IS.I/1-415/179/04 - Zaliczenie odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów.

Pytanie podatnika

Dokonałam zakupu lokalu użytkowego za cenę, której płatność została rozłożona na raty; w lokalu prowadzę działalność gospodarczą. Czy odpisy amortyzacyjne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów już od chwili zakupu przedmiotowego lokalu mimo uiszczenia w tym terminie tylko części należności, czy też winny być naliczane dopiero po spłacie całej ceny zakupu oraz do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć odsetki, które zostaną naliczone od rozłożonej na raty ceny zakupu? Jaką można przyjąć stawkę odpisów amortyzacyjnych?

Odpowiedź

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2004 r., dokonuje zmiany odpowiedzi udzielonej pani Helenie S. przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Lubaczowie w piśmie z dnia 3 grudnia 2004 r. (znak: US-1/413-9/04):

Z przedstawionego w piśmie z dnia 4 listopada 2004 r. stanu faktycznego (uzupełnionego pismem z dnia 1 grudnia 2004 r.) wynika, że dokonała pani zakupu lokalu użytkowego za cenę, której płatność została rozłożona na raty. W przedmiotowym lokalu prowadzi pani działalność gospodarczą. W związku z tym pyta pani, czy:

- odpisy amortyzacyjne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów już od chwili zakupu przedmiotowego lokalu mimo uiszczenia w tym terminie tylko części należności, czy też winny być naliczane dopiero po spłacie całej ceny zakupu,

- do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć odsetki, które zostaną naliczone od rozłożonej na raty ceny zakupu.

Jednocześnie prosi pani o wskazanie "w jakim procencie powinny być dokonywane" ewentualne odpisy amortyzacyjne.

Z treści art. 22a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowy od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) wynika, że za środki trwałe uznaje się stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania m.in. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (...). W myśl art. 22f ust. 1 w związku z art. 22g ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, którą w przypadku nabycia w drodze kupna stanowi cena nabycia tego środka. Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu (...) opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art. 22g ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie natomiast z treścią art. 535 kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. A więc kwotą należną zbywcy jest cena podlegająca zapłacie sprzedawcy. Ustalając zatem wartość początkową środka trwałego nabytego na podstawie umowy sprzedaży należy - co do zasady - wziąć pod uwagę kwotę należną sprzedającemu z tytułu sprzedaży wynikającą z dokumentów niezależnie od sposobu i terminów płatności należności przez nabywcę.

Reasumując stwierdzić należy, że przedmiotowy lokal stanie się środkiem trwałym podlegającym amortyzacji po uzyskaniu przez panią prawa jego własności lub współwłasności oraz po spełnieniu pozostałych warunków określonych w cyt. art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy czym w myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ww. ustawy odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej tego lokalu (ustalonej w opisany powyżej sposób) będzie pani mogła dokonywać począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym lokal ten wprowadzi pani do ewidencji (wykazu) środków trwałych, do końca tego miesiąca, w którym nastąpi zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową tego lokalu lub w którym w jakikolwiek sposób utraci prawo własności lokalu.

Przed rozpoczęciem amortyzacji należy jednak dokonać wyboru metody amortyzacji, przy czym odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej lokalu można dokonywać:

- wg metody liniowej przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych (stanowiącym załącznik do ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) - art. 22i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

- wg metody liniowej przy zastosowaniu stawki określonej indywidualnie (ta metoda może być zastosowana wyłącznie w stosunku do lokali używanych jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy lub ulepszonych, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30 % wartości początkowej) - art. 22j ust. 1 pkt 3 i ust. 3 ww. ustawy.

Metoda liniowa polega na tym, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w równych ratach co miesiąc począwszy od pierwszego dnia następującego po miesiącu, w którym lokal wprowadzono do ewidencji aż do momentu, gdy suma odpisów amortyzacyjnych zrówna się z wartością początkową lub w którym postawiono go w stan likwidacji lub zbyto (art. 22h ust. 1 ww. ustawy). Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Należy przy tym pamiętać, że suma odpisów amortyzacyjnych dokonanych w pierwszym roku podatkowym nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia środka trwałego do ewidencji do końca tego roku podatkowego (art. 22h ust. 4 ww. ustawy). W przypadku lokali niemieszkalnych stawka amortyzacyjna określona w Wykazie stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5 %. Z kolei przepisy regulujące zasady ustalania stawek amortyzacyjnych w sposób indywidualny nie określają minimalnej i maksymalnej wysokości tych stawek lecz określają minimalny okres amortyzacji, który dla używanych lub ulepszonych lokali wynosi 10 lat (art. 22j ww. ustawy). Należy podkreślić, że wybór którejkolwiek z ww. metod amortyzacji ustawodawca pozostawia woli podatnika.

Odpowiadając na drugie pytanie należy zauważyć, że odsetki - mające charakter uboczny w stosunku do świadczenia głównego będącego przedmiotem zobowiązania między stronami wywierają różny wpływ na wysokość kosztów podatkowych podatnika.

Z treści wyżej cytowanego art. 22g ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wartość początkową środka trwałego zwiększają odsetki, które zostały naliczone do dnia przyjęcia środka trwałego do używania i za ten okres wymagalne. W konsekwencji odsetki te będą zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w sposób pośredni, tj. poprzez odpisy amortyzacyjne. Natomiast odsetki należne za okres po dniu przyjęcia do używania środka trwałego nie mają wpływu na wartość początkową środka trwałego. W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztem uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem wymienionych w art. 23. Z kolei art. 23 ust. 1 pkt 32 tej ustawy stanowi, że w ciężar kosztów można zaliczyć tylko te odsetki które zostały faktycznie zapłacone. A zatem tego rodzaju odsetki można zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, o ile zostały faktycznie poniesione (zapłacone) w celu uzyskania przychodu.