IPTPP2/443-172/11-2/BM - Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2011 r. (data wpływu 23 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - jest prawidłowe.

W dniu 23 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Zawarł umowę sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz funduszu inwestycyjnego. Do ceny sprzedaży ww. udziałów nie doliczono podatku od towarów i usług. W zakres działalności gospodarczej Wnioskodawcy nie wchodzi obrót papierami wartościowymi ani udziałami. Sprzedaż udziałów nie była prowadzona w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej. Wnioskodawca nie uczestniczył i nie uczestniczy w zarządzaniu funduszu inwestycyjnego, na którego rzecz sprzedał udziały. Posiadanie udziałów nie było bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej. Udziały te stanowiły jedynie część majątku Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością przez Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a jeśli tak to czy korzysta ze zwolnienia z tego podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle obowiązującego stanu prawnego. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Udziały w spółce z o.o. nie są ani towarami ani świadczeniem usług w rozumieniu ww. ustawy. Są one prawami majątkowymi o charakterze zbywalnym. Zakres opodatkowania, który został określony w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie obejmuje sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Jak wskazuje Wnioskodawca, według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, a przez dostawę towarów przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ustawy). Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Nie mieszczą się również w pojęciu praw do wartości materialnych i niematerialnych, wymienionych w art. 16b i 16c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponadto czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ponieważ w zakres działalności Wnioskodawcy nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. W takim wypadku jest to czynność incydentalna i nie można jej traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

W przypadku uznania, iż sprzedaż udziałów w spółce z o.o. w przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż tego typu transakcje są zwolnione od podatku od towarów i usług.

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r. nie budziło wątpliwości, iż sprzedaż udziałów w spółce z o.o., jako wymieniona w załączniku nr 4 do ustawy, była zwolniona od podatku od towarów i usług. Po zmianie od 1 stycznia 2011 r. brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy nasuwają się jednak wątpliwości czy zwolnienie obejmuje również zbycie udziałów w spółce z o.o. W obecnym stanie prawnym zwalnia się od podatku od towarów i usług usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. Udziały w spółce z o.o. nie mogą być jednak uznane za papiery wartościowe, ani za instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Jednak mając na uwadze wyjaśnienia Ministra Finansów, iż w nowelizacji chodziło o proste przeniesienie zwolnień z załącznika do tekstu ustawy, przy okazji dokonując zmian, które byłyby zgodne z prawem wspólnotowym należałoby przyjąć, iż sprzedaż udziałów w spółce z o.o. jeśli już uznać, iż w niniejszym stanie faktycznym podlega opodatkowaniu podatkiem towarów i usług to jest z niego zwolniona.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicję towaru ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tą definicją, pod pojęciem towaru należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast przez świadczenie usług, stosownie do treści art. 8 ust. 1. ustawy, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w ust. 2 ww. artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż ma ona charakter podmiotowy, odnosi się bowiem do podmiotów prowadzących tę działalność. Zatem, nie każda czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku VAT, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki. A więc, w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym, nie podlega opodatkowaniu.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność, polegającą na posiadaniu zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95, TSUE podkreślał, że samo posiadanie czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy zatem stwierdzić, że co do zasady opisane we wniosku czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli jest podatnikiem z tytułu innej działalności.

Fakt posiadania i zbywania akcji czy udziałów należy połączyć z wykonywaniem działalności określonych okolicznościach, a mianowicie gdy posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada, sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej, posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

Ze złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca jako podatnik podatku od towarów i usług zawarł umowę sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz funduszu inwestycyjnego. Sprzedaż udziałów nie była prowadzona w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej, bowiem, jak wskazał Wnioskodawca, obrót papierami wartościowymi ani udziałami nie wchodzi w zakres jego działalności gospodarczej. Posiadanie udziałów nie było bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej. Udziały te stanowiły jedynie część majątku Wnioskodawcy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, jak również orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, iż przy założeniu, że Wnioskodawca nie uczestniczył w zarządzaniu podmiotem, którego udziały sprzedał, skoro, jak wskazano w złożonym wniosku, obrót papierami wartościowymi i udziałami nie wchodzi w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, a posiadanie udziałów nie było bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów w innych spółkach nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast Wnioskodawca nie uzyskuje statusu podatnika w tym zakresie.

W świetle powyższego, w tak przedstawionym stanie faktycznym, odpłatne zbycie udziałów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.