IPTPP2/443-805/11-2/JS - Zastosowanie zwolnienia z VAT dla świadczonych usług.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2011 r. (data wpływu 25 listopada 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 listopada 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi biuro obrotu nieruchomościami i jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zawarł z bankiem umowę na udzielanie kredytów hipotecznych. Zgodnie z tą umową świadczy usługi pośrednictwa kredytowego, na które składają się następujące czynności:

Za wykonywane przez Wnioskodawcę ww. usługi, bank wypłaca należne wynagrodzenie w postaci prowizji za zawarcie umowy kredytu.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, od dnia 1 stycznia 2011 r. zwalnia się z podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Dodatkowo zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca prawidłowo zastosował zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT za wykonywanie przedmiotowych usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane we wniosku czynności są usługami pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytu, rozumiane jako świadczenie usług przez podmiot, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego; celem tego pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby strony zawarły umowę. Usługa pośrednictwa kredytowego świadczona przez Wnioskodawcę ma charakter usługi kompleksowej, na którą składa się szereg pojedynczych czynności faktycznych. Czynności te są zasadne z punktu widzenia gospodarczego i ekonomicznego dla ich nabywcy tylko w przypadku nabycia kompleksowej usługi pośrednictwa kredytowego.

Według Wnioskodawcy, żadna z wymienionych wyżej czynności nie stanowi, co do zasady odrębnej usługi, żadna ze wskazanych wyżej czynności nie ma celu innego niż sprzedaż usług finansowych. Którakolwiek z czynności wymienionych wyżej świadczona osobno nie miałaby racji bytu. Rozdzielenie wykonywanych przez Zainteresowanego czynności miałoby zatem charakter sztuczny i byłoby niezasadne z punktu widzenia gospodarczego czy ekonomicznego.

Zatem biorąc pod uwagę przepisy prawa (art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług), jak również przedstawiony powyżej stan faktyczny, Wnioskodawca uważa, że świadczenie usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów, korzysta ze zwolnienia od podatku.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, świadczona przez niego usługa podlega w całości zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT jako usługa pośrednictwa kredytowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Co do zasady stosownie do art. 41 ust. 1 ww. ustawy stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Należy zaznaczyć, że zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy ustawodawca przewidział możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku oraz zwolnień od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 13 ustawy o VAT).

Natomiast w myśl art. 43 ust. 14 ustawy o VAT, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Zgodnie zaś z ust. 15 art. 43 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, stanowiących implementację regulacji unijnych w tym zakresie wyraźnie wynika, iż intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), gdzie Trybunał stwierdził iż "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Konkludując można stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci w przedmiotowej sytuacji przymiotu takiej usługi.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN przez pośrednictwo rozumie się "działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy". W konsekwencji pośrednictwo obejmuje czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie w imieniu oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

W celu rozstrzygnięcia co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa" warto w tym celu odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05, gdzie TSUE stwierdził, że "pośrednictwo" stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową."

Natomiast w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, że znaczenia słowa "negocjacje", w kontekście art. 13B (d) (5), "odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy, nie jest zatem pośrednikiem".

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi biuro obrotu nieruchomościami i jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zawarł z bankiem umowę na udzielanie kredytów hipotecznych. Zgodnie z tą umową świadczy usługi pośrednictwa kredytowego, na które składają się czynności m.in.: umieszczania w widocznych miejscach w siedzibie pośrednika logo banku i oferty kredytowej, przekazywanie klientom pośrednika zainteresowanym ofertą kredytów hipotecznych informacji o kredytach oferowanych przez bank, informowanie klientów o wysokości prowizji i opłat bankowych, związanych z udzieleniem i obsługą przyznanego przez bank kredytu, przekazywanie swoim klientom numeru telefonu oraz adresu do doradcy banku, przekazywanie do banku informacji o kliencie zainteresowanym kredytem oferowanym przez bank (informacje przekazywane są w formie papierowej osobiście lub wysyłanej przez pośrednika), prowadzenie komunikacji z bankiem w formie elektronicznej w bezpieczny, szyfrowany sposób, zgodnie ze standardami obowiązującymi w banku. W wykonaniu umowy pośrednik zobowiązany jest do odbierania od klientów zainteresowanych ofertą kredytową oświadczenia w formie pisemnej o wyrażeniu zgody na przekazanie bankowi danych osobowych klienta w celu zaoferowania klientowi przez bank kredytu, wyrażeniu zgody na przekazanie przez bank pośrednikowi zwrotnej informacji o udzieleniu lub odmowie udzielenia klientowi kredytu, o uruchomieniu pierwszej transzy kredytu oraz informacji o wysokości udzielonego kredytu i jego warunkach stanowiących informacje objęte tajemnicą bankową oraz niezwłocznego przekazywania tych oświadczeń do banku. Za wykonywane przez Wnioskodawcę ww. usługi, bank wypłaca należne wynagrodzenie w postaci prowizji za zawarcie umowy kredytu.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT za wykonywanie przedmiotowych usług.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, nie mieszczą się w zakresie pojęcia "pośrednictwa" nakreślonego orzeczeniami TSUE. Wykonywane przez Wnioskodawcę czynności są czynnościami technicznymi obejmującymi obsługę pewnych procesów związanych z udzielaniem kredytów, które w tym przypadku udziela bank. Należy stwierdzić, iż czynności świadczone przez Wnioskodawcę mają charakter czynności techniczno-administracyjnych i polegają na wykonywaniu działań uzupełniających w stosunku do czynności zasadniczych, tj. udzielania kredytów.

Reasumując, Wnioskodawca działając na podstawie umowy zawartej z bankiem zajmującym się udzielaniem kredytów, wykonuje część formalności administracyjnych związanych z umową kredytową. Zatem czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie są usługami pośrednictwa i tym samym nie korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.