ITPB1/415-1082/10/DP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2010 r. (data wpływu 19 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wniesienia wkładu niepieniężnego do zamkniętego funduszu inwestycyjnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wniesienia wkładu niepieniężnego do zamkniętego funduszu inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym posiadającym udziały spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz papiery wartościowe.

W związku z planowanym rozwojem działalności, Wnioskodawca planuje skorzystanie z nowoczesnych form prowadzenia działalności gospodarczej, zarządzania majątkiem i inwestowania.

W konsekwencji Wnioskodawca planuje wniesienie do funduszu inwestycyjnego zamkniętego udziałów (papierów wartościowych) w zamian za certyfikaty inwestycyjne w funduszu inwestycyjnym zamkniętym (w szczególności może to być fundusz inwestycyjny zamknięty aktywów niepublicznych), działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.). W zamian za wniesienie do FIZ posiadanych przez siebie udziałów (papierów wartościowych), Wnioskodawca otrzyma nowowyemitowane przez FIZ certyfikaty inwestycyjne.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku podatników podatku dochodowego, przez przychody podatkowe należy rozumieć, zgodnie z ogólną definicją zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, "otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń". Katalog przychodów jest szeroki; mogą to być zarówno pieniądze (wartości pieniężne), a także wartość wszelkich innych świadczeń. Istotnym jest jednakże, iż powyższe świadczenia muszą być przez podatnika otrzymane lub postawione do jego dyspozycji. Stosownie do art. 17 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. Należy zatem stwierdzić, iż przychodem podatnika będą pieniądze i wartości pieniężne otrzymane z tytułu jego udziału w FIZ, czyli dochód wypłacany przez FIZ podatnikowi będącemu jego uczestnikiem. Jednocześnie, nie można mówić o wniesieniu aportu (art. 17 ust. 1 pkt 9) ani o "odpłatnym zbyciu" rzeczy lub praw majątkowych (art. 19 ust. 1) ponieważ zarówno wniesienie aportu i objęcie w zamian udziałów w spółce, jak i otrzymanie certyfikatów inwestycyjnych w związku z wniesieniem papierów wartościowych w celu opłacenia certyfikatów, wiąże się z przekształceniem uprawnień do dysponowania przedmiotem wkładu w uprawnienia związane z objęciem tytułów uczestnictwa w osobie prawnej. W momencie wniesienia udziałów (papierów wartościowych) do funduszu inwestycyjnego zamkniętego, inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód. Natomiast na moment wniesienia udziałów (akcji) do FIZ w zamian za certyfikaty inwestycyjne brak jest jakiegokolwiek przychodu należnego po stronie podmiotu dokonującego wpłaty na certyfikaty. Zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych należność uczestnika funduszu powstaje dopiero z chwilą zbycia (umorzenia) certyfikatów, przeprowadzanego na warunkach i przy spełnieniu przesłanek określonych w statucie funduszu, i dopiero od tej daty można mówić o uzyskaniu przez uczestnika przychodu należnego z tytułu zbycia papierów wartościowych, którymi opłacono certyfikaty i o jego ewentualnym opodatkowaniu. Natomiast wniesienie udziałów (papierów wartościowych) do FIZ w zamian za wydanie pakietu certyfikatów inwestycyjnych, na moment ich wniesienia, nie skutkuje dla podatnika powstaniem przychodów. Co więcej, omawiana ustawa podatkowa nie zawiera przepisu pozwalającego precyzyjnie skalkulować ewentualny przychód na dzień opłacenia certyfikatów. Jak wynika również z doktryny i orzecznictwa w rozpatrywanej sprawie, przychodem może być jedynie takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter definitywny (wyrok NSA z dnia 17 listopada 2003 r., sygn. akt III SA 3382/02). Mając powyższe na uwadze nie sposób więc stwierdzić, iż zamiana udziałów bądź papierów wartościowych na certyfikaty inwestycyjne FIZ, jako czynność prawna inicjująca uczestnictwo podatnika w FIZ miała charakter definitywny, skoro nabycie przez podatnika certyfikatów inwestycyjnych dopiero stwarza podatnikowi możliwość uzyskiwania w przyszłości przychodów z tytułu uczestnictwa w FIZ. Powyższe stanowisko zgodne jest ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 19 października 2010 r. w sprawie o sygn. akt II FSK 1047/09 wskazał, iż samo wniesienie papierów wartościowych lub udziałów do FIZ jest neutralne podatkowo. W uzasadnieniu wyroku NSA wskazał, iż stosownie do wypracowanych w orzecznictwie sądowym i w doktrynie ustaleń, przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywne), a przez to - prawnie uchwytny. W związku z powyższym NSA stwierdził, że ostateczna wartość certyfikatów inwestycyjnych powstaje (doznaje konkretyzacji) na drugim etapie procesu inwestycji. Spostrzeżenie to zdaniem NSA prowadzi do wniosku, że w momencie wniesienia udziałów (papierów) wartościowych do FIZ, inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku pochodowym od osób prawnych, co należy odnieść również do art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód taki - zdaniem NSA - powstaje dopiero na drugim etapie procesu inwestycji, tj. w razie umorzenia certyfikatów inwestycyjnych (także w przypadku likwidacji funduszu), zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej albo - wyjątkowo - w następstwie wypłaty dochodów funduszu bez umarzania certyfikatów inwestycyjnych. Przyjęcie odmiennego stanowiska, niż wyrażone przez NSA, skutkowałoby podwójnym opodatkowaniem tego samego dochodu na pierwszym i drugim etapie procesu inwestycyjnego.

Reasumując należy wskazać, iż samo wniesienie przez podatnika udziałów (papierów wartościowych) do FIZ w zamian za otrzymanie nowowyemitowanych przez FIZ certyfikatów inwestycyjnych w FIZ nie będzie się wiązało z powstaniem przychodów w majątku podatnika na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) stanowi, że fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Jak wynika z przepisu art. 7 ust. 1 ustawy funduszach inwestycyjnych, wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane w formie pieniężnej. Stosownie zaś do art. 7 ust. 2 ww. ustawy do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione:

Przy czym, ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do funduszu papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, o których mowa w ust. 2 (art. 7 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych). Zgodnie natomiast z art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Analiza powyższych regulacji uprawnia do wnioskowania, iż w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym, w momencie dokonania wpłaty (w postaci udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i papierów wartościowych) za certyfikaty inwestycyjne następuje odpłatne przeniesienie tytułu własności tychże udziałów i papierów wartościowych na rzecz funduszu. Definicja legalna papierów wartościowych została zawarta - o czym traktuje art. 2 pkt 34 ustawy o funduszach inwestycyjnych - w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.).

Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe - rozumie się:

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Przychód z odpłatnego zbycia powstaje zatem już w momencie przeniesienia tytułu własności udziałów i papierów wartościowych na nabywcę - niezależnie od daty faktycznej zapłaty.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż wniesienie przez Wnioskodawcę udziałów (papierów wartościowych) do funduszu inwestycyjnego zamkniętego w zamian za certyfikaty w tym funduszu jest równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Następuje bowiem przeniesienie własności - właścicielem staje się fundusz inwestycyjny, a wnoszący otrzymuje certyfikaty inwestycyjne określonej wartości. Wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych, odpowiadająca wartości wnoszonych papierów wartościowych, stanowi dla celów podatkowych przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym.

Na mocy art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów (art. 9 ust. 1a).

W myśl zaś art. 9 ust. 2 tej ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do art. 30b ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1 jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Odpowiednio art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy stanowi, iż dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38.

Dochodów uzyskanych ze sprzedaży udziałów (papierów wartościowych) nie łączy się ani z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych według skali podatkowej (np. z emerytury lub renty, ze stosunku pracy, z działalności wykonywanej osobiście, itp.), ani z dochodami z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanymi 19% podatkiem liniowym (art. 30b ust. 5 ww. ustawy). W przypadku odpłatnego zbycia akcji w spółce objętych przed dniem 1 stycznia 2001 r. w zamian za wkład niepieniężny, koszt uzyskania przychodów określa się na podstawie przepisów obowiązujących w roku objęcia tych akcji - art. 7 ust. 9 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 1104 z późn. zm.).

Dochody, o których mowa powyżej Wnioskodawca zobowiązany jest wykazać - na zasadach określonych w art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w odrębnym zeznaniu, które należy złożyć w urzędzie skarbowym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, jednocześnie uiszczając należny podatek.

Końcowo należy wskazać, iż instytucję prawa handlowego, jaką jest aport oraz procedurę dokonywania wpłat do zamkniętego funduszu inwestycyjnego w celu objęcia certyfikatów uczestnictwa w funduszu regulują odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) oraz ustawy o funduszach inwestycyjnych, wobec czego rozstrzygnięcie kwestii zgodności planowanych operacji gospodarczych z odrębnymi przepisami nie leży w kompetencji organów podatkowych.

Reasumując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż skoro konsekwencją otrzymania certyfikatów inwestycyjnych będzie przeniesienie własności udziałów (papierów wartościowych) poprzez wniesienie powołanych walorów (wpłatę) do funduszu inwestycyjnego u Wnioskodawcy zostanie rozpoznany przychód z kapitałów pieniężnych, opodatkowany stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w zw. z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do powołanego we wniosku orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego należy stwierdzić, że wyroki sądów administracyjnych wiążą w sprawach, w których zostały wydane.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.