IPTPP2/443-585/14-4/PR - Prawo gminy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia dotyczącego budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 24 lipca 2014 r. (data wpływu 29 lipca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 sierpnia 2014 r. (data wpływu 1 września 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat dokonywanych przez mieszkańców w związku budową przydomowych oczyszczalni ścieków - jest prawidłowe.

W dniu 29 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat dokonywanych przez mieszkańców w związku budową przydomowych oczyszczalni ścieków oraz prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego oraz zwrotu tego podatku w związku budową przydomowych oczyszczalni ścieków. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 sierpnia 2014 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina... jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Rozlicza między innymi podatek VAT w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Od roku 2014 i w latach następnych planuje realizować zadanie inwestycyjne pn. ".... Jako źródło sfinansowania zadania planuje się środki własne Gminy, środki unijne pochodzące z PROW w zakresie działania "Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej", a także udział pieniężny mieszkańców (do 20% wartości brutto oczyszczalni, nie więcej jednak niż 3 000 zł). Udział pieniężny mieszkańców oraz prawa i obowiązki stron określone zostaną w umowach cywilno-prawnych, które zawarte będą z mieszkańcami, u których będą budowane oczyszczalnie. Przydomowe oczyszczalnie budowane będą u mieszkańców niemających możliwości podłączenia się do kanalizacji zbiorczej. Od wpłat mieszkańców zostanie naliczony i odprowadzony podatek VAT.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków po ich wybudowaniu będą stanowiły własność Gminy, a mieszkańcom zostaną przekazane w nieodpłatne użytkowanie. Z tytułu przekazania w nieodpłatne użytkowanie Gmina nie będzie pobierała żadnych opłat, ani też nie będzie ponosiła żadnych wydatków związanych z późniejszą eksploatacją tych oczyszczalni. Wydatki poniesione na realizację zadania zostaną udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na rzecz Wnioskodawcy, tj. na Gminę. Realizacja przedmiotowego zadania należy do zadań własnych gminy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Art. 7 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy stanowi, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy - w szczególności zadania te obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Zadaniem własnym gminy, zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.), jest zbiorowe odprowadzanie ścieków.

Gmina realizując zadanie własne na terenach o rozproszonej zabudowie planuje budować przydomowe oczyszczalnie ścieków. W kosztach inwestycji uczestniczyć będą mieszkańcy, dla których budowane będą przydomowe oczyszczalnie ścieków. Z mieszkańcami zawarte zostaną umowy cywilno-prawne, a dokonywane przez nich wpłaty będą dokumentowane fakturami VAT i będą podlegały opodatkowaniu.

W piśmie z dnia 27 sierpnia 2014 r., stanowiącym uzupełnienie przedmiotowego wniosku, Wnioskodawca wskazał, iż budowa oczyszczalni przydomowych traktowana jest na zasadzie dobrowolności. Mieszkańcy Gminy nie będą przymuszani, że obligatoryjnie na ich posesji ma być wybudowana oczyszczalnia. Oczyszczalnie będą budowane wyłącznie u tych mieszkańców, którzy zadeklarują chęć budowy i dokonają dobrowolnej wpłaty. Jeżeli mieszkańcy nie zadeklarują budowy oczyszczalni i nie dokonają wpłat inwestycja dotycząca budowy przydomowych oczyszczalni ścieków nie będzie realizowana. Realizacja inwestycji będzie uzależniona od wpłat mieszkańców. Wnioskodawca nie będzie budował przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach mieszkańców, którzy nie dokonają wpłaty. Towary i usługi związane z realizacją zadania dotyczącego budowy przydomowych oczyszczalni ścieków będą zaliczane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług:

* wpłaty mieszkańców będą dokumentowane fakturami VAT - zostanie naliczony i odprowadzony podatek VAT,

* wydatki związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków zostaną udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na Gminę,

* oczyszczalnie zostaną przekazane mieszkańcom w nieodpłatne użytkowanie,

* po przekazaniu oczyszczalni poszczególnym mieszkańcom Gmina nie będzie ponosiła wydatków związanych z ich dalszą eksploatacją. Koszty użytkowania będą ponosili mieszkańcy i będą to czynności opodatkowane (np. usługa wozu asenizacyjnego, koszty energii elektrycznej).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wpłaty otrzymywane od mieszkańców z tytułu dofinansowania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków będą podlegały opodatkowaniu VAT... (oznaczone we wniosku ORD-IN jako pytanie nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, wpłaty otrzymane od mieszkańców z tytułu dofinansowania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Rozlicza między innymi podatek VAT w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Od roku 2014 i w latach następnych planuje realizować zadanie inwestycyjne pn. ".... Jako źródło sfinansowania zadania planuje się środki własne Gminy, środki unijne pochodzące z PROW w zakresie działania "Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej", a także udział pieniężny mieszkańców (do 20% wartości brutto oczyszczalni, nie więcej jednak niż 3 000 zł). Udział pieniężny mieszkańców oraz prawa i obowiązki stron określone zostaną w umowach cywilno-prawnych, które zawarte będą z mieszkańcami, u których będą budowane oczyszczalnie. Przydomowe oczyszczalnie budowane będą u mieszkańców niemających możliwości podłączenia się do kanalizacji zbiorczej. Od wpłat mieszkańców zostanie naliczony i odprowadzony podatek VAT. Przydomowe oczyszczalnie ścieków po ich wybudowaniu będą stanowiły własność Gminy, a mieszkańcom zostaną przekazane w nieodpłatne użytkowanie. Z tytułu przekazania w nieodpłatne użytkowanie Gmina nie będzie pobierała żadnych opłat, ani też nie będzie ponosiła żadnych wydatków związanych z późniejszą eksploatacją tych oczyszczalni. Wydatki poniesione na realizację zadania zostaną udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na rzecz Wnioskodawcy, tj. na Gminę. Realizacja przedmiotowego zadania należy do zadań własnych gminy. Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż budowa oczyszczalni przydomowych traktowana jest na zasadzie dobrowolności. Mieszkańcy Gminy nie będą przymuszani, że obligatoryjnie na ich posesji ma być wybudowana oczyszczalnia. Oczyszczalnie będą budowane wyłącznie u tych mieszkańców, którzy zdeklarują chęć budowy i dokonają dobrowolnej wpłaty. Jeżeli mieszkańcy nie zadeklarują budowy oczyszczalni i nie dokonają wpłat inwestycja dotycząca budowy przydomowych oczyszczalni ścieków nie będzie realizowana. Realizacja inwestycji będzie uzależniona od wpłat mieszkańców. Wnioskodawca nie będzie budował przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach mieszkańców, którzy nie dokonają wpłaty.

Należy podkreślić, że aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towarów lub usługodawcą a odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem i przekazanym za nie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dana czynność, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dokonującego dostawy lub świadczącego usługę.

Jednocześnie wskazać należy, iż czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane "po kosztach" ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie. W istocie okoliczność, czy transakcja została dokonana po cenie niższej, czy też wyższej od kosztu świadczenia, nie ma znaczenia dla zakwalifikowania transakcji jako "transakcji odpłatnej" w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bowiem to ostatnie pojęcie wymaga wyłącznie istnienia bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług, a świadczeniem wzajemnym (wynagrodzeniem) rzeczywiście otrzymanym przez podatnika.

W tym kontekście, w przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że wpłaty mieszkańców będą pozostawać w bezpośrednim związku ze świadczeniem usług realizowanym na rzecz tychże mieszkańców. Wpłaty wnoszone przez mieszkańców nie pozostają "w oderwaniu" od czynności, które zostaną wykonane przez Wnioskodawcę - zachodzi bowiem związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zobowiązaniem się Wnioskodawcy do wykonania usługi polegającej na wybudowaniu przydomowych oczyszczalni ścieków. Należy zauważyć, iż we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonaniem wpłaty, a zindywidualizowanym świadczeniem Wnioskodawcy na rzecz konkretnego mieszkańca.

Mając na uwadze opis sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, iż wpłaty uiszczane przez mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków stanowiące konieczny i niezbędny warunek ich wykonania, pozostają w bezpośrednim związku ze świadczeniem usług przez Gminę, która zobowiązała się do realizacji inwestycji pod warunkiem otrzymania wynagrodzenia od mieszkańców. Wobec powyższego, świadczenia do których zobowiązał się Wnioskodawca, będą stanowić odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nie sama wpłata, ale czynność, na poczet której ta wpłata jest uiszczana. Wyjątkiem polegającym na tym, że faktura dokumentuje zapłatę jest faktura dokumentująca uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług, natomiast w pozostałych przypadkach faktura zawsze dokumentuje czynność, a nie płatność, gdyż opodatkowaniu podlega właśnie czynność.

Wobec powyższego, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, uznać należy je za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat dokonywanych przez mieszkańców w związku budową przydomowych oczyszczalni ścieków. Natomiast wniosek w zakresie prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego oraz zwrotu tego podatku w związku budową przydomowych oczyszczalni ścieków, został rozstrzygnięty w interpretacji Nr IPTPP2/443-585/14-5/PR.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.