IPTPP2/443-511/11-2/JS - Możliwość refakturowania kosztów ubezpieczenia środka transportu i podatku od środków transportu w związku z umową najmu samochodu ciężarowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu 26 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie refakturowania kosztów ubezpieczenia i podatku od środków transportu - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie refakturowania kosztów ubezpieczenia i podatku od środków transportu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wynajmuje osobie prawnej, pojazd: samochód ciężarowy. Na podstawie umowy najmu dzierżawca zobowiązany jest do ponoszenia opłat związanych z kosztami eksploatacyjnymi. Są to opłaty takie jak: ubezpieczenie, podatek od środków transportu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy koszty ubezpieczenia OC i AC ponoszone przez wydzierżawiającego, a następnie zgodnie z umową najmu przenoszone na dzierżawcę powinny zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług a co za tym idzie czy Wnioskodawczyni powinna w związku z tym wystawić fakturę VAT.

Czy refakturowanie kosztów podatku od środków transportu również będzie podlegało podatkowi VAT.

Zdaniem Wnioskodawczyni, czynności opisane we wniosku nie będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług, ponieważ są to czynności zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 37 (dotyczy ubezpieczenia). Obciążenie kosztami z tytułu podatku od środków transportu w ogóle nie będzie podlegało przepisom ustawy o VAT, ponieważ podatek nie jest usługą ani towarem w myśl ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (...).

Z treści tego przepisu wynika, że podstawę opodatkowania stanowi całość należności z tytułu realizacji zawartej umowy najmu, w tym także koszty ubezpieczenia i podatek od środków transportu, w przypadku gdy strony ustaliły, że powyższe koszty obciążają dzierżawcę.

Natomiast w myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 2a ustawy, obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi.

Zapis ten jest zgodny z art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE seria L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), w myśl którego w przypadku, kiedy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Oznacza to, że podmiot obciążający daną usługą, zakupioną we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej, traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przerzucenie kosztów na inny podmiot, nie może być zatem potraktowane w żaden inny sposób niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Zgodnie z obowiązującym art. 30 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Celem refakturowania jest przeniesienie poniesionych kosztów przez podmiot refakturujący na podmiot, który z danych usług faktycznie korzystał, pomimo że podmiot refakturujący danej usługi nie wykonał. "Refaktura" jest więc zwykłą fakturą VAT wystawioną przez podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tej usługi. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie "w stanie nieprzetworzonym" odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy należy rozstrzygnąć, czy koszty eksploatacyjne, takie jak: ubezpieczenie i podatek od środków transportu, o których mowa w opisie sprawy będą stanowić przedmiot refakturowania.

Należy zauważyć, że usługa ubezpieczenia nie może podlegać dalszej odsprzedaży. Opłata ta ma charakter majątkowy, tj. jej uiszczenie uzależnione jest od posiadanego majątku, a nie od dochodów, które najem samochodów przynosi. Opłaty z tytułu własności samochodów są niezależne od tego, czy są one wynajmowane, czy też pozostają niewykorzystane i dotyczą jej właściciela. Stanowią zatem koszty utrzymania obciążające wynajmującego. W odniesieniu natomiast do wynajmu stanowią elementy rachunku kosztów, zmierzające do ustalenia kwoty odpłatności za usługę najmu.

Z kolei stosownie do art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Jest to więc świadczenie pieniężne nieekwiwalentne (w zamian za wpłacony podatek od środków transportu, podatnikowi nie przysługuje wzajemne świadczenie ze strony gminy). Z tych też względów podatek od środków transportu nie może być przedmiotem sprzedaży lub innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podatek od środków transportu sam w sobie bowiem nie podlega opodatkowaniu VAT, a w efekcie nie podlega "refakturowaniu".

W myśl art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeksu cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz, przy czym - jak wynika z § 2 tego samego artykułu - czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Ponadto, jeżeli transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich dokonywana jest rozpatrywana transakcja. Po pierwsze, czy są to świadczenia odrębne, czy też jest to jedno świadczenie, a po drugie, czy w tym ostatnim przypadku to jedno świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako świadczenie usług. Trzeba wskazać, że zarówno w orzecznictwie ETS, jak i sądów krajowych wskazuje się na konieczność traktowania, dla celów podatkowych, złożonego działania podatnika, jako jednolitej całości bez sztucznych podziałów. Oznacza to, że jeżeli podatnik dokonuje więcej niż jedno świadczenie na rzecz klienta i są one ze sobą powiązane tak, że obiektywnie rzecz biorąc tworzą z ekonomicznego punktu widzenia jedną całość, którą jedynie sztucznie można byłoby podzielić, to te elementy lub świadczenia - dla celów podatku od towarów i usług - stanowią jedną całość lub jedną usługę.

Podkreślenia wymaga, iż strony w umowach cywilnoprawnych określają co jest przedmiotem sprzedaży. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest usługa najmu, wówczas nie można z niej wyłączyć poszczególnych elementów kosztów do odrębnej sprzedaży, ponieważ obrotem podatnika jest uzgodniona kwota za wykonanie określonej usługi, bez względu na jej poszczególne elementy. Wyliczenie co składa się na wykonaną usługę ma istotne znaczenie informacyjne przy ustalaniu ceny, jednak nie może uzasadniać odrębnego kwalifikowania poszczególnych elementów zawartych w tym wyliczeniu (dla celów podatkowych).

W opisie sprawy Wnioskodawczyni wskazała, iż wynajmuje osobie prawnej samochód ciężarowy. Na podstawie umowy najmu dzierżawca zobowiązany jest do ponoszenia opłat związanych z kosztami eksploatacyjnymi. Są to opłaty takie jak: ubezpieczenie, podatek od środków transportu.

Zainteresowana ma wątpliwość, czy koszty ubezpieczenia OC i AC ponoszone przez wydzierżawiającego, a następnie zgodnie z umową najmu przenoszone na dzierżawcę powinny zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług, czy w związku z tym Wnioskodawczyni powinna wystawić fakturę VAT oraz czy refakturowanie kosztów podatku od środków transportu również będzie podlegało podatkowi VAT.

Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, że kwota kosztów eksploatacyjnych (ubezpieczenia, podatku od środków transportu) pozostawać będzie w bezpośrednim związku z przedmiotem umów najmu, stanowiąc część świadczonych usług. Koszty eksploatacyjne będą należnością usługodawcy określoną w zawartej umowie najmu, dlatego też świadczenie usługi najmu wraz z kosztami eksploatacyjnymi związanymi z przedmiotem najmu stanowić będzie jedną usługę, do podstawy opodatkowania której należy doliczyć również koszty ubezpieczenia i podatek od środków transportu oraz zastosować jednolitą stawkę podatku, właściwą dla usługi zasadniczej (tj. usługi najmu). Opłaty związane z kosztami eksploatacyjnymi będą bowiem ściśle związane z usługą najmu i będą mieć w stosunku do niej charakter poboczny (uzupełniający). Koszty eksploatacyjne nie będą stanowić odrębnej usługi, ale będą elementem pewnej całości, stanowiącej jedno świadczenie. Kwota należna od usługobiorcy obejmująca przeniesione koszty eksploatacyjne (ubezpieczenie, podatek od środków transportu) będzie obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy.

Stwierdzić zatem należy, że koszty ubezpieczenia oraz podatek od środku transportu, będące częścią umowy najmu, nie mogą być przedmiotem refakturowania, stanowić bowiem będą element cenotwórczy usługi najmu.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że opłaty związane z kosztami eksploatacyjnymi, takimi jak: ubezpieczenie i podatek od środków transportu, stanowią część składową czynszu, pozostając w związku ze świadczoną usługą najmu. Tym samym, są one elementem kalkulacyjnym przy ustalaniu opłat za usługę główną i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatku VAT właściwej dla usługi najmu, tj. 23%. Zatem Zainteresowana będzie z tego tytułu zobowiązana do wystawienia faktury VAT w myśl art. 106 ust. 1 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.