IPTPP2/443-565/13-4/JN - Możliwość opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabycia wierzytelności na podstawie umowy cesji oraz odzyskania należności z nabytej w ten sposób wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2013 r. (data wpływu 10 lipca 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 6 października 2013 r. (data wpływu 9 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zakupu wierzytelności na podstawie umowy cesji oraz zwindykowanych należności z przejętej wierzytelności, powstania obowiązku podatkowego z tytułu ww. czynności - jest prawidłowe.

W dniu 10 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zakupu wierzytelności na podstawie umowy cesji oraz zwindykowanych należności z przejętej wierzytelności, powstania obowiązku podatkowego z tytułu ww. czynności, a także w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 6 października 2013 r. poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego oraz brakującą opłatę.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą - Kancelarię, w której dominującym PKD jest działalność prawnicza (nr PKD: 69.10.Z) zamierza zakupywać wierzytelności odszkodowawcze od osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami. Zakup wierzytelności (cesja) nastąpić ma na podstawie umowy przeniesienia wierzytelności za ustaloną między stronami umowy ceną. Umowa jest cywilnoprawną umową nienazwaną. Podstawę prawną zakupu wierzytelności stanowią art. 509-518 Kodeksu cywilnego. Zakupione wierzytelności nie są przeznaczone do dalszej sprzedaży, a wyłącznie do dochodzenia ich we własnym zakresie i na własne ryzyko od dłużnika. Z racji skupienia się na wierzytelnościach odszkodowawczych z niedopłat za szkody na pojazdach, dłużnikiem, od którego Przedsiębiorca dochodzić będzie na drodze sądowej będzie każdorazowo zakład ubezpieczeń. Przedsiębiorca jest aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z opisanym powyżej zamiarem, Przedsiębiorca jako cesjonariusz stanął przed dylematem, czy przedmiotowe przejęcie wierzytelności (zakup wierzytelności) na podstawie umowy cesji, bez dalszego jakiegokolwiek udziału cedenta, powinno być opodatkowane przez Przedsiębiorcę podatkiem od towarów i usług.

Przedsiębiorca powziął również wątpliwość, czy uzyskana na własny rachunek i własnym staraniem i zaangażowaniem finansowym wierzytelność, po jej zwindykowaniu od dłużnika, stanowi przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Czy na którymkolwiek etapie od zakupu wierzytelności w drodze cywilnoprawnej umowy nienazwanej do zwindykowania wierzytelności i ostatecznego uzyskania środków z tej wierzytelności na własny rachunek i przy wykorzystaniu własnego zaangażowania i własnego zaplecza osobowego i finansowego, pojawia się obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług.

Dodatkowo Przedsiębiorca doszedł do wątpliwości, czy zwindykowana wierzytelność w postaci odszkodowania majątkowego w postaci niedopłaty za uszkodzony pojazd z OC sprawcy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wątpliwości te pojawiły się w związku z faktem, iż zgodnie z art. 509 i nast. Kodeksu cywilnego, skutkiem przeniesienia wierzytelności jest przeniesienie wszystkich praw i obowiązków ze zbywcy wierzytelności na jej nabywcę. Nabywca wchodzi niejako w pełni w rolę zbywcy. Nabywca nabywa jednak wyłącznie tyle uprawnieniń i obowiązków ile przysługiwało zbywcy, zgodnie z zasadą nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet.

W piśmie z dnia 6 października 2013 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

W związku z opisanym powyżej zamiarem, Przedsiębiorca jako cesjonariusz stanął przed dylematem, czy przedmiotowe przejęcie wierzytelności (zakup wierzytelności) na podstawie umowy cesji, bez dalszego jakiegokolwiek udziału cedenta, powinno być opodatkowane przez Przedsiębiorcę podatkiem od towarów i usług.

Przedsiębiorca powziął również wątpliwość, czy uzyskana na własny rachunek i własnym staraniem i zaangażowaniem finansowym wierzytelność, po jej zwindykowaniu od dłużnika, stanowi przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Czy na którymkolwiek etapie od zakupu wierzytelności w drodze cywilnoprawnej umowy nienazwanej do zwindykowania wierzytelności i ostatecznego uzyskania środków z tej wierzytelności na własny rachunek i przy wykorzystaniu własnego zaangażowania i własnego zaplecza osobowego i finansowego pojawia się obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przejęcie wierzytelności (zakup wierzytelności) na podstawie umowy cesji, bez dalszego jakiegokolwiek udziału cedenta, nie stanowi przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Przedsiębiorca uważa także, że uzyskana na własny rachunek i własnym staraniem i zaangażowaniem finansowym wierzytelność, po jej zwindykowaniu od dłużnika, mimo iż stanowi przychód, to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Po pierwsze Przedsiębiorca uważa, iż ani zakup wierzytelności, ani zwindykowanie należności z przejętej wierzytelności na własny rachunek, ani żaden etap od zakupu wierzytelności do jej zwindykowania nie stanowią przedmiotu opodatkowania ww. ustawy. W ustawie o podatku od towarów i usług zakres przedmiotowy został określony w art. 5 ust. 1. Pkt 1 tego przepisu stanowi, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicja dostawy towarów zawarta jest w art. 7 ww. ustawy i nie dotyczy przedmiotowego wniosku. Definicja świadczenia usług zawarta jest w art. 8 ww. ustawy. Artykuł ten w pełni odnosi się do opisanego powyżej stanu faktycznego. Art. 8 stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zakup wierzytelności na podstawie cesji wierzytelności przez Przedsiębiorcę od osoby fizycznej za określoną przez strony umowy cenę stanowi przeniesienie prawa majątkowego. Jednakże zgodnie z art. 8 przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest określone w ustawie świadczenie, tj. zachowanie się dłużnika wobec wierzyciela zgodnie z treścią zobowiązania. Zgodnie z definicją świadczenia dłużnikiem jest przedsiębiorca dokonujący zakupu wierzytelności, a wierzycielem jest osoba fizyczna zbywająca wierzytelność. Artykuł 8 ww. ustawy precyzuje, iż świadczeniem jest również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej, czyli dokonując subsumcji do definicji świadczenia: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych przez dłużnika na wierzyciela, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Jednakże w opisywanym stanie przyszłym wierzytelność ma zostać przeniesiona na Przedsiębiorcę z osoby fizycznej, a tym samym osobą świadczącą jest osoba fizyczna jako dłużnik, a Przedsiębiorca jest wierzycielem.

Dodatkowo zgodnie z wykładnią literalną i celowościową świadczenie ma dotyczyć usługi, co nie ma miejsca w opisywanym stanie przyszłym. Strony dokonują wykonania umowy polegającej na zbyciu wierzytelności za określoną cenę i na tym świadczenia stron się kończą. Nabycie wierzytelności pieniężnej w drodze jej cesji pieniężnej dokonuje się we własnym imieniu i na własny rachunek nabywającego, który wchodzi na miejsce dotychczasowego wierzyciela (zastępuje dotychczasowego wierzyciela wchodząc w ogół jego praw i obowiązków). Równocześnie dalsze losy nabytych wierzytelności pozostają poza transakcją główną (cesją wierzytelności). Z tego też względu dla oceny konsekwencji podatkowych umowy cesji wierzytelności nie ma znaczenia fakt, czy cesjonariusz będzie dochodził nabytej wierzytelności. Egzekucja wierzytelności własnych, wchodzących do majątku wierzyciela, jest bowiem naturalnym elementem obrotu gospodarczego i trudno w jej przypadku mówić o świadczeniu jakiejkolwiek usługi - brak jest beneficjenta, który za egzekucję wierzytelności uiściłby właścicielowi wierzytelności wynagrodzenie. W efekcie - ponieważ nie dochodzi do świadczenia usługi - czynność taka powinna pozostawać poza zakresem opodatkowania VAT. Stanowisko takie zostało zaprezentowane między innymi w wyroku NSA z 12 stycznia 2010 r., I FSK 1627/08 oraz wyroku NSA z 19 marca 2012 r., I FPS 5/11.

Po drugie podatnikiem jest podmiot wykonujący określoną przepisami działalność gospodarczą. Tym samym jedynym podmiotem, który mógłby być zobowiązany do odprowadzenia podatku byłby Przedsiębiorca kupujący wierzytelność, a nie zbywający.

Po trzecie - zgodnie z art. 29 ww. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Jak Wnioskodawca podkreślał, zakupione wierzytelności nie podlegają dalszej sprzedaży lub odsprzedaży. Każdorazowo będą windykowane przedsądowo lub sądowo na rachunek własny Przedsiębiorcy, który wierzytelność kupił.

Po czwarte - art. 43 ust. 1 wskazuje zwolnienia przedmiotowe w zakresie podatku od towarów i usług. W pkt 40 tego przepisu zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Z ostrożności Wnioskodawca stwierdza, iż opisana powyżej transakcja może - przy daleko posuniętej interpretacji i wykładni przepisów ww. ustawy - stanowić tożsamy zakres pojęciowy z transakcją płatniczą lub usługą w zakresie długu. Jednakże przy takim przyjęciu i określeniu ww. przedmiotu stanu przyszłego, czynności takie są zwolnione przedmiotowo.

Po piąte - również z daleko posuniętej ostrożności Wnioskodawca wskazuje, iż ze względu na istniejącą rozbieżność szczególnie w zakresie wydawanych interpretacji indywidulanych w sprawach, gdzie Dyrektorzy Izb Skarbowych stwierdzali, iż opisany stan przyszły jest tzw. ściąganiem długów opisanym w art. 43 ust. 15 ww. ustawy. Przepis ten mówi, iż zwolnienia, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

Kwestia zakresu pojęcia "usługa ściągania długów" była również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dot. wydania orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonym przez Bundesfinanzhof - Niemcy - Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, C-93/10). W wyroku w sprawie C-93/10 (GFKL) z 27 października 2011 r. Trybunał stwierdził, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usług, a tym samym nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej podlegających opodatkowaniu VAT.

Prezentując swoje stanowisko, TSUE podkreślił, że czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Tym samym świadczenie usługi odpłatnie w rozumieniu art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - powszechny system podatku od wartości (77/388/EEC), a więc podlegające opodatkowaniu, następuje tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, jak również bezpośredni związek między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.

W świetle powyższych regulacji, zdaniem TSUE, w przypadku cesji wierzytelności należy zauważyć, iż cesjonariusz wierzytelności nie otrzymuje od cedenta żadnego wynagrodzenia, w związku z czym nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy ani nie świadczy usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 tego aktu. Trybunał podkreślił także, że istnieje różnica pomiędzy wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży, jednakże stwierdził, że nie stanowi ona wynagrodzenia, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.

Tak samo postanowił Naczelny Sąd Administracyjny w analizowanym wyroku wydanym w składzie 7 sędziów (Wyrok NSA z 19 marca 2012 r., I FPS 5/11) przychylił się w całości do stanowiska zaprezentowanego przez TSUE w omówionym wyżej wyroku GFKL orzekając, iż (...) podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Jak wskazał dalej NSA (...) dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 VATu.

W świetle zaprezentowanego orzeczenia TSUE oraz NSA należy wskazać, że zakup wierzytelności trudnych w drodze cesji w celu jej windykacji nie stanowi usługi i w związku z tym nie jest objęty zakresem opodatkowania VAT, co z kolei może rodzić negatywne skutki w rozliczeniu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym na żadnym etapie od zakupu wierzytelności do jej zwindykowania nie powstaje obowiązek podatkowy z zakresu podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Towarami - w świetle art. 2 pkt 6 ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług natomiast rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W świetle art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).

Stosownie do treści art. 509 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki - art. 509 § 2 cyt. ustawy.

W oparciu o art. 510 § 1 ww. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę, sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować, o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym płatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w której dominującym PKD jest działalność prawnicza (nr PKD: 69.10.Z). Wnioskodawca zamierza zakupywać wierzytelności odszkodowawcze od osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami. Zakup wierzytelności (cesja) nastąpić ma na podstawie umowy przeniesienia wierzytelności za ustaloną między stronami umowy ceną. Umowa jest cywilnoprawną umową nienazwaną. Podstawę prawną zakupu wierzytelności stanowią art. 509-518 Kodeksu cywilnego. Zakupione wierzytelności nie są przeznaczone do dalszej sprzedaży, a wyłącznie do dochodzenia ich we własnym zakresie i na własne ryzyko od dłużnika. Z racji skupienia się na wierzytelnościach odszkodowawczych z niedopłat za szkody na pojazdach, dłużnikiem, od którego Wnioskodawca dochodzić będzie na drodze sądowej będzie każdorazowo zakład ubezpieczeń.

Skupowane wierzytelności są wierzytelnościami trudnymi, gdyż istnieje niepewność co do ich zasądzenia lub uznania przez dłużnika. Inaczej są to wierzytelności przyszłe niepewne. Natomiast w przypadku zasądzenia wierzytelności przez sąd prawomocnym wyrokiem lub uznanie przez dłużnika, nie powinny stanowić wierzytelności trudnych. Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia, a jedynie zapłaci cenę za odkupioną wierzytelność i weźmie na siebie całe ryzyko związane z dochodzeniem tej wierzytelności. Cena jest wynikiem zasady swobody umów między zbywcą, a nabywcą wierzytelności i odpowiada rynkowej wartości za zakup tego rodzaju wierzytelności i nie zawiera dodatkowych wynagrodzeń. Umowa przeniesienia wierzytelności przewidywać będzie jedynie zapłatę ceny za wierzytelność przez nabywcę i przeniesienie praw do wierzytelności przez zbywcę na nabywcę. Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia - w myśl umowy przeniesienia wierzytelności Wnioskodawca jest nabywcą i to on ponosi wszystkie ciężary związane z umową, a zbywca wierzytelności otrzymuje cenę za przeniesienie wierzytelności. Wartość nominalna wierzytelności nie będzie do końca znana Wnioskodawcy w momencie zakupu tej wierzytelności, a jedynie będzie oszacowana. Cena za którą kupowana będzie wierzytelność stanowić będzie wynik zasady swobody umów - najczęściej będzie to ustalony między stronami umowy procent oszacowanej wierzytelności przyszłej niepewnej. Dokładną wartość Zainteresowany będzie znać po odkupie wierzytelności i zleceniu sporządzenia pisemnej opinii przez rzeczoznawcę samochodowego. Jednak wierzytelność ta nadal będzie przyszła niepewna, gdyż dopiero po wniesieniu powództwa do sądu i prawomocnym zasądzeniu powództwa przez sąd wierzytelność stanie się rzeczywista i pewna o tyle, na ile dłużnik, czyli zakład ubezpieczeń będzie wypłacalny. Cena jest sztywna i ostateczna i nie podlega zmianie bez względu na powodzenie bądź nie egzekucji wierzytelności. Wierzytelność nie będzie podlegać odsprzedaży, zbyciu lub przeniesieniu powrotnemu. Wierzytelności te staną się wymagalne dopiero po prawomocnym wyroku sądu. Wierzytelności te nie są wymagalne w dacie ich nabycia, a jedynym postępowaniem prowadzonym było postępowanie likwidacyjne w stosunku do zakładu ubezpieczeń, który według własnej decyzji wypłacił zbywcy określoną kwotę odszkodowania.

W odniesieniu do powyższego, wskazać należy, iż świadczenie usług zakłada istnienie dwóch podmiotów, a więc tego, który świadczy usługę (usługodawcę) i tego, który świadczenie odbiera (usługobiorcę), czyli konsumenta usługi. Skoro opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług, to znaczy, że istnieje stosunek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, a rezultatem tego związku jest wzajemne działanie tych podmiotów. Działanie to polega na tym, że wynagrodzenie otrzymywane przez wykonawcę usługi następuje w zamian za wykonanie usługi na rzecz jej odbiorcy. Pomiędzy odpłatną czynnością podlegającą opodatkowaniu, a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż skoro - jak wskazał Wnioskodawca - zakupione wierzytelności przeznaczone są wyłącznie do dochodzenia ich we własnym zakresie i na własne ryzyko oraz Wnioskodawca nie uzyska wynagrodzenia w związku z nabyciem wierzytelności, to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, pod warunkiem, że różnica między wartością nominalną wierzytelności, które Wnioskodawca nabędzie, a ceną ich sprzedaży, będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca nie dokona również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, podlegającym opodatkowaniu, bowiem treść wniosku nie wskazuje by nabywane przez Zainteresowanego wierzytelności miały służyć do celów innych niż Jego działalność gospodarcza.

W świetle powyższego, nabycie wierzytelności na podstawie cesji, bez jakiegokolwiek udziału cedenta, nie będzie podlegać u Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto stwierdzić należy, iż dokonywane przez Wnioskodawcę czynności polegające na ściągnięciu we własnym imieniu i na własną rzecz nabytej wierzytelności, nie będą należnością za świadczenie usługi, wobec czego nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Sama płatność przez dłużnika świadczenia pieniężnego na rzecz wierzyciela, wynikająca z nabytej wierzytelności jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę wierzytelności oraz ściągnięciem we własnym imieniu i na własną rzecz należności z nabytej wierzytelności.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy również podkreślić, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Jednocześnie zauważa się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla kontrahenta Wnioskodawcy.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej przedstawionego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zakupu wierzytelności na podstawie umowy cesji oraz zwindykowanych należności z przejętej wierzytelności, powstania obowiązku podatkowego z tytułu ww. czynności. Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.