IPTPP2/443-216/13-4/JS - Podatek od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczonych w ramach umowy konsorcjum.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2013 r. (data wpływu 20 marca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 czerwca 2013 r. (data wpływu 6 czerwca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczonych w ramach umowy konsorcjum - jest prawidłowe.

W dniu 20 marca 2013 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczonych w ramach umowy konsorcjum.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 5 czerwca 2013 r. (data wpływu 6 czerwca 2013 r.) poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Kancelaria, prowadzona w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, zwana dalej Wnioskodawcą, której właścicielem jest X, powstała w 1997 r. na bazie multiagencji, która została utworzona przez X w 1993 r.

Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 w zw. z przepisem art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. - o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm., dalej: u.p.u.), wyłącznie w zakresie czynności brokerskich.

Zainteresowany posiada dużą renomę i doświadczenie na rynku ubezpieczeniowym oraz w środowisku Klientów, których obsługuje na terenie całego kraju. Jest to ponad 200 podmiotów gospodarczych (małe i średnie firmy, jak również duże podmioty gospodarcze czy instytucje publiczne).

Wnioskodawca posiada zaplecze techniczne - lokale w..., sprzęt biurowy oraz specjalistyczne oprogramowania do sprawnej obsługi Klientów w zakresie ubezpieczeń i likwidacji szkód, jak również do obsługi księgowej i kadrowej. Zainteresowany dysponuje 9 osobową kadrą wyspecjalizowaną w zakresie obsługi ubezpieczeniowej Klientów, w tym 2 brokerów, posiadających uprawnienia wymagane przepisem art. 20 u.p.u. oraz 7 specjalistów ds. ubezpieczeń z wieloletnim stażem zawodowym w Kancelarii, uczestniczących w stałym szkoleniu zawodowym.

Mając jednak na względzie odpowiedzialność za ciągłość i stabilność obsługi Klientów, niezależnie od sytuacji właściciela Kancelarii, wspólnie, brokerzy ubezpieczeniowi działający w Kancelarii: Właściciel X i zatrudniona w Kancelarii Y, utworzyli firmę "..." Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością, zwaną dalej Spółką.

Celem powstania Spółki jest stopniowe przejmowanie Klientów Wnioskodawcy oraz pozyskiwanie nowych z utrzymaniem poziomu dotychczasowej, profesjonalnej obsługi. Proces przejmowania przez Spółkę Klientów, ze względu na działalność brokerską na podstawie pełnomocnictw, zawarte umowy ubezpieczenia, czynne procesy likwidacji szkód oraz przygotowywane i obsługiwane przez Kancelarię przetargi publiczne, będzie trwał przez co najmniej kilka lat. W tym okresie funkcjonować będą 2 firmy ponoszące odpowiedzialność wynikającą z uzyskanych pełnomocnictw. Czynności prawne, wykonywane w oparciu o pełnomocnictwa udzielone przez Klientów wykonywane będą początkowo zarówno przez Wnioskodawcę, jak i Spółkę, z założeniem iż systematycznie nowe pełnomocnictwa udzielane będą przez Klientów Spółce. Docelowo, Spółka przejmie Klientów Wnioskodawcy.

Współpraca Kancelarii i Spółki w zakresie brokerskiej działalności ubezpieczeniowej jest niezbędna. W związku z tym firmy postanowiły powołać wewnętrzne konsorcjum w celu wykonywania brokerskiej obsługi ubezpieczeniowej na rzecz Klientów, przekazywanych przez Wnioskodawcę do Spółki oraz tych, którzy zostaną pozyskani w ramach współpracy Wnioskodawcy i Spółki. Zasady współpracy, wynagradzania, odpowiedzialności i reprezentowania konsorcjum będą zawarte w Umowie Konsorcjum Brokerskiego. Podstawowe założenia Konsorcjum będą następujące:

* Lider Konsorcjum - Spółka,

* reprezentowanie Konsorcjum na zewnątrz - Spółka,

* pozyskiwanie Klientów - wspólnie Wnioskodawca i Spółka,

* odpowiedzialność cywilną będzie ponosić każda ze stron Konsorcjum wobec Klientów, przez których została umocowana do obsługi brokerskiej,

* wykonywanie faktycznych czynności brokerskich (opisanych poniżej) - wspólnie Wnioskodawca i Spółka,

* otrzymywanie wynagrodzenia (kurtaż brokerski) za usługi brokerskie świadczone wspólnie przez Wnioskodawcę i Spółkę - Spółka. Wynagrodzenie otrzymane przez Spółkę dzielone będzie (zgodnie z ustalonym w umowie konsorcjum stosunku) między Wnioskodawcę a Spółkę. Wnioskodawca będzie wystawiał Spółce rachunek za świadczone usługi brokerskie.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy tego, czy to wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę od Spółki jest zwolnione z podatku od towarów i usług, tak jak usługi brokerskie zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, gdyż świadczy usługi zwolnione z tego podatku.

Wnioskodawca będzie wykonywał następujące czynności faktyczne w ramach czynności brokerskich:

* stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz Klientów na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,

* pozyskiwanie Klientów poprzez informowanie ich o dostępnych ubezpieczeniach,

* zebranie danych od Klientów,

* identyfikacja ryzyk,

* audyt posiadanych przez Klienta polis,

* opracowanie slipów brokerskich (przygotowywany przez brokera, a przedkładany ubezpieczycielowi, dokument opisujący Klienta, dla którego broker poszukuje ochrony ubezpieczeniowej, ryzyka tego Klienta (techniczny opis ryzyka, zabezpieczeń) oraz sposób, w jaki ten Klient ma być ubezpieczony (systemy ubezpieczenia, sumy ubezpieczenia, klauzule)),

* rozesłanie slipów do Towarzystw Ubezpieczeniowych,

* zebranie ofert,

* negocjacje z Towarzystwami Ubezpieczeniowymi w sprawie ofert,

* dokonywanie rzetelnej analizy ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia,

* rekomendowanie Klientowi najwłaściwszej umowy ubezpieczenia,

* wykonywanie czynności związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia poprzez kompletowanie dokumentów potrzebnych do wystawienia polisy,

* wystąpienie do Towarzystw Ubezpieczeniowych o wystawienie polis,

* dostarczenie polis Klientowi,

* pomoc w procesie likwidacji szkód,

* pilnowanie wznowień polis,

* nadzór nad opłatami polis,

* opracowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetargów na ubezpieczenia,

* opiniowanie umów biznesowych Klientów w kwestii oceny ryzyk i ubezpieczeń,

* audytowanie polis ubezpieczeniowych partnerów biznesowych Klientów,

* odpowiadanie na pytania i wątpliwości Klientów w dziedzinie ubezpieczeń.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy czynności brokerskie w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego, wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w formie konsorcjum, lecz na rzecz Spółki (lidera konsorcjum), której współwłaścicielem jest właściciel - Wnioskodawca, są zwolnione od podatku od towarów i usług zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i rozporządzeniach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Aktem określającym zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych jest ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.). Stosownie do art. 2 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia i jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych (...).

W myśl art. 4 pkt 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej "czynnościami brokerskimi", polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umowy ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

Czynności brokerskie (opisane powyżej) wykonywane przez Wnioskodawcę i Spółkę są tożsame z wymienionymi w art. 4 pkt 2 ww. ustawy.

Czynności brokerskie w przypadku Wnioskodawcy, będą wykonywane wspólnie przez brokerów i pracowników Zainteresowanego na bazie biur i oprzyrządowania technicznego będącego w posiadaniu Wnioskodawcy na rzecz Spółki i Zainteresowanego. W zakresie czynności faktycznych będą to następujące czynności:

* stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz Klientów na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,

* pozyskiwanie Klientów poprzez informowanie ich o dostępnych ubezpieczeniach,

* zebranie danych od Klientów,

* identyfikacja ryzyk,

* audyt posiadanych przez Klienta polis,

* opracowanie slipów brokerskich (przygotowywany przez brokera, a przedkładany ubezpieczycielowi, dokument opisujący Klienta, dla którego broker poszukuje ochrony ubezpieczeniowej, ryzyka tego Klienta (techniczny opis ryzyka, zabezpieczeń) oraz sposób, w jaki ten Klient ma być ubezpieczony (systemy ubezpieczenia, sumy ubezpieczenia, klauzule)), rozesłanie slipów do Towarzystw Ubezpieczeniowych,

* zebranie ofert,

* negocjacje z Towarzystwami Ubezpieczeniowymi w sprawie ofert,

* dokonywanie rzetelnej analizy ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia,

* rekomendowanie Klientowi najwłaściwszej umowy ubezpieczenia,

* wykonywanie czynności związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia poprzez kompletowanie dokumentów potrzebnych do wystawienia polisy,

* wystąpienie do Towarzystw Ubezpieczeniowych o wystawienie polis,

* dostarczenie polis Klientowi,

* pomoc w procesie likwidacji szkód,

* pilnowanie wznowień polis,

* nadzór nad opłatami polis,

* opracowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetargów na ubezpieczenia,

* opiniowanie umów biznesowych Klientów w kwestii oceny ryzyk i ubezpieczeń,

* audytowanie polis ubezpieczeniowych partnerów biznesowych Klientów,

* odpowiadanie na pytania i wątpliwości Klientów w dziedzinie ubezpieczeń.

Z kolei art. 20 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym wskazuje, iż brokerem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna albo prawna posiadająca, wydane przez organ nadzoru, zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Zarówno Wnioskodawca, jak i Spółka z o.o. posiadają ww. zezwolenia.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy wykonywane przez Niego czynności brokerskie na rzecz innej firmy brokerskiej (Spółki z o.o.) będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

Podsumowując, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy dotyczące pośrednictwa ubezpieczeniowego, stwierdzić należy, że przedmiotowe usługi świadczone przez Wnioskodawcę w ramach konsorcjum z inną firmą brokerską będą korzystały ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zatem zastosowania art. 43 ust. 14 ustawy w związku z art. 43 ust. 13 ustawy, wykluczający zastosowanie zwolnienia z opodatkowania usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 artykułu 43 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i rozporządzeniach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych. Natomiast, "czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe, TSUE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Z uzasadnienia wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, Trybunał podjął się też próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest zaś uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.

Mając na uwadze powyższe należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.).

I tak, na podstawie art. 3 ust. 1 ww. ustawy przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

W przepisach art. 3 ust. 3-5 powołanej ustawy, wymienione zostały czynności ubezpieczeniowe, o których mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, czynnościami ubezpieczeniowymi, o których mowa w ust. 1, są:

1. zawieranie umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.), a także wykonywanie tych umów;

1a)zawieranie umów reasekuracji lub zlecanie ich zawierania brokerom reasekuracyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, a także wykonywanie tych umów, w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych (reasekuracja bierna);

W myśl art. 3 ust. 4 ww. ustawy, czynnościami ubezpieczeniowymi są również:

Natomiast aktem określającym zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych jest ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.).

Stosownie do art. 2 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia i jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych.

W myśl art. 4 pkt 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej "czynnościami brokerskimi", polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż zastosowane w powyższym przepisie pojęcie "organizowania i nadzorowania" odnosi się wyłącznie do:

* czynności polegających na zawieraniu lub doprowadzeniu do zawarcia umów ubezpieczenia,

* czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz

* czynności polegających na uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów, także w sprawach o odszkodowanie.

Z kolei art. 20 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym wskazuje, iż brokerem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna albo prawna posiadająca, wydane przez organ nadzoru, zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych.

Odnosząc się do instytucji konsorcjum wskazać należy, że jakkolwiek ani w prawie cywilnym ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), w ramach tzw. swobody umów. W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować według swego uznania, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym, każde państwo członkowskie, z zastrzeżeniem konsultacji z Komitetem ds. VAT, może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium kraju, które będąc prawnie niezależne, są ściśle związane ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie.

Konsorcjum - w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego - nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu - będzie wystawiał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

A zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej.

Z opisu sprawy wynika, że Kancelaria prowadzona w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, powstała w 1997 r. na bazie multiagencji, która została utworzona przez Zainteresowanego w 1993 r. Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 w zw. z przepisem art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. - o pośrednictwie ubezpieczeniowym, wyłącznie w zakresie czynności brokerskich. Zainteresowany nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, gdyż świadczy usługi zwolnione z tego podatku.

Zainteresowany posiada dużą renomę i doświadczenie na rynku ubezpieczeniowym oraz w środowisku Klientów, których obsługuje na terenie całego kraju. Wnioskodawca posiada zaplecze techniczne - lokale, sprzęt biurowy oraz specjalistyczne oprogramowania do sprawnej obsługi Klientów w zakresie ubezpieczeń i likwidacji szkód, jak również do obsługi księgowej i kadrowej. Zainteresowany dysponuje 9 osobową kadrą wyspecjalizowaną w zakresie obsługi ubezpieczeniowej Klientów, w tym 2 brokerów, posiadających uprawnienia wymagane przepisem art. 20 u.p.u. oraz 7 specjalistów ds. ubezpieczeń z wieloletnim stażem zawodowym w Kancelarii, uczestniczących w stałym szkoleniu zawodowym.

Mając jednak na względzie odpowiedzialność za ciągłość i stabilność obsługi Klientów, niezależnie od sytuacji właściciela Kancelarii, wspólnie, brokerzy ubezpieczeniowi działający w Kancelarii: Właściciel - Wnioskodawca i zatrudniona w Kancelarii Y, utworzyli firmę "..." Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością, zwaną dalej Spółką.

Celem powstania Spółki jest stopniowe przejmowanie Klientów Wnioskodawcy oraz pozyskiwanie nowych z utrzymaniem poziomu dotychczasowej, profesjonalnej obsługi. Proces przejmowania przez Spółkę Klientów, ze względu na działalność brokerską na podstawie pełnomocnictw, zawarte umowy ubezpieczenia, czynne procesy likwidacji szkód oraz przygotowywane i obsługiwane przez Kancelarię przetargi publiczne, będzie trwał przez co najmniej kilka lat. W tym okresie funkcjonować będą 2 firmy ponoszące odpowiedzialność wynikającą z uzyskanych pełnomocnictw. Czynności prawne, wykonywane w oparciu o pełnomocnictwa udzielone przez Klientów wykonywane będą początkowo zarówno przez Wnioskodawcę, jak i Spółkę, z założeniem iż systematycznie nowe pełnomocnictwa udzielane będą przez Klientów Spółce. Docelowo, Spółka przejmie Klientów Wnioskodawcy.

Współpraca Kancelarii i Spółki w zakresie brokerskiej działalności ubezpieczeniowej jest niezbędna. W związku z tym firmy postanowiły powołać wewnętrzne konsorcjum w celu wykonywania brokerskiej obsługi ubezpieczeniowej na rzecz Klientów, przekazywanych przez Wnioskodawcę do Spółki oraz tych, którzy zostaną pozyskani w ramach współpracy Wnioskodawcy i Spółki. Zasady współpracy, wynagradzania, odpowiedzialności i reprezentowania konsorcjum będą zawarte w Umowie Konsorcjum Brokerskiego. Podstawowe założenia Konsorcjum będą następujące:

* Lider Konsorcjum - Spółka,

* reprezentowanie Konsorcjum na zewnątrz - Spółka,

* pozyskiwanie Klientów - wspólnie Wnioskodawca i Spółka,

* odpowiedzialność cywilną będzie ponosić każda ze stron Konsorcjum wobec Klientów, przez których została umocowana do obsługi brokerskiej,

* wykonywanie faktycznych czynności brokerskich - wspólnie Wnioskodawca Spółka,

* otrzymywanie wynagrodzenia (kurtaż brokerski) za usługi brokerskie świadczone wspólnie przez Wnioskodawcę i Spółkę - Spółka. Wynagrodzenie otrzymane przez Spółkę dzielone będzie (zgodnie z ustalonym w umowie konsorcjum stosunku) między Wnioskodawcę a Spółkę. Wnioskodawca będzie wystawiał Spółce rachunek za świadczone usługi brokerskie.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że czynności brokerskie wykonywane przez Wnioskodawcę i Spółkę są tożsame z wymienionymi w art. 4 pkt 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Zainteresowany oraz Spółka posiadają zezwolenia, o których mowa w art. 20 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

Czynności brokerskie w przypadku Wnioskodawcy, będą wykonywane wspólnie przez brokerów i pracowników Zainteresowanego na bazie biur i oprzyrządowania technicznego będącego w posiadaniu Wnioskodawcy na rzecz Spółki i Zainteresowanego. Wnioskodawca będzie wykonywał następujące czynności faktyczne w ramach czynności brokerskich: stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz Klientów na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, pozyskiwanie Klientów poprzez informowanie ich o dostępnych ubezpieczeniach, zebranie danych od Klientów, identyfikacja ryzyk, audyt posiadanych przez Klienta polis, opracowanie slipów brokerskich (przygotowywany przez brokera, a przedkładany ubezpieczycielowi, dokument opisujący Klienta, dla którego broker poszukuje ochrony ubezpieczeniowej, ryzyka tego Klienta (techniczny opis ryzyka, zabezpieczeń) oraz sposób, w jaki ten Klient ma być ubezpieczony (systemy ubezpieczenia, sumy ubezpieczenia, klauzule)), rozesłanie slipów do Towarzystw Ubezpieczeniowych, zebranie ofert, negocjacje z Towarzystwami Ubezpieczeniowymi w sprawie ofert, dokonywanie rzetelnej analizy ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia, rekomendowanie Klientowi najwłaściwszej umowy ubezpieczenia, wykonywanie czynności związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia poprzez kompletowanie dokumentów potrzebnych do wystawienia polisy, wystąpienie do Towarzystw Ubezpieczeniowych o wystawienie polis, dostarczenie polis Klientowi, pomoc w procesie likwidacji szkód, pilnowanie wznowień polis, nadzór nad opłatami polis, opracowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetargów na ubezpieczenia, opiniowanie umów biznesowych Klientów w kwestii oceny ryzyk i ubezpieczeń, audytowanie polis ubezpieczeniowych partnerów biznesowych Klientów, odpowiadanie na pytania i wątpliwości Klientów w dziedzinie ubezpieczeń.

Biorąc pod uwagę opis sprawy, powołane przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności ubezpieczeniowych. Czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy. W przedmiotowej sprawie Zainteresowany nie będzie występował w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego Klienta.

Wskazać należy, że "czynność ubezpieczeniowa", w każdym wypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia z tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisanej sytuacji wynika, iż między Wnioskodawcą a Klientami nie będzie istniał żaden stosunek prawny ubezpieczenia.

Wnioskodawca nie będzie świadczyć również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskie). Działalność pośrednika ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego to usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

Mając na uwadze opis sprawy, a także obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego w ocenie tut. Organu Zainteresowany będzie wykonywał czynności pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Przy czym wskazać należy, że bez znaczenia jest fakt, iż ww. czynności Wnioskodawca będzie wykonywał na rzecz Spółki (lidera konsorcjum) w ramach zawartej Umowy Konsorcjum Brokerskiego, bowiem zakres wykonywanych czynności i ich klasyfikacja się nie zmieni - nadal będzie wykonywał usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy dotyczące pośrednictwa ubezpieczeniowego, stwierdzić należy, że przedmiotowe usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki (lidera konsorcjum) będą korzystać ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

Reasumując, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności brokerskie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w formie konsorcjum na rzecz Spółki (lidera konsorcjum), jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Z uwagi na fakt, iż wykonywane przez Zainteresowanego ww. czynności będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, analizowanie przesłanek zawartych w art. 43 ust. 13 ustawy stało się bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Podkreślenia wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie dokumentów stanowiących załączniki do wniosku, tutejszy organ pragnie w tym miejscu wyjaśnić, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast w myśl art. 14c § 1 tej ustawy, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika zatem, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego. Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny przesłanych załączników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.