IPTPP2/443-66/11-3/BM - Opodatkowanie podatkiem VAT czynności polegającej na restrukturyzacji zadłużenia na rzecz klienta.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2011 r. (data wpływu 26 kwietnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 czerwca 2011 r. (data wpływu 9 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na restrukturyzacji zadłużenia na rzecz klienta - jest prawidłowe.

W dniu 26 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na restrukturyzacji zadłużenia na rzecz klienta. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 2 czerwca 2011 r. (data wpływu 9 czerwca 2011 r.) o informację dotyczącą uiszczenia dodatkowej opłaty oraz dowód wpłaty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny.

Wnioskodawca, będąca czynnym podatnikiem VAT, jest przedsiębiorcą wyspecjalizowanym w oferowaniu produktów o charakterze finansowym dla podmiotów działających na rynku medycznym. W ramach prowadzonej działalności finansowej Spółka zawiera transakcje ze swoimi kontrahentami (dalej: Dłużnik, Dłużnicy), polegające na zapewnieniu finansowania ich zobowiązań wobec dostawców produktów i usług (dalej: Wierzyciel, Wierzyciele) - przy czym należności główne Dłużników wobec Wierzycieli mogą być przeterminowane.

Dłużnik, co do zasady, nie jest w stanie wywiązać się z warunków umowy wobec Wierzycieli zarówno co do terminów płatności, jak też co do wysokości poszczególnych rat płatności. Przyczyną tego jest zazwyczaj brak zdolności finansowej. W celu umożliwienia Dłużnikom spłaty długu, Spółka zawiera umowę z Dłużnikiem dotyczącą restrukturyzacji zadłużenia i przejęcia długu.

Na podstawie zawartej z Dłużnikiem umowy Spółka dokonuje ustalenia z Dłużnikiem warunków spłaty całkowitego zadłużenia w taki sposób, aby uwzględnić jego obniżoną zdolność finansową, restrukturyzuje zadłużenie Dłużnika poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu i spłatę zadłużenia w określonej w umowie kwocie na zasadach określonych w art. 518 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Wskutek tych czynności, zgodnie z powołanym art. 518 k.c., Spółka wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela. Wierzyciel nie jest stroną umowy i nie bierze w żaden sposób udziału w transakcji. Otrzymuje jedynie środki finansowe od Spółki na skutek zawartej z Dłużnikiem umowy.

Spółka restrukturyzuje (finansuje) Dłużnikowi jego zobowiązanie wobec Wierzyciela własnymi środkami z zachowaniem odpowiednio odroczonych terminów płatności. W przypadku, kiedy Dłużnik nie będzie wywiązywał się z realizacji nowych warunków spłaty zadłużenia, Spółka zastrzega sobie prawo do naliczania odsetek z tytułu nieterminowej płatności.

Z tytułu restrukturyzacji zadłużenia, Spółka zastrzega sobie od Dłużników wynagrodzenie, które w zależności od okoliczności może przybierać następujące formy:

Mając na uwadze przedstawiony powyżej zaistniały stan faktyczny, w celu wyeliminowania wątpliwości w zakresie traktowania na gruncie przepisów o VAT omawianej transakcji, Spółka pragnie potwierdzić jej rozumienie odpowiednich przepisów ustawy o VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionej sytuacji realizowane za wynagrodzeniem świadczenie, w ramach którego Spółka restrukturyzuje Dłużnikowi jego zobowiązanie poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu, spłatę zadłużenia na rzecz Wierzyciela oraz rozłożenie płatności Dłużnikowi na raty, stanowi usługę zwolnioną od podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana transakcja - usługa restrukturyzacji zadłużenia świadczona na rzecz Dłużnika przez Spółkę (w ramach której Spółka restrukturyzuje Dłużnikowi jego zobowiązanie poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu, spłatę zadłużenia na rzecz Wierzyciela oraz rozłożenie płatności Dłużnikowi na raty), w związku z którą Spółka otrzymuje wynagrodzenie za zrealizowane na rzecz Dłużnika świadczenie, podlega przedmiotowemu zwolnieniu od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami tego podatku są w szczególności osoby prawne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, według ust. 2 powołanego przepisu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne i rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż czynność polegająca na restrukturyzacji zobowiązania Dłużnika przez Spółkę, w związku z którą Spółka wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela oraz rozkłada płatność Dłużnika na raty i z tytułu wykonania której Spółka otrzymuje wynagrodzenie, wykonywana jest przez Spółkę (jako podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w ocenie Spółki czynność taka będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega w szczególności odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jak stanowi natomiast art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Omawiana transakcja restrukturyzacji zobowiązań Dłużnika nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu przepisów o VAT. Zatem w opinii Spółki, omawianą czynność, w związku z którą Spółka otrzymuje wynagrodzenie, należy traktować jako odpłatne świadczenie usług dokonywane przez Spółkę.

Wnioskodawca podkreślił, iż to Spółka jako finansujący/restrukturyzujący zadłużenie dokonuje na rzecz Dłużnika świadczenia o charakterze odpłatnym. Dłużnik korzystając z oferty Spółki zapewnia sobie finansowanie, co z perspektywy jego potrzeb jest kluczowym aspektem warunkującym przystąpienie do współpracy ze Spółką. W omawianym przypadku Dłużnik jest podmiotem "poszukującym" odpowiedniego świadczenia, tj. w szczególności zapewnienia płynności finansowej. Usługodawcą zaś jest Spółka, która za swoją usługę (realizowane na rzecz Dłużnika świadczenie polegające na zapewnieniu finansowania/zrestrukturyzowaniu zadłużenia) otrzymuje ustalone wcześniej wynagrodzenie (bądź w postaci prowizji, bądź w postaci odsetek). Wnioskodawca wskazał, iż kluczowym świadczeniem, jakie uzyskuje Dłużnik (i jakiego jak wspomniano, poszukuje przystępując do umowy ze Spółką) i nadrzędnym celem usługi świadczonej przez Spółkę na rzecz Dłużnika, jest zapewnienie finansowania oraz odroczenie Dłużnikowi terminów płatności zadłużenia lub rozłożenie płatności na raty, co jest de facto pewnym rodzajem pożyczki. Wprawdzie świadczenie to nie wiąże się z wypłatą przez Spółkę środków pieniężnych bezpośrednio Dłużnikowi, ale w efekcie tej usługi Spółka sama angażuje swoje środki pieniężne w taki sposób, że Dłużnik nie jest zmuszony do ich wyłożenia.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych (...). Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnieniu podlegają także m.in. usługi/transakcje w zakresie długów (oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług).

Spółka podkreśliła, iż wspomniane powyżej przepisy dotyczące zwolnień transakcji finansowych od VAT wprowadzone od dnia 1 stycznia 2011 r. odpowiadają co do zasady przepisom Dyrektywy 2006/112 (dalej: Dyrektywa). Wnioskodawca zaakcentował, iż według utrwalonej linii orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej: ETS), "te zwolnienia stanowią niezależne koncepcje prawa wspólnotowego, których celem jest unikanie rozbieżności w stosowaniu systemu VAT w różnych Państwach Członkowskich" (por. Jerzy Martini, Łukasz Karpiesiuk "VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości", str. 342). Dodatkowo z orzecznictwa ETS wyraźnie wynika, że mając na uwadze cel realizowany przez wspólny system VAT, jakim jest zapewnienie pewności obrotu prawnego oraz prawidłowego i bezpośredniego zastosowania zwolnień przewidzianych w Dyrektywie konieczne jest uwzględnienie, poza przypadkami wyjątkowymi, obiektywnego charakteru danej transakcji.

W opinii Spółki, obiektywnie rzecz biorąc analizowana usługa świadczona przez Spółkę zbliżona jest swym charakterem do udzielenia swoistego rodzaju pożyczki. Opisana w stanie faktycznym transakcja finansowa, polega bowiem na spłacie za Dłużnika zadłużenia i rozłożeniu zadłużenia na raty oraz wydłużeniu terminu spłaty długu. Jak wskazano powyżej, nadrzędnym celem usługi świadczonej przez Spółkę na rzecz Dłużnika, jest więc zapewnienie finansowania oraz odroczenie Dłużnikowi terminów płatności zadłużenia lub rozłożenie płatności na raty, co de facto jest pewnego rodzaju pożyczką.

Takie finansowanie/restrukturyzacja zadłużenia pozwala Dłużnikom na wywiązanie się z nowych warunków płatności. Dzięki działaniu Spółki (rozłożeniu płatności wobec Spółki na raty) Dłużnik odzyskuje zdolność finansową. Celem omawianej transakcji jest zatem doprowadzenie do sytuacji, w której za wynagrodzeniem Spółka dokonuje restrukturyzacji zadłużenia Dłużnika w taki sposób, aby Dłużnicy ci byli w stanie wywiązać się z nowych warunków płatności.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż usługi finansowe mogą korzystać ze zwolnienia od VAT pod warunkiem, że wpływają na sytuację prawną i finansową strony transakcji. Zgodnie z wyrokiem ETS z dnia 28 października 2010 r. w sprawie C-175/09 Trybunał orzekł w odniesieniu do różnych zwolnień ustanowionych w Dyrektywie, iż aby móc zaklasyfikować daną transakcję jako czynność zwolnioną od VAT, transakcja taka powinna wypełniać szczególne i istotne funkcje usługi opisanej w przepisach Dyrektywy. Spółka przy tym podkreśliła, iż wskutek świadczonej przez nią usługi, sytuacja finansowa Dłużnika ulega polepszeniu - Spółka bowiem zapewnia Dłużnikowi pewnego rodzaju finansowanie (poprzez spłatę jego zadłużenia i wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela), odzyskanie płynności finansowej oraz spłatę zadłużenia w dogodnych dla Dłużnika ratach. Skutkiem omawianej transakcji jest zatem odzyskanie przez Dłużników zdolności finansowej, dzięki czemu są oni w stanie nie tylko wywiązywać się ze zobowiązań względem Spółki, ale mogą wręcz zaciągać inne zobowiązania - co nie byłoby możliwe bez omawianej restrukturyzacji.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, omawiana transakcja jako usługa stricte finansowa, mająca na celu udzielenie niejako pożyczki Dłużnikowi/zapewnienie finansowania i poprawę kondycji finansowej Dłużnika, podlega zwolnieniu od VAT.

Reasumując, Spółka stoi na stanowisku, iż transakcja restrukturyzacji zadłużenia świadczona na rzecz Dłużnika przez Spółkę (w ramach której Spółka restrukturyzuje Dłużnikowi jego zobowiązanie poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu, spłatę zadłużenia na rzecz Wierzyciela oraz rozłożenie płatności Dłużnikowi na raty), w związku z którą Spółka otrzymuje wynagrodzenie, podlega przedmiotowemu zwolnieniu od VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług - na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Stawka podatku - na mocy art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., w myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwolnione od podatku były usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, jednakże przepis ten został uchylony.

Przy określaniu zakresu zwolnień obowiązujących od dnia 1 stycznia 2011 r., które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

W konsekwencji, od dnia 1 stycznia 2011 r., w przypadku usług finansowych, zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jak stanowi art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z powyższego przepisu wynika, że każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Przytoczone przepisy Dyrektywy dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca, czynny podatnik podatku VAT, w ramach prowadzonej działalności finansowej zawiera transakcje ze swoimi kontrahentami, polegające na zapewnieniu finansowania ich zobowiązań wobec dostawców produktów i usług - przy czym należności główne Dłużników wobec Wierzycieli mogą być przeterminowane. Dłużnik, co do zasady, nie jest w stanie wywiązać się z warunków umowy wobec Wierzycieli zarówno co do terminów płatności, jak też co do wysokości poszczególnych rat płatności. W celu umożliwienia Dłużnikowi spłatę długu, Spółka zawiera umowę z Dłużnikiem dotyczącą restrukturyzacji zadłużenia poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu i spłatę zadłużenia w określonej w umowie kwocie na zasadach określonych w art. 518 Kodeksu cywilnego. Wskutek tych czynności, Spółka wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela. Wierzyciel nie jest stroną umowy i nie bierze w żaden sposób udziału w transakcji. Otrzymuje jedynie środki finansowe od Spółki na skutek zawartej z Dłużnikiem umowy. Spółka restrukturyzuje (finansuje) Dłużnikowi jego zobowiązanie wobec Wierzyciela własnymi środkami z zachowaniem odpowiednio odroczonych terminów płatności.

W przypadku, kiedy Dłużnik nie będzie wywiązywał się z realizacji nowych warunków spłaty zadłużenia, Spółka zastrzega sobie prawo do naliczania odsetek z tytułu nieterminowej płatności. Z tytułu restrukturyzacji zadłużenia, Spółka zastrzega sobie od Dłużnika wynagrodzenie, które w zależności od okoliczności może przybierać następujące formy:

Wobec powyższego należy wskazać, iż dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku dla czynności opisanych przez Wnioskodawcę, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Spółkę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz faktoringu.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy faktoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

Na tle przedstawionego powyżej katalogu cech charakterystycznych dla usługi faktoringu należy stwierdzić, iż do kategorii tych właśnie usług finansowych z pewnością nie można zaliczyć opisanych we wniosku usług świadczonych przez Spółkę. Przede wszystkim w przedmiotowej sytuacji nie dochodzi do nabycia wierzytelności (cesji wierzytelności) na podstawie umowy zawartej pomiędzy faktorantem (przedsiębiorcą będącym wierzycielem) a faktorem. Ponadto, Wnioskodawca nie świadczy żadnych dodatkowych czynności na rzecz zbywcy, które to czynności, jak wskazano powyżej, powinny towarzyszyć umowie faktoringowej.

Jednocześnie, cechy opisanej we wniosku usługi wskazują, iż czynności te nie kwalifikują się również do innej kategorii usług finansowych wyłączonych ze zwolnienia od podatku, a mianowicie do usług ściągania długów. Z wniosku wynika, iż Spółka nie dokonuje przejęcia wierzytelności od pierwotnego Wierzyciela, w celu jej dalszego ściągnięcia na rzecz tegoż Wierzyciela. Jak wskazał Wnioskodawca, wierzyciel nie jest stroną umowy i nie bierze w żaden sposób udziału w transakcji, otrzymuje jedynie środki finansowe od Spółki na skutek zawartej z Dłużnikiem umowy. Wierzyciel jest więc w opisanej transakcji podmiotem "biernym". Spółka zaspokaja Wierzyciela w drodze spłacenia posiadanej przez niego wierzytelności. Odbywa się to poprzez uruchomienie środków własnych Wnioskodawcy, przy wykorzystaniu cywilno-prawnej instytucji wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela. Przejęcie długu (wierzytelności) jest prawnym następstwem zapłaty przez Spółkę długu za dłużnika. Skutek taki powstaje z mocy prawa, na podstawie art. 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, za zgodą dłużnika wyrażoną na piśmie, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty. Tym samym, Wnioskodawca nie działa w opisanym przypadku jako podmiot skupujący dług, lecz jako podmiot ten dług spłacający za dłużnika, na podstawie stosownej umowy z nim zawartej.

Należy również podkreślić, iż dla zakwalifikowania danych czynności do usług ściągania długów konieczne jest stwierdzenie, iż rzeczywistym i podstawowym celem ich wykonywania jest faktyczne ściągnięcie długu. Należy przyjąć, że do świadczenia ww. usług dochodzi w każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu jego wyegzekwowania. Tymczasem w omawianym przypadku, głównym celem świadczonej usługi jest restrukturyzacja długu (poprzez np. rozłożenie zadłużenia na raty oraz wydłużenie jego terminu spłaty), będąca następstwem przejęcia wierzytelności w stosunku do spłaconego dłużnika, zgodnie z wyżej powołanym art. 518 Kodeksu cywilnego. Idea wykonywanych przez Spółkę czynności, polega więc na wprowadzeniu takich zmian w zakresie terminów i formy spłaty zadłużenia, ażeby Dłużnicy byli w stanie wywiązać się z nowych warunków płatności, a przez to odzyskali zdolność finansową. Można powiedzieć, iż w opisanej sytuacji dochodzi do tzw. konwersji, tj. do przemiany jednego długu na inny mniej uciążliwy dla Dłużnika. Proces dochodzenia wierzytelności, przeprowadzany przez Spółkę już po zaspokojeniu przez nią pierwotnego Wierzyciela, polegający na spłacie przez Dłużnika kapitału głównego wraz z prowizją i ewentualnymi odsetkami w określonych w umowie ratach, jest kolejnym etapem umowy i jednocześnie naturalną konsekwencją przejęcia przez Spółkę wierzytelności. Dochodzi więc w tym momencie do odzyskiwania przez Wnioskodawcę należnych mu kwot (poprzez spłatę długu), jednak nie można mówić na tym etapie o wykonywaniu przez niego jakiejkolwiek usługi ściągania długów, która mogłaby być rozpatrywana w kategoriach czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca ma roszczenie zwrotne wobec Dłużnika, które wynika z łączącego ich stosunku zobowiązaniowego. W ramach tego roszczenia, Spółka zastrzega sobie, zgodnie z zasadą swobody zawierania umów cywilno-prawnych, prawo do naliczania odsetek za okres zwłoki. W opisanej sytuacji nie dochodzi więc do świadczenia usługi na rzecz innego podmiotu (beneficjenta), o którym jest mowa w ww. art. 8 ust. 1 ustawy.

W świetle powyższych ustaleń można przychylić się do stanowiska przedstawionego przez Wnioskodawcę, zgodnie z którym istnieją liczne podobieństwa pomiędzy przedmiotową usługą a usługą udzielenia pożyczki. Jak słusznie zauważyła Spółka, wprawdzie usługa ta nie wiąże się z przeniesieniem własności i wydaniem środków pieniężnych bezpośrednio Dłużnikowi, ale w jej efekcie Wnioskodawca sam angażuje swoje środki pieniężne w taki sposób, że Dłużnik nie jest zmuszony do ich jednorazowego wyłożenia. Ponadto, Spółka stosuje instrumenty finansowe charakterystyczne dla usług tego rodzaju, polegające na odroczeniu terminów płatności zadłużenia lub rozłożeniu płatności długu na raty.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, iż w niniejszej sytuacji realizowane za wynagrodzeniem świadczenie, w ramach którego Spółka restrukturyzuje Dłużnikowi jego zobowiązanie poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu, spłatę zadłużenia na rzecz Wierzyciela oraz rozłożenie płatności Dłużnikowi na raty, stanowi usługę zaliczaną do usług pośrednictwa finansowego, korzystającą ze zwolnienia od podatku, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Należy bowiem zauważyć, że charakter i cel wykonywanych przez Spółkę czynności powoduje, iż nie mogą być one zaliczane do żadnej z kategorii usług pośrednictwa finansowego, które zostały wyłączone z powyższego zwolnienia, a w szczególności do usług ściągania długów oraz faktoringu.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej opodatkowania czynności polegającej na restrukturyzacji zadłużenia na rzecz klienta (zaistniały stan faktyczny), z kolei w zakresie zdarzenia przyszłego wydano interpretację nr IPTPP2/443-66/11-4/BM. Natomiast kwestia dotycząca momentu powstania obowiązku podatkowego została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej nr IPTPP2/443-66/11-5/BM (zaistniały stan faktyczny) i IPTPP2/443-66/11-6/BM (zdarzenie przyszłe).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.