ITPB1/415-198/14/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 lutego 2014 r. (data wpływu 28 lutego 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 maja 2014 r. (data wpływu 22 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie braku obowiązku składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-36 - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie braku obowiązku składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-36.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, rezydentem podatkowym w Polsce, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uzyskuje przychodów ze stosunku pracy. Równocześnie Wnioskodawca nie prowadził i nie prowadzi działalności gospodarczej. Wnioskodawca pozostaje z żoną w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej przez cały okres małżeństwa. Do końca 2013 r. Wnioskodawca wraz z małżonką uzyskiwał przychody z tytułu umów najmu, które podlegały wspólnemu opodatkowaniu, zgodnie z art. 6 ust. 2 oraz 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od roku 2014 nieruchomości pozostające we wspólnym władaniu będą wynajmowane wyłącznie przez małżonkę Wnioskodawcy. Przychody będą podlegały opodatkowaniu zgodnie z art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Pismem z dnia 9 maja 2014 r. wezwano Wnioskodawcę o uzupełnienie opisu stanu faktycznego, a w szczególności o podanie informacji:

* czy do dnia 20 stycznia 2014 r. zostało przez Pana i Pana żonę złożone pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przychodów z tytułu najmu.

* czy w tym samym terminie złożone zostało również pisemne oświadczenie o opodatkowaniu ryczałtem całości przychodu z najmu przez jednego z małżonków, tj. Pana żonę.

W uzupełnieniu wniosku, Wnioskodawca wskazał, że pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu przychodów z tytułu najmu nieruchomości zostało złożone w dniu 7 stycznia 2014 r. w urzędzie skarbowym tylko przez jego żonę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z przedstawionym stanem faktycznym Wnioskodawca będzie miał obowiązek składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-36, w którym nie wykaże żadnego dochodu (PIT-36 zerowy).

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym nie będzie miał on obowiązku składania zeznania PIT-36.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), w roku podatkowym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniami nie dotyczącymi Wnioskodawcy.

Dokonując literalnej wykładni powyższego przepisu, zdaniem Wnioskodawcy, uznać należy, iż obowiązek złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (w tym zeznania PIT-36) powstaje wyłącznie wówczas, gdy podatnik osiągnie dochód podlegający opodatkowaniu i wykazaniu w odpowiednim zeznaniu podatkowym.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje uzasadnienie również w poglądach doktryny. Przykładowo: "Zeznanie podatkowe jest bowiem - jak to określa ustawodawca - zeznaniem o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty). Tak więc tylko osiągnięcie dochodu, czy też poniesienie straty - podlegających ujawnieniu w zeznaniu podatkowym - aktualizuje obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego. Należy przy tym pamiętać, że osiągnięcie dochodu (opodatkowanego według skali podatkowej) poniżej kwoty wolnej od podatku nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. To oznacza brak obowiązku (lecz nie uprawnienia) do złożenia zeznania rocznego." (A. Bartosiewicz, R. Kubacki: PIT, Komentarz, Wydanie III, opubl. LEX, 2013). Dodatkowo na prawidłowość powyższego stanowiska Wnioskodawcy wskazuje brzmienie art. 45 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym obowiązek złożenia zeznania nie dotyczy podatników, dla których rocznego rozliczenia podatku dokonuje płatnik. Skoro bowiem ustawodawca zwolnił z obowiązku składania zeznania podatników osiągających przychody podlegające wykazaniu w zeznaniu podatkowym, to tym bardziej uznać należy, iż podatnicy nie osiągający dochodów podlegających wykazaniu w zeznaniu nie mają obowiązku składania takowego zeznania podatkowego (w tym zeznania PIT-36).

Ostatecznie Wnioskodawca wskazuje, iż przeciwna interpretacja komentowanego przepisu prowadziłaby do uznania, iż złożenie zeznania podatkowego jest celem samym w sobie. Doprowadziłoby to również do całkowicie nieuzasadnionego piętrzenia obowiązków administracyjnych po stronie podatników, co z pewnością stoi w sprzeczności nie tylko z ratio legis komentowanego przepisu, ale również z wykładnią systemową.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w sytuacji braku osiągnięcia dochodów podlegających wykazaniu w zeznaniu PIT-36, Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku składania ww. zeznania do urzędu skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), odrębnym źródłem przychodu jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Stosownie do treści art. 9a ust. 6 ww. ustawy, dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Natomiast w myśl art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.), osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

W myśl art. 6 ust. 1a ww. ustawy, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, oświadczenie może złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia na podstawie tych przepisów - pisemne oświadczenie składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W myśl natomiast art. 9 ust. 4 ww. ustawy, w przypadku osiągania przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, przepisy dotyczące oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stosuje się odpowiednio, z tym że podatnik rozpoczynający osiąganie takich przychodów w trakcie roku podatkowego składa pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.

Z kolei z treści art. 12 ust. 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wynika, że przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku. W razie braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

W myśl art. 12 ust. 6 powołanej ustawy zasada, o której mowa w ust. 5, ma również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody, o których mowa w art. 6 ust. 1a, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich.

Stosownie do art. 12 ust. 7 ww. ustawy, oświadczenie to należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego najpóźniej do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a w przypadku rozpoczęcia osiągania przychodów w trakcie roku podatkowego w terminie pierwszej wpłaty na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, Wnioskodawca pozostaje z żoną w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej przez cały okres małżeństwa. Od roku 2014 nieruchomości pozostające we wspólnym władaniu będą wynajmowane wyłącznie przez małżonkę Wnioskodawcy. Oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu przychodów z tytułu najmu nieruchomości zostało złożone w dniu 7 stycznia 2014 r. w urzędzie skarbowym tylko przez żonę Wnioskodawcy.

Mając na uwadze treść wniosku wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Stosownie do § 2 do majątku wspólnego należą w szczególności:

Przepis art. 34¹ Kodeksu stanowi, że każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.

Zgodnie z art. 36 § 1 ww. ustawy oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku (art. 36 § 2 ww. Kodeksu).

Natomiast stosownie do treści art. 37 § 1 pkt 1 tego Kodeksu, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Zasadą jest, że małżonkowie, którzy osiągają dochody z najmu nieruchomości objętej wspólnością majątkową, dochody z najmu będą zobowiązani dzielić po połowie i opodatkować odrębnie przez każdego ze współmałżonków według skali podatkowej.

Całość przychodów może podlegać opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym u jednego z małżonków, jeżeli każdy z małżonków złoży oświadczenie o opodatkowaniu przychodów z najmu tym podatkiem oraz, małżonkowie złożą oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich.

W myśl powyższych ustaleń, skoro wynajmowane nieruchomości wchodzą w skład majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego żony, to nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że nie uzyskuje on przychodów z tego tytułu. Przychodem Wnioskodawcy, jest przypadająca na niego proporcjonalnie do udziału w majątku wspólnym - część czynszu najmu.

Fakt, że małżonkowie ustalą między sobą, że nieruchomości pozostające we wspólnym władaniu będą wynajmowane wyłącznie przez małżonkę Wnioskodawcy nie ma znaczenia, gdyż nieruchomość jest własnością wspólną Wnioskodawcy i jego małżonki. Dla celów opodatkowania nie ma znaczenia również, czy umowa najmu składnika majątku wspólnego zostanie zawarta przez oboje małżonków, czy przez jednego z nich za zgodą drugiego, gdyż przepisy podatkowe nie uzależniają od tej kwestii sposobu opodatkowania. Sposób zawarcia umowy pozostaje w sferze wyboru małżonków, istotne jest jedynie aby umowa czyniła zadość przepisom prawa prywatnego.

Rozważając skorzystanie z prawa opodatkowania całości przychodów z najmu w 2014 r. przez jednego z nich zryczałtowanym podatkiem dochodowym - Wnioskodawca i jego żona obowiązani byli do 20 stycznia roku podatkowego 2014 r. złożyć oświadczenia o opodatkowaniu przychodów z tytułu najmu tym podatkiem oraz oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu z najmu zryczałtowanym podatkiem dochodowym przez jednego z nich. Jak wskazano powyżej, obowiązek złożenia takich oświadczeń dotyczył obojga małżonków, a nie tylko jednego małżonka, tj. żony Wnioskodawcy.

Niezłożenie przez Wnioskodawcę oświadczenia o opodatkowaniu przychodów z najmu zryczałtowanym podatkiem dochodowym oraz oświadczenia o opodatkowaniu tym podatkiem całości przychodów z najmu przez jego żonę, oznacza konieczność opodatkowania przez Wnioskodawcę dochodu proporcjonalnie do udziału w majątku wspólnym na zasadach ogólnych.

Wnioskodawca zobowiązany jest zatem, w myśl art. 44 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako podatnik osiągający dochody z najmu lub dzierżawy bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h.

Podatnik, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany, zgodnie z ust. 3, wpłacać zaliczki miesięczne. Wysokość zaliczek, z zastrzeżeniem ust. 3f, ustala się w następujący sposób:

W myśl art. 45 ust. 1 ww. ustawy, Wnioskodawca obowiązany jest również złożyć do urzędu skarbowego zeznanie, według ustalonego wzoru (PIT-36), o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Z przedstawionych względów stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.