IPTPP4/443-557/13-4/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 23 lipca 2013 r. (data wpływu 31 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania stawką 23% świadczonych usług kompleksowego utrzymania dróg - jest prawidłowe.

W dniu 31 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania stawką 23% świadczonych usług kompleksowego utrzymania dróg.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.) o doprecyzowanie zdarzenia przyszłego oraz o pełnomocnictwo.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, zwana w dalszej części "wnioskodawcą" lub "..." planuje w drodze przetargu zlecić wykonanie usługi określonej jako kompleksowe - całoroczne (zimowe i letnie) utrzymanie dróg (autostrady/drogi ekspresowe, drogi klasy GP/ drogi klasy G) o wymaganym standardzie. Zakres prac będzie określony w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) i będzie obejmował m.in. odśnieżanie, likwidowanie śliskości dróg, utrzymanie chodników w pasie dróg, wywóz śniegu; utrzymanie nawierzchni dróg, zabezpieczenie powstałych ubytków; utrzymanie czystości jezdni i pasa drogowego, wjazdów, zjazdów, przejazdów gospodarczych i awaryjnych, obiektów mostowych; utrzymanie czystości na i w otoczeniu obiektów mostowych, wykonanie prac konserwacyjnych i naprawczych, utrzymanie wyposażenia technicznego w dobrym stanie technicznym, nie zagrażającym bezpieczeństwu ruchu drogowego; utrzymanie oznakowania pionowego, poziomego; utrzymywanie skarp i nasypów; utrzymanie zieleni itp.

Zakres wykonywanych usług przez Wykonawcę wyłonionego w drodze postępowania przetargowego obejmować będzie czynności, które są opodatkowane różną wysokością stawki podatkowej (8 i 23%). Mając na uwadze, że rodzaj wykonywanych usług uzależniony jest od czynników zewnętrznych (np. warunki atmosferyczne, ilość kolizji na drodze) oraz stawianych wymagań w zakresie standardów utrzymania, Wnioskodawca będzie płacić stałe miesięczne wynagrodzenie dla Wykonawcy.

Wnioskodawca określa tylko standardy jakie powinny być osiągnięte w związku z utrzymaniem dróg, gdyż Wnioskodawca zakupuje usługi utrzymania dróg według określonych wymogów opisanych w załączniku do Opisu Przedmiotu Zamówienia (OPZ)"Standardy utrzymania wybranych elementów dróg ich wyposażenia i zagospodarowania oraz realizacji procedur utrzymaniowych), nie określa i nie reguluje ich wykonania oraz nie wskazuje sposobu osiągnięcia rezultatu.

Usługi mają być zrealizowane w ramach umowy kompleksowej, obejmującej zgodnie z ogólnie przyjętą definicją całość elementów lub zagadnień a nie tylko fragmentów, czyli zatem w przypadku Wnioskodawcy zamówiona jest usługa utrzymania dróg według określonych parametrów.

Umowa na całoroczne (zimowe i letnie) utrzymanie dróg będzie zawierana wyłącznie z jednym wykonawcą usług. Wynagrodzenie nie będzie uzależnione od ilości wykonanych przez Wykonawcę czynności. Wynagrodzenie będzie mieć formę zryczałtowaną (miesięczną).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z uwagi na fakt, iż wszystkie usługi będące przedmiotem zamówienia stanowią de facto jedną usługę złożoną (kompleksową) utrzymania dróg wg określonych parametrów - zastosowanie stawki podatkowej 23% należy uznać za prawidłowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, najważniejszym w tej sprawie jest odpowiedź na pytanie czy, możliwe jest uznanie, że wykonywanie powyższych czynności na podstawie jednego zamówienia stanowi jedno świadczenie - usługę kompleksową, zwłaszcza w sytuacji gdy umowa nie rozlicza Wykonawcy z ilości wykonanych pojedynczych prac (parametrów), lecz oczekuje określonego rezultatu i przewiduje stałe miesięczne wynagrodzenie. Wskazać należy, że: w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Vorzekeringen, Trybunał wskazał, że po pierwsze z art. 2 ust. 1 szóstej dyrektywy wynika, iż każda transakcja powinna być uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że czynność złożona z jednego świadczenia w sensie ekonomicznym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie zakłócać funkcjonowania podatku VAT. W ocenie Trybunału, aby określić, czy mamy do czynienia z jednym świadczeniem, należy przede wszystkim poszukać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem ustalenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie (pkt 20 wyroku). Podobnie jest w przypadku, jeśli dwa lub więcej świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako przeciętny konsument, są tak ściśle związane, że stanowią one obiektywnie jedno tylko nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (pkt 22 wyroku).

W wyroku z dnia 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse LLP Trybunał wskazał, iż aby móc uznać, że ogół świadczeń zapewnianych przez wynajmującego najemcy stanowi jedno świadczenie, należy zbadać, czy wykonywane świadczenia stanowią jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, czy też obejmują one świadczenie główne względem którego pozostałe świadczenia mają charakter dodatkowy (pkt 22 wyroku).

Dlatego też, dla oceny, czy mamy do czynienia ze świadczeniem o jednolitym charakterze istotne jest wskazanie że celem zawieranych umów ma być utrzymanie określonego standardu dróg zapewniającego bezpieczny przejazd. Wskazać należy, że poszczególne czynności np. usługi w zakresie zamiatania śmieci i usuwania śniegu, jak i zagospodarowania terenów zieleni nie stanowią celu samego w sobie, lecz są środkami służącymi do stworzenia bezpiecznych warunków do korzystania z dróg.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy wykonywane przez świadczeniodawcę czynności są ściśle (nierozerwalnie) związane ze świadczeniem głównym (tekst jedn.: zapewnieniem bezpiecznego przejazdu drogami), a z informacji wynikających z przekazanego materiału wynika, że umowa na kompleksowe utrzymanie drogi będzie zawierana z jednym świadczeniodawcą (w odniesieniu do konkretnego odcinka drogi), a ponadto wynagrodzenie nie jest uzależnione od ilości wykonanych poszczególnych czynności wymienionych w SIWZ, a zatem ich rozdzielenie byłoby ekonomicznie sztuczne.

W świetle powyższego, będąca przedmiotem zamówienia usługa kompleksowego utrzymania dróg, w ocenie...stanowi jedno świadczenie.

Ponieważ taka usługa nie jest wymieniona w przepisach dotyczących zakresu stosowania obniżonych stawek podatku od towarów i usług świadczenie podlega ona opodatkowaniu wg 23%stawki tego podatku.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że w interpretacji indywidualnej wydanej przez Ministra Finansów, Organ upoważniony do wydawania interpretacji, Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu wydanej w odpowiedzi na wniosek.....pismem z dnia 27 maja 2013 r. zawierający analogiczne pytanie, usługa kompleksowego utrzymania dróg będąca przedmiotem wniosku została uznana za jedno świadczenie, które powinno podlegać opodatkowaniu wg 23% stawki VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 8 ust. 1 ustawy określa, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Należy zaznaczyć, że w myśl art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Stosownie do zapisu art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku.

I tak, w myśl art. 41 ust. 2 ustawy, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Na mocy art. 146a pkt 1 i 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje w drodze przetargu zlecić wykonanie usługi określonej jako kompleksowe - całoroczne (zimowe i letnie) utrzymanie dróg (autostrady/drogi ekspresowe/drogi klasy GP/drogi klasy G) o wymaganym standardzie. Zakres prac w ramach zamawianej usługi, określony zostanie w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) i będzie obejmował m.in. odśnieżanie, likwidowanie śliskości dróg, utrzymanie chodników w pasie dróg, wywóz śniegu; utrzymanie nawierzchni dróg, zabezpieczenie powstałych ubytków; utrzymanie czystości jezdni i pasa drogowego, wjazdów, zjazdów, przejazdów gospodarczych i awaryjnych, obiektów mostowych; utrzymanie czystości na i w otoczeniu obiektów mostowych, wykonanie prac konserwacyjnych i naprawczych, utrzymanie wyposażenia technicznego w dobrym stanie technicznym, nie zagrażającym bezpieczeństwu ruchu drogowego; utrzymanie oznakowania pionowego, poziomego; utrzymywanie skarp i nasypów; utrzymanie zieleni itp.

Zakres wykonywanych usług przez Wykonawcę wyłonionego w drodze postępowania przetargowego obejmować będzie czynności, które są opodatkowane różną wysokością stawki podatkowej (8% i 23%). Mając na uwadze, że rodzaj wykonywanych usług uzależniony jest od czynników zewnętrznych (np.: warunki atmosferyczne, ilość kolizji na drodze) oraz stawianych wymagań w zakresie standardów utrzymania, Zainteresowany będzie płacić stałe miesięczne wynagrodzenie dla Wykonawcy.

Wnioskodawca określa tylko standardy jakie powinny być osiągnięte w związku z utrzymaniem dróg, gdyż zakupuje usługi utrzymania dróg według określonych wymogów, nie określa i nie reguluje ich wykonania oraz nie wskazuje sposobu osiągnięcia rezultatu.

Usługi mają być zrealizowane w ramach umowy kompleksowej, obejmującej zgodnie z ogólnie przyjętą definicją całość elementów lub zagadnień a nie tylko fragmentów, czyli w przypadku Wnioskodawcy zamówiona jest usługa utrzymania dróg według określonych parametrów.

Umowa na całoroczne (zimowe i letnie) utrzymanie dróg będzie zawierana wyłącznie z jednym wykonawcą usług. Wynagrodzenie nie będzie uzależnione od ilości wykonanych przez Wykonawcę czynności. Wynagrodzenie będzie mieć formę zryczałtowaną (miesięczną).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości uznania usług objętych Zamówieniem za jedną usługę złożoną (kompleksową), opodatkowaną stawką 23%.

Podkreślić należy, iż co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych.

Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej.

Natomiast aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać się ona z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi głównej bez usługi pomocniczej.

Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.

Stanowisko takie przedstawił również TSUE w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r., nr C 349/96 stwierdzając, iż: "Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej".

W odniesieniu do zagadnienia będącego przedmiotem wniosku, tj. czy możliwe jest uznanie, że wykonywanie powyższych czynności na podstawie jednego zamówienia stanowi jedno świadczenie - usługę kompleksową, zwłaszcza w sytuacji, gdy umowa nie rozlicza Wykonawcy z ilości wykonanych pojedynczych prac (parametrów), lecz oczekuje określonego rezultatu i przewiduje stałe miesięczne wynagrodzenie, wskazać również należy, że:

* w wyroku TSUE z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Vorzekeringen, Trybunał wskazał, że po pierwsze z art. 2 ust. 1 szóstej dyrektywy wynika, iż każda transakcja powinna być uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że czynność złożona z jednego świadczenia w sensie ekonomicznym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie zakłócać funkcjonowania podatku VAT. W ocenie Trybunału, aby określić, czy mamy do czynienia z jednym świadczeniem, należy przede wszystkim poszukać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem ustalenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie (pkt 20 wyroku). Podobnie jest w przypadku, jeśli dwa lub więcej świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako przeciętny konsument, są tak ściśle związane, że stanowią one obiektywnie jedno tylko nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (punkt 22 wyroku),

* w wyroku z dnia 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse LLP Trybunał wskazał, iż aby móc uznać, że ogół świadczeń zapewnianych przez wynajmującego najemcy stanowi jedno świadczenie, należy zbadać czy wykonywane świadczenia stanowią jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, czy też obejmują one świadczenie główne względem którego pozostałe świadczenia mają charakter dodatkowy (pkt 22 wyroku).

Mając na uwadze powyższe, dla oceny, czy mamy do czynienia ze świadczeniem o jednolitym charakterze istotne jest, że celem zawieranych umów ma być utrzymanie określonego standardu dróg zapewniającego bezpieczny przejazd. Podkreślić należy, że poszczególne czynności, np.: utrzymanie czystości jezdni i pasa drogowego oraz utrzymanie czystości na i w otoczeniu obiektów mostowych, usuwania śniegu, utrzymania wyposażenia technicznego w dobrym stanie niezagrażającym bezpieczeństwu ruchu drogowego, jak i zagospodarowania terenów zieleni nie stanowią celu samego w sobie, lecz są środkami służącymi do stworzenia bezpiecznych warunków do korzystania z dróg. Zatem wykonywane przez świadczeniodawcę czynności są ściśle (nierozerwalnie) związane ze świadczeniem głównym (tekst jedn.: zapewnieniem bezpiecznego przejazdu drogami). Z opisu sprawy wynika, że umowa na kompleksowe utrzymanie drogi będzie zawierana z jednym świadczeniodawcą, a wynagrodzenie dla Wykonawcy będzie stałe, zatem nie będzie uzależnione od ilości wykonanych poszczególnych czynności, a zatem ich rozdzielenie byłoby ekonomicznie sztuczne.

Biorąc powyższe pod uwagę, będąca przedmiotem wniosku usługa kompleksowego utrzymania dróg, w ocenie tut. Organu stanowi jedno świadczenie. Ponieważ taka usługa nie jest wymieniona w przepisach dotyczących zakresu stosowania obniżonych stawek podatku od towarów i usług podlegać będzie ona opodatkowaniu wg 23% stawki VAT, o ile poszczególne czynności nie będą podzlecane przez wygrywającego przetarg innym wykonawcom.

Tut. Organ wskazuje, iż niniejsza interpretacja została wydana w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i nie wywołuje żadnych skutków dla kontrahenta Wnioskodawcy. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretacją indywidualną).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.