IS.I/1-4150/1/06 - Używanie prywatnego samochodu do celów służbowych.

Pytanie podatnika

Czy zwrot kosztów z tytułu używania przez pracownika prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14b § 5 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a oraz art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 9.01.2006 r. zmienia postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 30.12.2005 r. (znak: L. IUS.XVII/415/165/05) w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w ten sposób, że uznaje stanowisko: płatnika za nieprawidłowe w części dotyczącej zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących jego własność, dla potrzeb zakładu pracy w jazdach lokalnych oraz za prawidłowe w odniesieniu do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika na obszarze kraju, jeżeli na podstawie przepisów prawa pracy pracownikowi temu przysługuje przedmiotowe świadczenie.

Pismem z dnia 4.10.2005 r. (uzupełnionym w dniu 2.11.2005 r.) płatnik - S. s.c. wystąpił do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie (art. 14a ordynacji podatkowej). We wniosku płatnik zwrócił się z zapytaniem, czy zwrot kosztów z tytułu używania przez pracownika prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zatrudniony przez wnioskodawcę pracownik używa prywatnego samochodu w następujących sytuacjach:

- transport zakupionego towaru od dostawcy do siedziby,

- transport sprzedanego towaru do odbiorcy,

- wyjazd do kontrahenta (odbiorcy) w celu montażu wcześniej zakupionych urządzeń (wykonywanie instalacji nagłośnieniowych, oświetleniowych, montaż urządzeń audiowizualnych oraz instrumentów),

- wyjazd do kontrahenta, dostawcy w celach szkoleniowych (przy czym wnioskodawca wskazał, że jego firma zajmuje się handlem urządzeniami i instrumentami o zaawansowanej technologii),

- wyjazd do odbiorców w celu prezentacji urządzeń i instrumentów muzycznych, konfiguracji urządzeń,

- wyjazd w celach marketingowych, reklamowych, promocyjnych.

Zdaniem płatnika w tak opisanym stanie faktycznym, zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych "jest zwolniony z podatku dochodowego w oparciu o ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych".

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie postanowieniem z dnia 30.12.2005 r. (znak: L.I US.XVII/415/165/05) uznał, że stanowisko przedstawione we wniosku w sprawie dotyczącej zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania własnego samochodu osobowego do celów służbowych jest nieprawidłowe. W uzasadnieniu ww. postanowienia organ podatkowy pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), wolny od podatku dochodowego jest zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez pracownika. Natomiast zwrot kosztów z tytułu używania własnych samochodów pracowników wjazdach zamiejscowych dla potrzeb zakładu pracy kwestie te reguluje art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z treści tego artykułu wynika, że wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas: podróży służbowej pracownika, podróży osoby niebędącej pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalenia należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej pracownika na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Wobec powyższego Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie stwierdził, że skoro pracownicy udają się do ustalonego miejsca wykonywania pracy, a tak wynika z przedstawionego przez płatnika stanu faktycznego, to nie odbywają podróży służbowej, a otrzymane przez nich "dodatkowe wynagrodzenie" nie stanowi wypłat wolnych od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na powyższe postanowienie płatnik złożył w dniu 9.01.2006 r. (za pośrednictwem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie) zażalenie, w którym podnosi, iż "uznanie przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, że dokonując opisanych w (...) zapytaniu wyjazdów pracownicy nie odbywają podróży służbowej, a otrzymane przez nich dodatkowe wynagrodzenie nie stanowi wypłat wolnych od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 updof jest rażąco błędną interpretacją przepisów ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych". Uwzględniając ewidentną sprzeczność stanowiska zajętego przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z treścią kodeksu pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnik wniósł o uchylenie postanowienia z dnia 30.12.2005 r. (znak: L.IUS.XVII/165/05) lub jego sprostowanie.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie po przeanalizowaniu stanu faktycznego, przedstawionego we wniosku płatnika, stanowiska sformułowanego w postanowieniu Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie oraz zarzutów zawartych w zażaleniu, stwierdza, co następuje:

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolny od podatku dochodowego jest zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 km przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez pracownika. Z powyższego wynika, że nieopodatkowane są tylko świadczenia z ww. tytułów, wypłatę których przewidują przepisy ustawy:

- wyznaczając pracodawcy obowiązek ich wypłaty, bądź

- wskazując możliwość zwrotu kosztów używania samochodu w pracy.

W pozostałych przypadkach ryczałt samochodowy z tytułu jazd lokalnych jest opodatkowany.

Z treści wniosku płatnika wynika, że kwestia zwrotu kosztów poniesionych przez jego pracowników z tytułu pojazdów stanowiących ich własność dla potrzeb zakładu pracy w jazdach lokalnych nie wynika z obowiązku ustawowego. A zatem otrzymane przez pracowników wnioskodawcy świadczenia, stanowiące zwrot ww. kosztów nie korzystają ze zwolnienia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy zwrotu kosztów z tytułu używania prywatnych samochodów dla potrzeb firmy wjazdach zamiejscowych. Z treści wskazanego przepisu wynika, że wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są diety i inne należności za czas:

- podróży służbowej pracownika,

- podróży osoby nie będącej pracownikiem

- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalenia należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera pojęcia definicji podróży służbowej. Została ona zawarta w ustawie z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Zatem prawo do otrzymania przez pracownika, świadczeń z tytułu podróży służbowej winno wynikać z przepisów prawa pracy, przy czym interpretacja nie należy do właściwości organów podatkowych. Stwierdzić bowiem należy, iż organy podatkowe wydają interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania wyłącznie przepisów prawa podatkowego, którymi - w świetle art. 3 pkt 2 ordynacji podatkowej - są przepisy ustaw podatkowych oraz przepisy wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. W konsekwencji organy podatkowe nie posiadają uprawnień do interpretacji przepisów prawa pracy. Stąd też brak podstaw do rozstrzygnięcia czy w przedstawionym przez płatnika stanie faktycznym pracownicy odbywają podróż służbową. Jednakże w sytuacji, gdy na podstawie przepisów prawa pracy, pracownikowi, o których mowa we wniosku z dnia 4.10.2005 r. (uzupełnionym w dniu 2.11.2005 r.), przysługują diety i inne należności z tytułu podróży służbowej, wartość tych świadczeń będzie zwolniona z opodatkowania na zasadach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując stwierdzić należy, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe w części dotyczącej zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących jego własność, dla potrzeb zakładu pracy w jazdach lokalnych (art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), natomiast jest prawidłowe w odniesieniu do zwolnienia od ww. podatku diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika na obszarze kraju (art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ww. ustawy ("jeżeli na podstawie przepisów prawa pracy pracownikom wnioskodawcy przysługują przedmiotowe świadczenia").