IPTPP2/443-686/11-2/PM - Możliwość opodatkowania podatkiem od towarów i usług tzw. biletów wolnej jazdy, wydawanych członkom rodzin pracowników spółki z o.o.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 5 stycznia 2012 r. Izba Skarbowa w Łodzi IPTPP2/443-686/11-2/PM Możliwość opodatkowania podatkiem od towarów i usług tzw. biletów wolnej jazdy, wydawanych członkom rodzin pracowników spółki z o.o.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 3 października 2011 r. (data wpływu do BKIP w Piotrkowie Tryb. 17 października 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wydawanych członkom rodzin pracowników przedsiębiorstwa "biletów wolnej jazdy" - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2011 r. do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wydawanych członkom rodzin pracowników przedsiębiorstwa "biletów wolnej jazdy".

W związku z § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, pismem z dnia 14 października 2011 r., przesłał ww. wniosek Dyrektorowi Izby Skarbowej w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim (data wpływu 17 października 2011 r.), celem załatwienia zgodnie z właściwością miejscową.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która powstała z przekształcenia zakładu budżetowego w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 z późn. zm.), oraz na mocy uchwały Rady Miejskiej. Założycielem Spółki jest Gmina, która również jest 100% udziałowcem. Zgodnie z umową Spółki przedmiotem działalności podstawowej jest organizacja i prowadzenie lokalnego transportu zbiorowego, wykonywanie usług transportowych w zakresie przewozu osobowego, towarowego w tym transportu międzynarodowego oraz inna działalność wskazana w akcie założycielskim. Spółka świadczy wyżej wymienione usługi na podstawie umowy zawartej z gminą. Przedmiotem umowy jest uregulowanie zasad realizacji przez Spółkę, nałożonego na nią w trybie władczym zobowiązania do świadczenia publicznych usług komunikacyjnych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Umowa określa szczegółowe zasady, na jakich Spółka ma wykonywać w ogólnym publicznym interesie gospodarczym zadania własne gminy w zakresie lokalnego transportu zbiorowego oraz transportu młodzieży do szkół w granicach administracyjnych Gminy. W szczególności umowa reguluje warunki i zasady realizacji przez Spółkę usług przewozowych na liniach autobusowych wyżej wymienionym obrębie oraz zasady korzystania z infrastruktury służącej do wykonywania zadania własnego gminy. Gmina jako zamawiający wnosi na rzecz Spółki dopłatę (rekompensatę) w miesięcznych terminach rozliczeniowych na podstawie wystawionego przez Spółkę rachunku za wykonane wozokilometry. Zgodnie z postanowieniami umowy Spółce przysługuje od gminy rekompensata, która nie może przekroczyć kwoty niezbędnej do pokrycia części kosztów związanych z wykonywaniem usług przewozowych świadczonych na podstawie ww. umowy, przy uwzględnieniu związanych z tym przychodów i rozsądnego zysku.

Obliczenie wysokości rekompensaty na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem usług przewozowych spełnia wymogi określone przepisami Rozporządzenia (WE) Nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego Rozporządzenie Rady (EWG) Nr 1107/70, z uwzględnieniem liczby kilometrów, na które gmina zgłasza zapotrzebowanie. W terminie do dnia 30 września każdego roku Spółka przedstawia gminie prognozę rocznych kosztów netto świadczenia usług przewozowych w roku następnym oraz kalkulację rocznej rekompensaty na ich pokrycie, z uwzględnieniem szacunkowo określonej liczby wozokilometrów, na które gmina zgłosiła zapotrzebowanie. W myśl postanowień umowy wysokość dopłaty do jednego wozokilometra stanowi kwota przemnożona faktycznie wykonanych wozokilometrów przez cenę jednego wozokilometra.

Spółka wydaje bilety wolnej jazdy na przejazd środkami komunikacji miejskiej dla członków rodzin pracowników zatrudnionych w Spółce (małżonek i dzieci wieku do lat 16, jeżeli kształcą się nadal do 25 lat). Prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej wynika z uchwały Rady Miejskiej w sprawie ustalenia cen urzędowych za usługi przewozowe środkami lokalnego transportu zbiorowego na terenie Gminy. Powyższe uprawnienia pracownicze znajdują również odzwierciedlenie w zakładowym układzie zbiorowym pracy. Pracownik, który chce skorzystać z tego uprawnienia zgłasza się do działu kadr w celu wydania "biletu wolnej jazdy" dla członka jego rodziny. Za zgodą pracownika z jego wynagrodzenia Spółka potrąca kwotę podatku VAT i na koniec każdego miesiąca sporządza fakturę VAT wewnętrzną (nieodpłatne świadczenie usług przewozu na rzecz osób uprawnionych), oblicza i odprowadza podatek należny VAT do urzędu skarbowego. Spółka dokonuje również obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z nieodpłatnie świadczonymi usługami przewozu komunikacji miejskiej na rzecz osób uprawnionych w całości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy obowiązkowe (tj. wynikające z odrębnych przepisów prawa) świadczenie nieodpłatnie usług przewozu środkami komunikacji miejskiej na podstawie biletów wolnej jazdy dla członków rodzin pracowników podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. W związku z brzmieniem wyżej cytowanego przepisu Spółka nie świadczy usług przewozowych na rzecz członków rodzin swoich pracowników. Są oni zwykłymi mieszkańcami miasta i w ramach swoich indywidualnych potrzeb korzystają z przyznanych im uprawnień przez Radę Miasta. Podczas korzystania z usług przewozowych realizowanych przez Spółka tylko wydaje dowód - poświadczenie aby w przypadku ewentualnej kontroli mogli potwierdzić swoje prawo do korzystania z ulgi przewozowej bez opłaconego biletu. Nie jest również w stanie stwierdzić ile razy i kiedy dana osoba korzystała z przysługującego mu uprawnienia, podobnie jak w przypadku innych grup społecznych w stosunku do których Rada Miasta podjęła decyzję o darmowych przejazdach. Ponadto, nie można stwierdzić wprost, że Spółka świadczy usługę przewozową za darmo. Tym samym pojazdem w tej samej linii jadą zarówno osoby korzystające z darmowych przejazdów, jak również pełnopłatni pasażerowie lub korzystający z 50% ulgi. Generalną zasadą jest odpłatność za przejazd i to w gestii pasażera jest wiedzieć w jaki sposób ma prawo i obowiązek z danych usług korzystać. Spółka stosuje się tylko do przepisów wydanych przez Radę Miasta. Nie można bowiem zgodzić się z twierdzeniem, że podmiot gospodarczy świadczy nieodpłatnie usługę (świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT), do świadczenia której został zobowiązany przepisami prawa, jest dodatkowo do zapłacenia podatku VAT. Spółka stoi na stanowisku, że w tym przypadku nie ma zastosowania przepis art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Spółce znane są interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 marca 2011 r. Sygn. ILPP2/443-788/08/11-S/MR.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Natomiast zgodnie z unormowaniem zawartym w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;

2.

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

* w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

* w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Podatnikami na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane "po kosztach" ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Wobec powyższego nie można stwierdzić, iż czynności wykonywane za wynagrodzeniem, które to wynagrodzenie jest niższe od kosztów świadczenia tych czynności, można uznać za nieodpłatne w części.

Potwierdzeniem powyższej tezy jest orzecznictwo TSUE. Przykładowo w wyroku w sprawie C-412/03 Hotel Scandic G#229;sabäck AB v Riksskatteverket. TSUE wskazał, iż według VI Dyrektywy dostawa jest albo odpłatna albo nieodpłatna. Uzyskanie zapłaty, która pokrywa jedynie koszty, czy też tylko ich część nie oznacza w ocenie TSUE, że czynność ma charakter nieodpłatny lub częściowo nieodpłatny.

Powyższe koresponduje z definicją podatnika VAT zawartą w cytowanym powyżej art. 15 ust. 1 ustawy, zgodnie z którą podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zatem dla opodatkowania czynności podatkiem od towarów i usług nie ma znaczenia, czy przez świadczącego usługę została odniesiona korzyść finansowa. Istotnym jest, czy w zamian za wykonane świadczenie zostało wypłacone wynagrodzenie na rzecz świadczącego usługę. Bez znaczenia pozostaje zatem fakt, czy wynagrodzenie usługodawcy obejmuje jedynie kwotę stanowiącą zwrot kosztów lub jej część, czy też zostało powiększone o marżę stanowiącą zysk dla świadczącego usługę.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jako Miejski Zakład Komunikacji, świadczy usługi w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, wykonywanie usług transportowych w zakresie przewozu osobowego, towarowego w tym transportu międzynarodowego. Usługi te świadczy na podstawie umowy zawartej z gminą, która jest udziałowcem. Wnioskodawca powstał z przekształcenia zakładu budżetowego. Gmina jako zamawiający wnosi na rzecz Spółki dopłatę (rekompensatę) na podstawie wystawionego przez Spółkę rachunku za wykonane wozokilometry. Rekompensata ta nie może przekroczyć kwoty niezbędnej do pokrycia części kosztów związanych z wykonywaniem usług przewozowych. Wnioskodawca wydaje na przejazd środkami komunikacji miejskiej dla członków rodzin pracowników zatrudnionych w Spółce (małżonek i dzieci wieku do lat 16, jeżeli kształcą się nadal do 25 lat) "bilety wolnej jazdy". Prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej wynika z uchwały Rady Miejskiej, w sprawie ustalenia cen urzędowych za usługi przewozowe środkami lokalnego transportu zbiorowego na terenie Gminy. Powyższe uprawnienia pracownicze znajdują również odzwierciedlenie w zakładowym układzie zbiorowym pracy.

Pracownik, który chce skorzystać z tego uprawnienia zgłasza się do działu kadr w celu wydania "biletu wolnej jazdy" dla członka jego rodziny. Za zgodą pracownika z jego wynagrodzenia Wnioskodawca potrąca kwotę podatku VAT i na koniec każdego miesiąca sporządza fakturę VAT wewnętrzną (nieodpłatne świadczenie usług przewozu na rzecz osób uprawnionych), oblicza i odprowadza podatek należny VAT do urzędu skarbowego. Wnioskodawca dokonuje również obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z nieodpłatnie świadczonymi usługami przewozu komunikacji miejskiej na rzecz osób uprawnionych w całości.

W oparciu o przeprowadzoną powyżej analizę przytoczonych przepisów prawnych stwierdzić należy, że przedmiotowe czynności zostały wykonane za częściowym wynagrodzeniem. Potrącanie przez Wnioskodawcę z wynagrodzeń pracowników podatku od towarów i usług nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług. Tak więc świadczenie przez Wnioskodawcę usług za odpłatnością stanowi, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, czynność podlegającą opodatkowaniu, na zasadach ogólnych, według stawek obowiązujących dla danego świadczenia.

W tym stanie rzeczy nie znajduje zastosowania przepis art. 8 ust. 2 ustawy, ponieważ, mamy do czynienia ze świadczeniem odpłatnym. Tymczasem przepis art. 8 ust. 2 ustawy odnosi się do czynności nieodpłatnych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powoływanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, iż jest ona rozstrzygnięciem wydanym w odmiennym stanie prawnym oraz na tle indywidualnego stanu faktycznego i nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl