IS.I/1-4150/25/06 - Umorzona po śmierci pracownika pożyczka.

"(...) Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Zespół Opieki Zdrowotnej (...), zgodnie z regulaminem zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, umorzył niespłaconą pożyczkę mieszkaniową pracownikowi, z którym - w związku z jego śmiercią - wygasł stosunek pracy. (...) Czy kwota umorzonej pożyczki "jest przychodem dla spadkobierców, a jeżeli tak, to komu należy wystawić deklarację PIT-8C" (...)?

Zdaniem wnioskodawcy w sytuacji, gdy pracodawca umarza udzieloną pracownikowi pożyczkę, niespłacona kwota zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych staje się przychodem pracownika, "u którego nastąpiło przysporzenie majątku z tego tytułu". (...) Jednak w przypadku, gdy umowa pożyczki nie zawiera zapisu o obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki przez spadkobierców (po śmierci pożyczkobiorcy), pożyczka ta umarzana jest zmarłemu pracownikowi, a nie spadkobiercom. W takiej sytuacji pracodawca nie jest zobowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy z powyższego tytułu oraz do sporządzenia i przekazania spadkobiercom informacji PIT-8C. Zgodnie bowiem z art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki zmarłego związane ściśle z jego osobą nie należą do spadku, a więc nie są dziedziczone.

(...) Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.), przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W myśl natomiast art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłami przychodów są inne źródła.

Z kolei w art. 20 ust. 1 tej ustawy ustawodawca zawarł katalog przychodów kwalifikujących się do wskazanego powyżej źródła przychodów. Zgodnie z tym przepisem, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, (...) stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ww. ustawy, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 ww. ustawy oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy (...), są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (na formularzu PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika (art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

(...) Zgodnie z art. 922 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.), nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Zatem w sytuacji, gdy w związku ze śmiercią pracownika, zgodnie z regulaminem zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, pożyczka udzielona temu pracownikowi z ww. funduszu podlega umorzeniu, zobowiązanie spłaty pożyczki wygasa i nie stanowi długu spadkowego.

Pracodawca sam w tym przypadku rezygnuje z ewentualnego prawa żądania spłaty długu od następców prawnych pożyczkobiorcy. Dlatego zarówno przed umorzeniem pożyczki, jak i w wyniku jej umorzenia przez pracodawcę, pomiędzy pracodawcą zmarłego pracownika a jego następcami prawnymi nie powstaje żaden stosunek - relacja prawna.

W tym stanie faktycznym i prawnym spadkobiercy nie uzyskują przychodu w rozumieniu art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie płatnik - Zakład Opieki Zdrowotnej (...) nie ma obowiązku sporządzania informacji PIT-8C (...)".