego nabycie będą stanowić wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania go do użytkowania,

* jeżeli wartość początkowa składnika majątku jest równa lub niższa niż 3 500 zł, to zgodnie z art. 22f ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h-22 m albo jednorazowo w miesiącu oddania tego środka trwałego do używania albo w miesiącu następnym.

W złożonym wniosku wskazuje Pan ponadto, iż maszyny i urządzenia, które znajdowały się w ewidencji środków trwałych, a nie zostały zamortyzowane, należy poddać likwidacji, a wartość ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

W zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów pozostałą do zamortyzowania wartość środka trwałego, należy wskazać, iż do kosztów związanych z odpisami amortyzacyjnymi wprost nawiązuje wspomniany przepis art. 22 ust. 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Katalog kosztów nie zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów zawarty jest w art. 23 wspomnianej ustawy. W myśl cyt. art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1. Powyższy przepis zatem dopuszcza możliwość odniesienia w ciężar kosztów uzyskania straty w środku trwałym jedynie w pozostałej, niezamortyzowanej części wartości początkowej danego środka. Warunkiem koniecznym jest jednak zachowanie reguł amortyzacji wskazanych w przepisie art. 22h ust. 1 pkt 1 i ustalenie w prawidłowej wysokości przedmiotowej niezamortyzowanej części środka trwałego. W myśl powołanego wyżej przepisu art. 22h ust. 1 pkt 1 odpisów amortyzacyjnych dokonuje się: od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Tak więc w przedmiotowej sprawie kosztem uzyskania przychodów jest strata w środku trwałym w wysokości różnicy pomiędzy wartością początkowa środka trwałego, a sumą odpisów amortyzacyjnych dokonanych do dnia likwidacji środka trwałego. Jednak, aby uznać za koszty uzyskania przychodu powstałą stratę w wyniku pożaru - podobnie jak w przypadku wszystkich innych kosztów - musi ona być prawidłowo udokumentowana. W zależności od rodzaju straty dokumentami potwierdzającymi jej poniesienie mogą być: protokoły szkód sporządzone przez podatnika, protokoły straży pożarnej itp.

A zatem również, stratę dotyczącą hali, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jedynie w pozostałej niezamortyzowanej części wartości początkowej danego środka.

Na marginesie sprawy zauważyć należy, że jakiekolwiek zawinienie ze strony podatnika poprzez niezachowanie staranności wymaganej w danych warunkach, niedopełnienie obowiązków ciążących na podatniku w celu uniknięcia szkody uniemożliwia przyjęcie, że powstała szkoda stanowi stratę. Jedynie straty powstałe w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika w celu osiągnięcia przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Strata powinna wynikać ze źródła, którego zaistnienie jest pochodną zdarzeń niezależnych od woli podatnika.

Pożar jest zdarzeniem losowym, które może mieć wpływ na podstawę opodatkowania tylko wtedy, gdy podatnik dołożył należytej staranności w celu jej uniknięcia.

W zakresie otrzymanego odszkodowania, należy stwierdzić, że stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktyczne otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ponadto przepisy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określają, iż wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

W świetle powyższych regulacji prawnych otrzymane odszkodowanie za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą jest przychodem z działalności gospodarczej, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, stwierdzić należy, iż wydatki związane z odtworzenia zniszczonej pożarem hali nie mogą być ujęte bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, lecz stanowić będą wartość początkową środka trwałego - będą podstawą naliczania odpisów amortyzacyjnych. Natomiast wydatki na zakup nowych maszyn i urządzeń, pomimo tego, iż stanowią odtworzenie "parku maszynowego", do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć będzie można poprzez odpisy amortyzacyjne (bądź jednorazowo), dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23. Z kolei, otrzymane odszkodowanie stanowić będzie przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast, jak wskazano, w myśl art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1. Powyższy przepis zatem dopuszcza możliwość odniesienia w ciężar kosztów uzyskania straty w środku trwałym jedynie w pozostałej niezamortyzowanej części wartości początkowej danego środka. W przypadku likwidacji środka trwałego, rozstrzygnięcie kwestii czy wartość nieumorzona stanowi koszt uzyskania zależy od przyczyny likwidacji środka trwałego (zużycie naturalne, zdarzenie losowe, w ramach budowy środka trwałego, utrata przydatności gospodarczej wskutek zmiany rodzaju działalności). Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeśli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. W świetle przepisów ww. ustawy, w przypadku likwidacji środków trwałych z innych powodów niż wymieniony w ww. art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy, nie umorzona wartość początkowa stanowi generalnie koszt uzyskania przychodu. Wobec powyższego, w sytuacji wskazanej w pytaniu, ponieważ przedmiotowy środek trwały - hala magazynowa - utraciła przydatność gospodarczą z innego powodu niż zmiana rodzaju działalności gospodarczej, strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonego środka trwałego jest kosztem uzyskania przychodów w roku podatkowym, w którym środek ten zlikwidowano.

Jednak, jak wskazano powyżej, należy pamiętać, iż w przypadku zaliczenia danego kosztu do kosztów uzyskania przychodu fakt ten należy odpowiednio udokumentować. W sytuacji straty w środkach trwałych winny być one dokumentowane, np. protokołami szkód potwierdzonymi przez właściwe organy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Jednocześnie mając na uwadze, iż wniosek Spółki o udzielnie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczył stosowania przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaznacza się, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych względem wspólników Spółki. Uregulowania tej ustawy dotyczą bowiem podatników, którymi są osoby fizyczne. Wniosek natomiast złożyła Spółka Cywilna, która w świetle zawartych w niej przepisów nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, podatnikami zaś są poszczególni wspólnicy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 - 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.