IS.PM/436/3/04 - Opodatkowanie darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego kredytem.

Pytanie podatnika

W 2000 r. zakupiłam mieszkanie w firmie, na zakup którego zaciągnęłam kredyt w banku na okres 15 lat. Obecnie chcę przekazać aktem darowizny to mieszkanie córce, z niespłaconym do końca kredytem. Wobec powyższego kredyt ten będzie musiała spłacać córka. Czy w związku z tym muszę zapłacić jakiś podatek?

Odpowiedź

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny.

W myśl przepisu art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Na podstawie art. 9 cytowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 16 cyt. ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nie przekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Ulga ta przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

- są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy,

- nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego,

- nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu,

- będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:

a) od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,

b) od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.

Gdy przedmiotem nabycia w drodze spadku lub darowizny jest udział we własności budynku mieszkalnego, przewidziana w art. 16 ust. 1 cyt. ustawy ulga podatkowa przysługuje w wysokości proporcjonalnej do wielkości udziału będącego przedmiotem dziedziczenia lub darowizny.

Jednocześnie umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy - podlegają na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 9 września 2000 r. podatkowi od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.). Podstawę opodatkowania stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego - art. 6 ust. 1 pkt 3 wyżej cytowanej ustawy. Stawka podatku wynosi - przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%, natomiast przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.

W przedmiotowej sprawie, jeżeli córka będzie spełniała wszystkie warunki do zastosowania wyżej wymienionej ulgi wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, notariusz jako płatnik tego podatku, nie pobierze podatku od darowizny a jedynie podatek od czynności cywilnoprawnych od przejętego przez obdarowaną długu - nie spłaconego kredytu w wysokości 2% od zadłużenia.

Natomiast w sytuacji, gdy obdarowana nie będzie mogła skorzystać z ulgi przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, oprócz podatku od czynności cywilnoprawnych, notariusz pobierze podatek od spadków i darowizn. Podatek nalicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku (9.637 zł), według następującej skali określonej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

- 10.278 - 3%

- 10.278 - 20.556 308,30 zł i 5% od nadwyżki ponad 10.278 zł

- 20.556 822,20 zł i 7% od nadwyżki ponad 20.556 zł.