IPTPP2/443-242/13-2/KW - Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania znaków towarowych w ramach wynagrodzenia tytułem dobrowolnego umorzenia akcji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2013 r. (data wpływu 28 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania Znaków Towarowych w ramach wynagrodzenia tytułem dobrowolnego umorzenia akcji - jest prawidłowe.

W dniu 28 marca 2013 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania Znaków Towarowych w ramach wynagrodzenia tytułem dobrowolnego umorzenia akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

X S.A. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest producentem i dystrybutorem artykułów użytku domowego, m.in. worków na śmieci, ściereczek z mikrofibry, woreczków na mrożonki, torebek do lodu, torebek śniadaniowych, papierów i rękawów do pieczenia, produktów do czyszczenia, świec. Spółka należy do Grupy Kapitałowej, w ramach której 100% akcji Wnioskodawcy posiada spółka z siedzibą w Luksemburgu (dalej: Spółka luksemburska). Spółka luksemburska zamierza dokonać restrukturyzacji swojej działalności w zakresie posiadanych akcji Wnioskodawcy poprzez wniesienie akcji Spółki do innej spółki kapitałowej (dalej: Spółka Kapitałowa) w zamian za udziały Spółki Kapitałowej (wymiana udziałów).

Jednocześnie Spółka przewiduje, że w przyszłości dojdzie do dobrowolnego umorzenia części akcji Spółki, należących, po wymianie udziałów, do Spółki Kapitałowej (zbycia akcji należących do Spółki Kapitałowej na rzecz Spółki w celu ich umorzenia). Umorzenie to może zostać dokonane za wynagrodzeniem wypłaconym Spółce Kapitałowej w naturze w postaci praw do znaków towarowych (dalej: Znaki Towarowe) należących do Spółki. Wartość Znaków Towarowych wydawanych Spółce Kapitałowej jako wynagrodzenie za dobrowolne umorzenie będzie odpowiadać rynkowej wartości umarzanych akcji Spółki.

Znaki Towarowe w przeważającej części zostały wytworzone przez Spółkę we własnym zakresie w ramach i w związku z prowadzoną przez Nią działalnością gospodarczą. Jeden ze Znaków Towarowych został przez Spółkę nabyty w ramach aportu przedsiębiorstwa. Znak ten został ujęty w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, ale nie był podatkowo amortyzowany. Znaki Towarowe są przez Spółkę wykorzystywane w jej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego wydanie Spółce Kapitałowej Znaków Towarowych w ramach wypłaty wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia akcji Spółki (wynagrodzenia z tytułu zbycia przez Spółkę Kapitałową udziałów Spółki w celu ich umorzenia), będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność nabycia od akcjonariusza akcji własnych w celu umorzenia w zamian za wynagrodzenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opodatkowaniu podatkiem VAT będzie natomiast podlegała czynność polegająca na przekazaniu wspólnikowi wynagrodzenia za umorzone udziały w postaci praw do Znaków Towarowych, ponieważ w wyniku tej czynności dochodzi do odpłatnego zbycia praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zakres opodatkowania VAT wyznacza czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Obejmuje ono wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zasady dotyczące umorzenia akcji w spółce akcyjnej zostały zawarte w art. 359 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Akcja m.in. może być umorzona za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne). Umorzenie akcji jest czynnością zmierzająca do unicestwienia pewnej partii lub wszystkich akcji i sprowadza się do pozbawienia praw akcjonariusza ucieleśnionych w tych akcjach.

Nie każda zatem czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. W sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia lub sprzedaży akcji czy udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT.

W świetle przedstawionej regulacji prawa podatkowego uznać należy, że czynność nabycia przez Spółkę od Spółki Kapitałowej akcji własnych w celu ich umorzenia (w trybie art. 359 § 1 k.s.h.) w zamian za wynagrodzenie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT ani też świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Wobec powyższego przedmiotowe czynności nie mieszczą się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Niemniej jednak, Wnioskodawca wskazał, że świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT rozumiane jest przez ustawodawcę jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, przy czym ustawodawca wyraźnie wskazuje, że za świadczenie usług uznaje m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Odpłatność świadczonej usługi oznacza jej wykonanie za wynagrodzeniem. Aby daną czynność uznać za odpłatną, konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Usługodawcę z usługobiorcą musi łączyć stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

W ramach przedstawionego zdarzenia przyszłego Spółka rozważa umorzenie części akcji posiadanych przez Spółkę Kapitałową w zamian za wynagrodzenie wypłacane w naturze w postaci praw do Znaków Towarowych. Powyższe oznacza, że pomiędzy stronami zaistnieje więź o charakterze zobowiązaniowym - Spółka zobowiązała się przenieść na rzecz Spółki Kapitałowej prawa do Znaków Towarowych, a jednocześnie istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług w zakresie przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych a wynagrodzeniem, w postaci zbycia na rzecz Spółki jej własnych akcji w celu ich umorzenia.

Podkreślić przy tym należy, że zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem. Przykładowo więc zamiana towarów, zamiana towaru na usługę i odwrotnie, wydanie towarów (świadczenie usług) w zamian za wierzytelności itp., będzie uznane odpowiednio za odpłatną dostawę czy też odpłatne świadczenie, ponieważ występują konkretne korzyści, które należne są za dokonywane świadczenie.

Zatem, planowane przez Spółkę przekazanie praw do Znaków Towarowych pomiędzy Spółką a Spółką Kapitałową w ramach wynagrodzenia za zbycie akcji w celu ich umorzenia będzie stanowić świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych m.in. interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 10 września 2012 r. (nr ITPP2/443-735/12/AK) oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14 sierpnia 2012 r. (nr IPPP3/443-531/12-2/KB).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług natomiast rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zauważyć należy, że świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, rozumiane jest jako każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu, w tym przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Odpłatność czynności (dostawy towarów, czy świadczenia usług) oznacza wykonanie tej czynności za wynagrodzeniem. Aby uznać daną czynność za odpłatną konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

Wskazać należy, że zarówno odpłatna dostawa towarów jak i odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Nie każda zatem czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. W sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia lub sprzedaży akcji czy udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Akcja w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usług w rozumieniu ustawy.

Zasady dotyczące umorzenia akcji w spółce akcyjnej zostały zawarte w art. 359 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.). I tak, w myśl art. 359 § 1 ww. ustawy, akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Umorzenie akcji jest zatem czynnością zmierzająca do unicestwienia pewnej partii lub wszystkich akcji i sprowadza się do pozbawienia praw akcjonariusza ucieleśnionych w tych akcjach.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Spółka) będący producentem i dystrybutorem artykułów użytku domowego, należy do Grupy Kapitałowej, w ramach której 100% akcji Zainteresowanego posiada spółka z siedzibą w Luksemburgu. Spółka luksemburska zamierza dokonać restrukturyzacji swojej działalności w zakresie posiadanych akcji Wnioskodawcy poprzez wniesienie akcji Spółki do innej Spółki Kapitałowej w zamian za udziały Spółki Kapitałowej (wymiana udziałów). Jednocześnie Spółka przewiduje, że w przyszłości dojdzie do dobrowolnego umorzenia części akcji Spółki, należących, po wymianie udziałów, do Spółki Kapitałowej (zbycia akcji należących do Spółki Kapitałowej na rzecz Spółki w celu ich umorzenia). Umorzenie to może zostać dokonane za wynagrodzeniem wypłaconym Spółce Kapitałowej w naturze w postaci praw do Znaków Towarowych należących do Wnioskodawcy. Wartość Znaków Towarowych wydawanych Spółce Kapitałowej, jako wynagrodzenie za dobrowolne umorzenie, będzie odpowiadać rynkowej wartości umarzanych akcji Spółki.

Mając na uwadze powołane regulacje prawne w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznać należy, że pomiędzy stronami zaistnieje więź o charakterze zobowiązaniowym - Wnioskodawca zobowiąże się przenieść na rzecz Spółki Kapitałowej prawa do Znaków Towarowych, a akcje będą wynagrodzeniem za tą czynność. Stwierdzić tym samym należy, iż zaistnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług w zakresie przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych a wynagrodzeniem stanowiącym konkretną wartość wyrażalną w pieniądzu.

Wobec powyższego przekazanie praw do Znaków Towarowych w zamian za akcje będzie odpowiadało hipotezie art. 8 ustawy. Za taką oceną przemawia fakt, że zaistnieje świadczenie usług, rozumiane zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, jako przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, które dodatkowo będzie miało charakter odpłatny. Wnioskodawca w przedmiotowej sprawie będzie występować w roli podatnika od podatku od towarów i usług, a wypłata wynagrodzenia w formie praw do Znaków Towarowych będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto zauważa się, że stosownie do art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem w przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla kontrahentów Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.