IPTPP2/443-54/14-3/PR - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2014 r. (data wpływu 23 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług dotyczących pośrednictwa ubezpieczeniowego - jest prawidłowe.

W dniu 23 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług dotyczących pośrednictwa finansowego i ubezpieczeniowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: "Wnioskodawca") jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie świadczenia usług pośrednictwa finansowego dla spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

System SKOK (Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych) funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawy z 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855 z późn. zm., dalej: "Ustawa o SKOK"). Zgodnie z art. 9a ust. 1 Ustawy o SKOK kasa może, w drodze umowy agencyjnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu pośrednictwo w zawieraniu i zmianie umów o wykonywanie czynności, o których mowa w art. 3 ust. 1 Ustawy o SKOK, tj. umów dotyczących: gromadzenia środków pieniężnych wyłącznie członków SKOK, udzielania im pożyczek i kredytów, przeprowadzania na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenia przy zawieraniu umów ubezpieczenia. Ponadto, na podstawie art. 9b Ustawy o SKOK, kasa może powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności faktycznych związanych z wykonywaniem czynności określonych w art. 3 ust. 1 Ustawy o SKOK, tj. czynności faktycznych związanych z gromadzeniem środków pieniężnych członków SKOK, udzielaniem im pożyczek i kredytów, przeprowadzaniem na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczeniem przy zawieraniu umów ubezpieczenia.

Stosownie do art. 9a ust. 2 Ustawy o SKOK, powierzenie wykonywania czynności agentowi nie może prowadzić do naruszenia przepisów prawa ani wpływać niekorzystnie na ostrożne i stabilne zarządzanie kasą, możliwość wykonywania obowiązków przez biegłego rewidenta upoważnionego do badania sprawozdań finansowych kasy na podstawie zawartej z kasą umowy oraz ochronę tajemnicy prawnie chronionej. Zakres powierzonych czynności nie może natomiast obejmować: zarządzania kasą, a w szczególności zarządzania ryzykiem związanym z prowadzeniem działalności kasy, w tym zarządzania aktywami i pasywami, dokonywania oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego; a także funkcji kontroli wewnętrznej w kasie (art. 9c pkt 1 i 2 Ustawy o SKOK).

Wnioskodawca jest spółką utworzoną przez jedną ze spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, należących do systemu SKOK, która wniosła do spółki Wnioskodawcy wkład niepieniężny w postaci Oddziału Sprzedaży, realizującego zadania w zakresie sprzedaży produktów finansowych członkom SKOK w zakresie określonym w art. 9a ust. 1 i 9b Ustawy o SKOK. Wnioskodawca zawarł ze spółdzielczą kasą oszczędnościowo-kredytową umowę, na podstawie której Wnioskodawca w oparciu o otrzymany aportem zespół materialnych i niematerialnych składników majątkowych, w tym zobowiązań oraz pracowników, a także posiadane własne zasoby majątkowe i osobowe, świadczy na rzecz kasy usługi pośrednictwa (agencyjne) w zakresie produktów finansowych oferowanych przez SKOK, zgodnie z poniższym opisem.

I. Pośrednictwo ubezpieczeniowe

Ponadto, na mocy umów zawartych pomiędzy Wnioskodawcą, a podmiotami świadczącymi usługi ubezpieczeniowe działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950, dalej "Ubezpieczyciele"), Wnioskodawca wykonuje na rzecz tych podmiotów stałe czynności faktyczne i prawne związane z zawieraniem i wykonywaniem umów ubezpieczenia, w imieniu i na rzecz tych podmiotów, na podstawie otrzymanych stosownych pełnomocnictw. W momencie rozpoczęcia świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, Wnioskodawca posiadał status agenta ubezpieczeniowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1154 z późn. zm.), dalej "Ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym".

Kompleksowe usługi agencyjne w powyższym zakresie świadczone są przez Wnioskodawcę na podstawie Ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym i obejmują następujące świadczenia:

1. Pozyskiwanie klientów.

2. Informowanie klientów o ogólnych warunkach ubezpieczeń oraz wynikających z nich prawach i obowiązkach stron umowy ubezpieczenia, w tym o postępowaniu w razie wystąpienia szkody.

3. Wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, w tym:

3.1. Przyjmowanie wniosków o ubezpieczenie,

3.2. Analizę ryzyka ubezpieczeniowego na podstawie przyjętych wniosków i oświadczeń - zgodnie z wytycznymi Ubezpieczycieli.

4. Zawieranie i odnawianie umów ubezpieczenia w imieniu Ubezpieczycieli.

5. Wypełnianie formularzy dokumentów przy zawieraniu umowy ubezpieczenia, zgodnie z zasadami określonymi przez Ubezpieczycieli oraz stosowanie przy ich wypełnianiu obowiązujących kodów rodzajów ubezpieczeń.

6. Obliczanie wysokości składek z tytułu zawieranych umów ubezpieczenia na podstawie obowiązujących taryf, warunków ubezpieczenia i innych wytycznych w tym zakresie oraz ich pobieranie od ubezpieczających (klientów).

7. Uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, w tym w sprawach o odszkodowania.

8. Promowanie produktów ubezpieczeniowych Ubezpieczycieli.

We wszystkich opisanych wyżej działaniach Wnioskodawca - jako agent Ubezpieczycieli - realizuje otrzymane od nich wytyczne oraz działa zgodnie z postanowieniami regulaminów i umów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy usługa agencyjna (pośrednictwa) w zakresie usług ubezpieczeniowych, świadczona na rzecz Ubezpieczycieli, opisana w punkcie II opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, podlega zwolnieniu z VAT... (oznaczone we wniosku ORD-IN jako pytanie nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa agencyjna (pośrednictwa w zakresie usług ubezpieczeniowych), świadczona na rzecz Ubezpieczycieli, opisana w punkcie II opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podlega zwolnieniu od VAT.

Na wstępie Wnioskodawca wskazał, iż w jego ocenie, czynności opisane w pkt II opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, składające się na usługę agencyjną w zakresie usług ubezpieczeniowych stanowią z perspektywy VAT jedno, kompleksowe świadczenie, a zatem dla celów VAT nie należy w sposób sztuczny rozdzielać poszczególnych czynności w ramach tego świadczenia, lecz traktować je na gruncie VAT, jako jedną (kompleksową) usługę. Jakkolwiek bowiem w opisanym powyżej przypadku Wnioskodawca - działający jako agent ubezpieczeniowy - zobowiązany będzie do podjęcia w ramach jednej sprawy szeregu czynności i działań, to jednak z punktu widzenia ekonomicznego będą one jedną, kompleksową usługą, a wykonywanie poszczególnych czynności nie będzie stanowić dla odbiorcy usługi celu samego w sobie.

Powyższe podejście znajduje potwierdzenie w praktyce podatkowej zarówno TSUE (przykładowo, orzeczenie w połączonych sprawach C-308/96 i C-94/97 T.P. Madgett, R.M. Baldwin and The Howden Curt Hotel), sądów administracyjnych (przykładowo, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2007 r., sygn. akt I FSK 499/2005 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1946/07), jak i organów podatkowych (przykładowo, interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2011 r. nr IPPP1-443-810/11-2/PR).

Odnosząc się natomiast do traktowania na gruncie VAT usługi agenta ubezpieczeniowego, opisanej z pkt II opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwolnieniu z VAT podlegają usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji. Przepis ten stanowi jednocześnie implementację do polskiego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT, zgodnie z którym zwolnione z VAT są transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Wskazana w pkt II opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego usługa, świadczona na rzecz Ubezpieczycieli wpisuje się jednocześnie w całości w pojęcie usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, zawarte w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Zgodnie z przepisami tej ustawy, wykonywane za wynagrodzeniem czynności faktyczne lub prawne związane z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia stanowią szeroko pojęte pośrednictwo ubezpieczeniowe. W szczególności, zakres czynności agencyjnych w rozumieniu art. 4 pkt 1 powyższej ustawy obejmuje:

* pozyskiwanie klientów,

* wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia,

* zawieranie umów ubezpieczenia,

* uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie,

* organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych.

Artykuł 2 pkt 2 ww. ustawy określa, iż pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3. Z kolei art. 7 ust. 1 tejże ustawy wskazuje, iż agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Konfrontując przedstawione przez Wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego czynności z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego (pkt II) z przytoczonymi powyżej czynnościami wymienionymi w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym, należy stwierdzić, iż są one zbieżne i wpisują się w charakterystyczny zakres przedmiotowy usług wykonywanych przez pośrednika ubezpieczeniowego. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, iż Wnioskodawca świadcząc opisane usługi posiada status agenta ubezpieczeniowego.

Biorąc powyższe pod uwagę, jeżeli określone świadczenie stanowi pośrednictwo ubezpieczeniowe (czynności agencyjne) na podstawie ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym i jednocześnie nie obejmuje ono zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczeniowych, to świadczenie takie podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Końcowo Wnioskodawca wskazuje, że zaprezentowane własne stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez Ministra Finansów, przykładowo w interpretacjach wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w odniesieniu do analogicznie określonych usług pośrednictwa ubezpieczeniowego z 12 października 2012 r. nr ITPP1/443-928b/12/AT oraz z 26 października 2012 r. nr ITPP1/443-927b/12/BJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W myśl art. 5a tej ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Wskazać należy, iż na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Według art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Przepisy powyższy stanowi implementację do polskiego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

W oparciu o przepis art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Zaznaczenia wymaga, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być również ściśle interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

Wskazać należy, iż Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

Natomiast "czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia TSUE podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 ww. wyroku, tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, prowadzi działalność w zakresie świadczenia usług pośrednictwa finansowego dla spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Wnioskodawca jest spółką utworzoną przez jedną ze spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, należących do systemu SKOK, która wniosła do spółki Wnioskodawcy wkład niepieniężny w postaci Oddziału Sprzedaży, realizującego zadania w zakresie sprzedaży produktów finansowych członkom SKOK w zakresie określonym w art. 9a ust. 1 i 9b Ustawy o SKOK. Wnioskodawca zawarł ze spółdzielczą kasą oszczędnościowo-kredytową umowę, na podstawie której Wnioskodawca w oparciu o otrzymany aportem zespół materialnych i niematerialnych składników majątkowych, w tym zobowiązań oraz pracowników, a także posiadane własne zasoby majątkowe i osobowe, świadczy na rzecz kasy usługi pośrednictwa (agencyjne) w zakresie produktów finansowych oferowanych przez SKOK.

Kompleksowe usługi agencyjne w powyższym zakresie świadczone są przez Wnioskodawcę na podstawie Ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym i obejmują następujące świadczenia:

1. Pozyskiwanie klientów.

2. Informowanie klientów o ogólnych warunkach ubezpieczeń oraz wynikających z nich prawach i obowiązkach stron umowy ubezpieczenia, w tym o postępowaniu w razie wystąpienia szkody.

3. Wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, w tym:

3.1. Przyjmowanie wniosków o ubezpieczenie,

3.2. Analizę ryzyka ubezpieczeniowego na podstawie przyjętych wniosków i oświadczeń - zgodnie z wytycznymi Ubezpieczycieli.

4. Zawieranie i odnawianie umów ubezpieczenia w imieniu Ubezpieczycieli.

5. Wypełnianie formularzy dokumentów przy zawieraniu umowy ubezpieczenia, zgodnie z zasadami określonymi przez Ubezpieczycieli oraz stosowanie przy ich wypełnianiu obowiązujących kodów rodzajów ubezpieczeń.

6. Obliczanie wysokości składek z tytułu zawieranych umów ubezpieczenia na podstawie obowiązujących taryf, warunków ubezpieczenia i innych wytycznych w tym zakresie oraz ich pobieranie od ubezpieczających (klientów).

7. Uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, w tym w sprawach o odszkodowania.

8. Promowanie produktów ubezpieczeniowych Ubezpieczycieli.

We wszystkich opisanych wyżej działaniach Wnioskodawca - jako agent Ubezpieczycieli - realizuje otrzymane od nich wytyczne oraz działa zgodnie z postanowieniami regulaminów i umów.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, iż Wnioskodawca nie wykonuje/nie będzie wykonywał czynności ubezpieczeniowych. Czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie występuje/nie będzie występował w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia jest/będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta.

Zauważyć należy, iż "czynność ubezpieczeniowa" w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia od tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisu sprawy wynika, iż między Wnioskodawcą a klientami nie zaistnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia.

Wnioskodawca nie świadczy/nie będzie świadczył również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskie).

Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego to usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

W celu rozstrzygnięcia co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa" warto odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05, gdzie TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Natomiast w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, w kwestii znaczenia słowa "negocjacje", w kontekście art. 13B (d) (5) VI Dyrektywy, iż "odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem".

Kontynuując kwestię odróżnienia pośrednictwa od innych usług, warto przytoczyć wyrok w sprawie Volker Ludwig (wyrok TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r., C-453/05). Niemiecki podatnik był subagentem, działającym na rzecz spółki "D.", która z kolei występowała w imieniu instytucji kredytowej. Zakres czynności V. obejmował wyszukiwanie klientów, prowadzenie z nimi rozmów, przedstawienie oferty. W przypadku zawarcia umowy kredytu "D." otrzymywała prowizję od instytucji kredytowej V. zaś - prowizję od "D". Zdaniem TSUE ani okoliczność działania podatnika jako subagenta, ani dokonywanie dodatkowo doradztwa majątkowego (które jeśli ma charakter pomocniczy, to dzieli skutki podatkowe pośrednictwa kredytowego) - zwolnienia nie wykluczają. Trybunał wyszedł też z zasady neutralności VAT, zauważając, że podatnicy muszą mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który ekonomicznie byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na opodatkowanie czynności (wyrok TSUE z dnia 25 lutego 1999 r., C-349/96).

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, iż kluczową rolę w rozwiązaniu wskazanego we wniosku problemu odgrywają przepisy art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Z przepisów tych wynika, iż zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji. W ocenie tut. organu Wnioskodawca wykonuje czynności pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, bowiem wykonywanie różnego rodzaju czynności faktycznych, sprowadzające się do zawarcia umowy Ubezpieczycieli a klientem (Wnioskodawca działa w imieniu i na rzecz Ubezpieczycieli), w tym dotarcie do klienta zainteresowanego oferowanym przez te instytucje produktem ubezpieczeniowym i pozyskanie tego klienta, przedstawienie klientowi informacji o ogólnych warunkach ubezpieczeń, wykonywanie czynności zmierzających do zawarcia umów z klientami, analizę ryzyka ubezpieczeniowego, itp., stanowią usługę, która w sposób nierozerwalny wiąże się z usługą główną świadczoną przez Ubezpieczycieli. Czynności te mają na celu kwalifikację klienta pod kątem zawarcia przez niego konkretnej umowy z tymi instytucjami w aspekcie produktów oferowanych przez te instytucje. Zawarcie umowy przez klienta z Ubezpieczycielami poprzedzane jest analizą ryzyka ubezpieczeniowego zgodnie z wytycznymi Ubezpieczycieli. Wnioskodawca uczestniczy ponadto w wykonaniu umów ubezpieczenia i w promowaniu produktów ubezpieczeniowych ww. instytucji.

A zatem, czynności opisane powyżej są niezbędne, w celu doprowadzenia do zawarcia przez klienta odpowiednich umów z ww. Ubezpieczycielami.

Wskazać ponadto należy, iż w przedmiotowej sprawie przepis art. 43 ust. 15 ustawy nie ma/nie będzie miał zastosowania, bowiem z treści wniosku nie wynika, aby Wnioskodawca wykonywał tego typu usługi.

Reasumując, należy stwierdzić, że skoro - jak wynika z treści wniosku - przedmiotowe usługi są/będą usługami pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, Wnioskodawca działając jako agent ma/będzie miał prawo stosować do tych usług zwolnienie od podatku przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowana ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej zwolnienia od podatku VAT usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego. Natomiast wniosek w części dotyczącej zwolnienia od podatku VAT usług w zakresie pośrednictwa finansowego, został rozpatrzony interpretacją Nr IPTPP2/443-54/14-2/PR.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.