IPTPP2/4512-316/15-2/JS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2015 r. (data wpływu 29 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieopodatkowania opłaty rocznej od prawa do wieczystego użytkowania ułamkowej części działki - jest prawidłowe.

W dniu 29 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieopodatkowania opłaty rocznej od prawa do wieczystego użytkowania ułamkowej części działki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Powiat... (Wnioskodawca) jest jednostką samorządu terytorialnego. Zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 4 września 2000 r. Organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest Starosta, wykonujący zadania w zakresie administracji rządowej.

Wnioskodawca prosi o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącego podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat rocznych z tytułu ustanowienia prawa wieczystego użytkowania ułamkowej części gruntu w wyniku zakupu lokalu mieszkalnego w budynku wielomieszkaniowym. Działka gruntu Skarbu Państwa, na której posadowiony jest wielomieszkaniowy budynek, została oddana w użytkowanie wieczyste na 99 lat decyzją Wojewody z dnia 7 maja 2001 r. na rzecz przedsiębiorstwa państwowego P. na podstawie art. 200 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. do 5 grudnia 2089 r. Nieodpłatnie P. nabyło prawa własności budynków i urządzeń trwale związanych z gruntem. Własność Skarbu Państwa udokumentowano na podstawie odpisu z księgi wieczystej. Wysokość opłaty rocznej za ustanowione wieczyste użytkowanie całej działki pod budynkiem została ustalona w ww. decyzji Wojewody.

W dniu 18 grudnia 2001 r. przedsiębiorstwo państwowe P. zostało przekształcone aktem notarialnym w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. W budynku tym sukcesywnie ustanawiana jest odrębna własność lokali mieszkalnych wraz z nabytymi ułamkowymi udziałami w prawie użytkowania wieczystego działki. P. po 30 kwietnia 2004 r. sprzedały aktem notarialnym, dotychczasowym najemcom, lokale mieszkalne wraz ze związanym z nimi ułamkowym udziałem prawa wieczystego użytkowania gruntu, na którym posadowiony jest budynek. Starosta informuje nabywcę ułamkowej części prawa wieczystego użytkowania, stosownie do art. 71 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, o wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego ww. nieruchomości gruntowej będącej własnością Skarbu Państwa oraz o obowiązku opłacania jej bez dodatkowego wezwania do dnia 31 marca każdego roku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Starosta naliczając wysokość opłaty rocznej od prawa do wieczystego użytkowania ułamkowej części działki pod zakupionym mieszkaniem w bloku wielomieszkaniowym, powinien potraktować nabycie tego prawa przez kupującego mieszkanie jako trwające użytkowanie wieczyste i nie naliczać podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przy ustalaniu opłaty rocznej za wieczyste użytkowanie ułamkowej części działki pod wyodrębnionym lokalem mieszkalnym w budynku wielomieszkaniowym nie należy naliczać podatku od towarów i usług, ponieważ jest to trwające od 5 grudnia 1990 r. użytkowanie wieczyste.

W przypadku użytkowania wieczystego właścicielem gruntu przez cały czas użytkowania jest Skarb Państwa. P., jako użytkownik wieczysty posiadają prawo w stosunku do tego gruntu, które pozwala na dysponowanie gruntem w sposób zbliżony do właściciela, w tym również oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie. Powstałe w wyniku sprzedaży lokali mieszkalnych wyodrębnione, ułamkowe części gruntu z działki będącej własnością Skarbu Państwa, a znajdującej się w użytkowaniu wieczystym P. od 5 grudnia 1990 r., nie zostały w następstwie tej czynności ponownie oddane w użytkowanie wieczyste.

Należy zwrócić uwagę, iż do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem użytkowanie wieczyste ustanowione przed 30 kwietnia 2004 r. jest obecnie neutralne w świetle podatku VAT. Przekazanie gruntu w użytkowanie wieczyste nastąpiło przed zaliczeniem jego dostawy w zakres czynności podlegających opodatkowaniu, nie ma zatem możliwości objęcia tej czynności opodatkowaniem podatkiem VAT. Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą zawierać w sobie należnego podatku od towarów i usług, ani też nie powinny być powiększone o taki podatek na podstawie przepisów po wejściu w życie nowej regulacji prawnej, tj. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy o podatku VAT zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług (grunt przed wejściem w życie nowej ustawy o VAT nie mieścił się w definicji towaru).

Reasumując, ze względu na fakt, iż przedmiotem ustalenia opłaty rocznej od prawa wieczystego użytkowania jest czynność, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - ustanowienie użytkowania wieczystego przed 1 maja 2004 r. - więc opodatkowanie nie może być rozszerzone na opłaty roczne za działki (ułamkowe części), które powstały podczas wyodrębniania i sprzedaży lokali mieszkalnych, gdyż w następstwie tej czynności nie doszło do ponownego oddania w użytkowanie wieczyste. Zatem ułamkowe części działek pod mieszkaniami należy traktować jako trwające użytkowanie wieczyste i nie należy naliczać podatku VAT od opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tekst jedn.: towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

Prawo wieczystego użytkowania jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 782).

Z zawartych tam regulacji wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego, użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

W myśl natomiast art. 238 Kodeksu cywilnego, wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną.

Stosownie natomiast do art. 71 ust. 1-4 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Pierwszą opłatę za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej można rozłożyć na oprocentowane raty. W sprawach tych stosuje się odpowiednio przepis art. 70 ust. 2-4 ww. ustawy. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

Natomiast aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości dokonywana jest na podstawie art. 77 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który w brzmieniu obowiązującym do 8 października 2011 r., stanowił że wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może być aktualizowana, nie częściej niż raz w roku, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie (...).

W myśl art. 77 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 9 października 2011 r. Wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3 lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie. Zaktualizowaną opłatę roczną ustala się, przy zastosowaniu dotychczasowej stawki procentowej, od wartości nieruchomości określonej na dzień aktualizacji opłaty.

Zgodnie z ust. 2 cyt. artykułu, jeżeli wartość nieruchomości gruntowej na dzień aktualizacji opłaty rocznej byłaby niższa niż ustalona w drodze przetargu cena tej nieruchomości w dniu oddania jej w użytkowanie wieczyste, aktualizacji nie dokonuje się. W przypadku nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste na cele mieszkaniowe przepis stosuje się w okresie 5 lat, licząc od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

W myśl art. 77 ust. 3 ww. ustawy, aktualizacji opłaty rocznej dokonuje się z urzędu albo na wniosek użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej, na podstawie wartości nieruchomości gruntowej określonej przez rzeczoznawcę majątkowego.

Zgodnie z art. 78 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściwy organ zamierzający zaktualizować opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej powinien wypowiedzieć na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia jej nowej wysokości. W wypowiedzeniu należy wskazać sposób obliczenia nowej wysokości opłaty i pouczyć użytkownika wieczystego o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia. Do wypowiedzenia dołącza się informację o wartości nieruchomości, o której mowa w art. 77 ust. 3, oraz o miejscu, w którym można zapoznać się z operatem szacunkowym. Do doręczenia wypowiedzenia stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości (art. 78 ust. 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów oddanie w użytkowanie wieczyste jest czynnością odpłatną. Ustawodawca przewidział w tym zakresie, dwa rodzaje odpłatności, tj. pierwszą opłatę oraz opłatę roczną. Ostatnią z płatności, tj. opłaty roczne, wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego w terminie do 31 marca każdego roku, z góry za dany rok.

Z powyższych przepisów należy wywnioskować, że w przypadku użytkowania wieczystego właścicielem gruntu przez cały okres użytkowania pozostaje Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Użytkownik wieczysty w tym czasie posiada zatem we władaniu rzecz cudzą. Jego prawo w stosunku do tego gruntu pozwala na dysponowanie rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. Wykonanie więc tego świadczenia w całości następuje z chwilą ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

W związku z powyższym w ustawie o podatku od towarów i usług oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste potraktowano jak dostawę towarów.

Jak już bowiem wcześniej wspomniano w przepisie art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy, jako dostawę towaru uznano właśnie oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Zatem, wykonanie dostawy nastąpiło z chwilą wydania użytkownikowi wieczystemu gruntów i który od tego momentu dysponuje gruntem jak właściciel. W momencie oddania gruntu w użytkowanie wieczyste spełniona zatem zostaje przesłanka do uznania tej czynności za dostawę towaru określoną w art. 7 ust. 1 ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że działka gruntu Skarbu Państwa, na której posadowiony jest wielomieszkaniowy budynek, została oddana w użytkowanie wieczyste na 99 lat decyzją Wojewody z dnia 7 maja 2001 r. na rzecz przedsiębiorstwa państwowego P.

Należy zauważyć, że do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej, tj. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług aż do momentu wygaśnięcia umowy o wieczystym użytkowaniu nieruchomości lub w związku z jej wykupem.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy zauważyć, że prawo użytkowania wieczystego dla pierwotnego użytkownika wieczystego (przedsiębiorstwa państwowego P.) zostało ustanowione w 2001 r., a więc przed wejściem w życie aktualnie obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług, czyli przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, zatem opłaty roczne z tytułu ww. użytkowania wieczystego naliczone dla pierwotnego użytkownika wieczystego jak i kolejnych użytkowników wieczystych (dotychczasowych najemców) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powyższe bowiem nie wiązało się z ponownym ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego.

Reasumując, opłaty pobierane przez Starostę za użytkowanie wieczyste ułamkowej części działki pod zakupionym mieszkaniem w bloku wielomieszkaniowym ustanowione przed dniem 1 maja 2004 r. nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Końcowo nadmienia się, iż w związku z okolicznością, że tut. Organ wydał interpretację indywidualną w zakresie jednego stanu faktycznego, kwota 40 zł, wniesiona na podstawie art. 14f § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, przez Wnioskodawcę w dniu 19 maja 2015 r., stanowi nadpłatę, zatem będzie zwrócona na rachunek bankowy wskazany w części F wniosku ORD-IN, zgodnie z art. 14f § 2a ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.