ITPB1/415-1250/11/HD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2011 r. (data wpływu 13 grudnia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 24 lutego 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia wypłaty zachowku do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia wypłaty zachowku do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 3 listopada 2010 r. postanowieniem Sądu Rejonowego Wnioskodawczyni nabyła spadek po zmarłej 17 września 2010 r. mamie.

W dniu 29 listopada 2010 r. we właściwym urzędzie skarbowym, na podstawie testamentu notarialnego z dnia 27 maja 1998 r., Wnioskodawczyni zgłosiła do opodatkowania lokal mieszkalny oraz udział 48/100 części nieruchomości zabudowanej budynkiem gospodarczym. Podatek od spadku - na mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - nie wystąpił.

Wnioskodawczyni podaje, że nieżyjący brat miał trzech synów. W dniu 7 marca 2011 r. Wnioskodawczyni została wezwana ostatecznym przedsądowym wezwaniem przez radcę prawnego, reprezentującego trzech bratanków, do zapłaty zachowku po 9.167 zł dla każdego z nich. Z uwagi na swoją sytuację materialną Wnioskodawczyni nie miała możliwości wypłaty tak dużych kwot, dlatego zmuszona była do sprzedaży odziedziczonej nieruchomości, aby w ten sposób zdobyć środki na spłatę bratanków.

W dniu 27 lipca 2011 r. przedmiotowa nieruchomość została sprzedana za kwotę 110.000 zł W dniach 14 i 24 listopada 2011 r. Wnioskodawczyni dokonała wypłaty należnego zachowku trzem bratankom.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym uzyskany przychód ze sprzedaży nieruchomości można pomniejszyć o udokumentowaną kwotę wypłaconego zachowku, tj. zaliczyć wypłatę zachowku do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości można pomniejszyć o wypłacone kwoty zachowku, tj. zaliczyć wypłatę zachowku do kosztów uzyskania przychodu, i od tak obliczonego dochodu uiścić 19% podatek dochodowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości oraz ww. praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub prawa wieczystego użytkowania gruntów następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego). Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, gdyż to on określa datę nabycia nieruchomości lub prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 17 września 2010 r. zmarła matka Wnioskodawczyni, po której, na podstawie testamentu, Wnioskodawczyni nabyła lokal mieszkalny oraz udział 48/100 części nieruchomości zabudowanej budynkiem gospodarczym. Natomiast w dniu 27 lipca 2011 r. Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Powyższe oznacza, że na skutek opisanej czynności, w związku z faktem, że od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, tj. 2010 r. nie upłynęło pięć lat, uzyskała Pani przychód ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym stwierdzić należy, że podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), stosownie do art. 30e ust. 1 ww. ustawy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podstawą taką, o czym stanowi ust. 2 ww. przepisu, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Do kosztów odpłatnego zbycia, o których mowa wyżej, zaliczyć można m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, opłatę notarialną, opłatę sądową, podatek od czynności cywilnoprawnych, koszty obsługi prawnej. Są to zarówno koszty, które warunkują dokonanie transakcji jak i koszty dodatkowe, które ponosi się w związku z nią.

Od powyższych kosztów odróżnić należy koszty uzyskania przychodu. W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych, tak jak w opisanym stanie faktycznym, w drodze spadku, za koszty uzyskania przychodu uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość nakładów, o których mowa wyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniach 14 i 24 listopada 2011 r. Wnioskodawczyni dokonała wypłaty należnego zachowku trzem bratankom.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że zachowek jest to wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego uprawnienie przysługujące zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, polegające na możliwości żądania określonego świadczenia pieniężnego od spadkobiercy lub spadkobierców, a jego celem jest ochrona interesów najbliższej rodziny spadkodawcy, w sytuacji gdy spadkodawca pominął ich w testamencie i powołał do spadku inną osobę.

Określony w zacytowanym art. 22 ust. 6d katalog wydatków, które w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, nabytych w sposób nieodpłatny, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu ma natomiast charakter katalogu zamkniętego, w związku z czym tylko wydatki wyraźnie w nim wskazane mogą pomniejszyć uzyskany przychód.

Powyższe oznacza więc, że w opisanej we wniosku sytuacji kwota, którą Wnioskodawczyni wypłaciła jako zachowek, nie może mieć więc wpływu na wysokość podatku z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, co oznacza, że uzyskanego przychodu ze sprzedaży nieruchomości nie można pomniejszyć o udokumentowaną kwotę wypłaconego zachowku, tzn. nie ma możliwości zaliczenia wypłaty zachowku do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Na ocenę powyższego nie może mieć wpływu również to, że faktycznie otrzymane przez Wnioskodawczynię środki ze sprzedaży ww. nieruchomości pomniejszone zostały o wydatki związane z obowiązkiem zapłaty osobom uprawnionym przysługującego im zachowku. Zasady opodatkowania określone zostały wprost w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym przyczyny dokonywanego odpłatnego zbycia oraz inne okoliczności towarzyszące dokonywanej transakcji, wobec braku wyraźnego uprawnienia do ich uwzględnienia przy obliczaniu wysokości zobowiązania podatkowego, wynikającego wprost z przepisów ustawy, nie mogą mieć wpływu na jego wysokość.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.