IPTPP2/443-124/14-7/PR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2014 r. (data wpływu 17 lutego 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 kwietnia 2014 r. (data wpływu 30 kwietnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku naliczenia podatku VAT z tytułu nieodpłatnego użyczenia instalacji solarnych mieszkańcom w okresie trwałości projektu - jest prawidłowe.

W dniu 17 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu wkładu własnego w kosztach montażu instalacji solarnych;

* stawki podatku VAT dla usługi montażu instalacji solarnych na domach prywatnych;

* podstawy opodatkowania dla świadczonej ww. usługi;

* uznania wpłat otrzymanych od mieszkańców za zaliczki podlegające opodatkowaniu;

* prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego związanego z instalacją kolektorów słonecznych;

* okresu rozliczeniowego, w którym Gmina może dokonać odliczenia;

* braku obowiązku naliczenia podatku VAT z tytułu nieodpłatnego użyczenia instalacji solarnych mieszkańcom w okresie trwałości projektu;

* braku opodatkowania podatkiem VAT przekazania mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia kolektorów słonecznych po upływie 5-letniego okresu trwałości projektu.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 kwietnia 2014 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy oraz wskazanie, które z zadanych pytań dotyczą stanu faktycznego, a które zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina (dalej: "Gmina" lub "Wnioskodawca") jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 2009 r.

Wnioskodawca planuje realizację zadania polegającego na zakupie i montażu na budynkach stanowiących własność mieszkańców Gminy (dalej: "Mieszkańcy" lub "Właściciele nieruchomości") kolektorów słonecznych do konwersji energii promieniowania słonecznego na ciepło (dalej: "kolektory słoneczne" lub "instalacje solarne").

Każda z planowanych do realizacji instalacji solarnych będzie składała się z:

* baterii kolektorów - umieszczonej zazwyczaj na dachu budynku,

* podgrzewacza - umieszczonego wewnątrz budynku (na ogół w sąsiedztwie kotła c.o.),

* zespołu pompowo-sterowniczego - umieszczonego obok podgrzewacza.

Kolektory słoneczne mają być zainstalowane na dachach budynków należących do Mieszkańców Gminy. W jednostkowych przypadkach, gdy instalacja kolektorów na dachach budynków mieszkalnych będzie nieuzasadniona lub niemożliwa, dopuszcza się zainstalowanie kolektorów zakotwionych do ściany budynku. Budynki objęte przedmiotową inwestycją są budynkami mieszkalnymi stałego zamieszkania sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11. W budynkach tych nie ma lokali użytkowych. Większość budynków stanowi budynki mieszkalne jednorodzinne (PKOB 111) o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 300 m kw.

Ww. zadanie zostanie zrealizowane na podstawie kontraktu na roboty z wyłonionym przez Gminę wykonawcą, u którego Gmina zakupi usługę montażu i uruchomienia zestawu solarnego. Faktury z tytułu realizacji projektu wystawiane będą na Gminę z podaniem jej NIP. Zgodnie z warunkami kontraktu usługa wykonywana będzie w budynkach osób fizycznych - Mieszkańców Gminy, którzy zostali objęci przedmiotową inwestycją na podstawie złożonych przez nich zgłoszeń.

W celu uzyskania dofinansowania realizowanej inwestycji Gmina zawarła z Województwem umowę o dofinansowanie Projektu z dnia 27 listopada 2013 r. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (dalej: "RPO") na lata 2007-2013 (dalej: "Projekt"). Przedmiotowa umowa przewiduje dofinansowanie w kwocie stanowiącej 85% kwoty wydatków kwalifikowalnych Projektu. Zgodnie z treścią ww. umowy, jako planowaną datę zakończenia finansowego realizacji Projektu przyjęto dzień 30 stycznia 2015 r.

Zgodnie ze złożonym przez Gminę wnioskiem o dofinansowanie Projektu z RPO kolektory słoneczne mają pozostać własnością Gminy przez okres trwałości Projektu, tj. 5 lat od dnia zatwierdzenia końcowego wniosku o płatność w ramach rozliczenia Projektu z instytucją dofinansowującą.

Procedury związane z realizacją Projektu realizowane są w dwóch etapach. Pierwszy dotyczył prac przygotowawczych, w ramach których realizowane były działania związane z przygotowaniem projektu do wdrożenia: akcja informacyjna, składanie zgłoszeń przez mieszkańców Gminy, opracowanie zebranych materiałów, rozpoznanie rynku i wybór technologii planowanych do zainstalowania kolektorów słonecznych. Natomiast w etapie drugim realizowane będą zadania bezpośrednio dotyczące wykonania inwestycji w ramach Projektu. Równolegle będą prowadzone działania dotyczące zarówno procedur związanych z zarządzaniem Projektem i promocją, jak i prac budowlanych oraz instalacyjnych.

W celu realizacji Projektu, Gmina podpisała z Mieszkańcami umowy użyczenia (dalej: "umowy użyczenia") oraz umowy, których celem jest ustalenie wzajemnych zobowiązań organizacyjnych i finansowych stron, związanych z montażem i eksploatacją kolektorów słonecznych (dalej: "umowy o wzajemnych zobowiązaniach") - łącznie dalej jako: "Umowy".

Na podstawie umów użyczenia Mieszkańcy będący właścicielami, współwłaścicielami lub osobami posiadającymi inny tytuł prawny do dysponowania nieruchomościami zabudowanymi budynkami mieszkalnymi, w których montowane będą kolektory słoneczne, oddają bezpłatnie Gminie do używania część dachu lub ściany oraz część wewnętrzną tych budynków z przeznaczeniem na zainstalowanie zestawu solarnego. Umowy te zawarte są na czas określony, tj. do końca upływu okresu trwałości Projektu (5 lat od dnia zatwierdzenia końcowego wniosku o płatność w ramach rozliczenia Projektu z instytucją dofinansowującą).

Z kolei zgodnie z treścią umów o wzajemnych zobowiązaniach, Gmina zobowiązuje się do zabezpieczenia rzeczowej realizacji Projektu, na którą składa się wyłonienie wykonawcy instalacji solarnej oraz nadzoru inwestorskiego, ustalenie harmonogramu realizacji, sprawowanie bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenie odbiorów końcowych oraz rozliczenie finansowe Projektu.

W ramach umów o wzajemnych zobowiązaniach Mieszkańcy zobowiązali się do zapłaty na rzecz Gminy kwoty odpowiadającej części kosztów montażu kolektora słonecznego zamontowanego w ich budynku (14% wartości instalacji solarnej). Niedokonanie przez Mieszkańca wpłaty w terminie i wysokości określonej w umowie o wzajemnych zobowiązaniach, jest równoznaczne z rezygnacją z udziału w Projekcie i rozwiązaniem umowy. Tym samym dokonanie wpłaty przez Mieszkańca stanowi warunek sine qua non realizacji Projektu.

Wpłata realizowana będzie w dwóch transzach w następujący sposób:

a. I transza w terminie 14 dni od daty podpisania przez Właściciela nieruchomości umowy o wzajemnych zobowiązaniach,

b. II transza - po rozstrzygnięciu przetargu dotyczącego wykonania instalacji solarnych i po obliczeniu ostatecznej wartości Projektu, będącej efektem procedury przetargowej w terminie 14 dni od otrzymania od Gminy pisemnej informacji o wysokości drugiej wpłaty.

Zgodnie z zapisami umów o wzajemnych zobowiązaniach, w przypadku powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT dotyczącego wpłat powyższych kwot przez Mieszkańców, kwoty te stanowią kwoty netto, zaś Mieszkańcy zobowiązani są dopłacić kwotę pieniężną odpowiadającą podatkowi VAT w odpowiedniej stawce.

Pozostałą część kosztów realizacji Projektu, tj. ok. 1% jego wartości Gmina sfinansuje z własnych środków.

Zgodnie z umowami o wzajemnych zobowiązaniach po zakończeniu prac montażowych instalacje solarne pozostaną własnością Gminy do końca okresu trwałości Projektu, tj. przez 5 lat od dnia zatwierdzenia końcowego wniosku o płatność w ramach rozliczenia Projektu z instytucją dofinansowującą. W tym okresie Gmina nieodpłatnie użyczy instalacje solarne Mieszkańcom do korzystania w okresie trwałości Projektu, który pokrywa się z okresem, na jaki zawarta jest umowa o wzajemnych zobowiązaniach.

Poza opłatą opisaną powyżej umowy o wzajemnych zobowiązaniach nie przewidują pobierania jakichkolwiek innych opłat od Mieszkańców w okresie obowiązywania tych umów. W przypadku wystąpienia kosztów niekwalifikowalnych Mieszkańcy zobowiązani są do samodzielnego sfinansowania tych kosztów.

Po upływie okresu obowiązywania umów o wzajemnych zobowiązaniach (i okresu trwałości Projektu), zestaw solarny zostanie przekazany Mieszkańcowi na własność. Sposób przeniesienia prawa własności zostanie uregulowany odrębną umową. Wnioskodawca przewiduje, że po tym okresie kolektory słoneczne zostaną przekazane Mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia.

Z tytułu realizacji Projektu Gmina otrzymała dotychczas tylko fakturę zakupową dotyczącą opracowania studium wykonalności. Faktura zawierała podatek VAT (23%), który dotychczas nie został przez Gminę odliczony w deklaracji VAT.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z treścią zawieranych z Mieszkańcami umów, właściciel nieruchomości "dobrowolnie zobowiązuje się do uiszczenia kwoty odpowiadającej 14% kosztu kwalifikowanego zainstalowania na jego budynku mieszkalnym instalacji solarnej wraz z obsługą organizacyjną i prawną" (dalej również: "Projekt" lub "Inwestycja"). Jednocześnie umowy przewidują, że niedokonanie przez właściciela nieruchomości wpłaty w terminie w wyżej określonej wysokości, będzie równoznaczne z rezygnacją z udziału w Projekcie i rozwiązaniem umowy. W związku z powyższym, choć zawarcie samej umowy jest dobrowolne, jednak po zawarciu umowy zapłata jest obowiązkowa. Od jej dokonania uzależniona jest/będzie realizacja Inwestycji. W przypadku braku wpłaty Inwestycja nie będzie realizowana dla danego mieszkańca. Wpłata jest warunkiem koniecznym, aby Gmina dokonała zainstalowania instalacji solarnej.

Warunki umowy na wykonanie instalacji solarnych są/będą jednakowe dla wszystkich mieszkańców, o których mowa we wniosku.

Jak wskazano wyżej, zgodnie z treścią umów zawieranych przez Gminę z mieszkańcami, właściciel nieruchomości dobrowolnie zobowiązuje się do uiszczenia kwoty odpowiadającej 14% kosztu kwalifikowanego zainstalowania na jego budynku mieszkalnym instalacji solarnej wraz z obsługą organizacyjną i prawną. Oznacza to, że procentowo każdy mieszkaniec będzie zobowiązany w ten sam sposób (14%), jednakże ostatecznie kwota wpłaty może się różnić - np. ze względu na fakt zainstalowania instalacji solarnej na ścianie budynku, zamiast na jego dachu, bądź z uwagi na inny typ instalacji (większe lub mniejsze zapotrzebowanie danego gospodarstwa na energię).

Zgodnie z brzmieniem umowy z mieszkańcami "właściciel nieruchomości wyraża gotowość uczestnictwa w projekcie i dobrowolnie zobowiązuje się do uiszczenia kwoty (...)". Jednocześnie Gmina otrzymane od mieszkańców środki wykorzysta do pokrycia kosztów prowadzonej Inwestycji, tj. montażu instalacji solarnych zleconych zewnętrznym wykonawcom. Niemniej jednak w ocenie Gminy w relacji mieszkaniec - Gmina wpłaty mieszkańców stanowią raczej wynagrodzenie, które mieszkańcy płacą Gminie za wykonaną usługę lub dostawę towarów.

W ocenie Gminy, montaż instalacji solarnych jest/będzie wykonywany w ramach budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy domów prywatnych, o których mowa we Wniosku.

Zdaniem Gminy, świadczy ona na rzecz mieszkańców opodatkowaną VAT usługę lub dostawę towarów, za które otrzymuje wynagrodzenie (montaż kolektorów słonecznych). Tym samym Gmina uważa, że wydatki poniesione w związku z realizacją przedmiotowej Inwestycji, dotyczące instalacji kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych, są/będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

W opinii Gminy, realizacja Inwestycji należy do zadań własnych Gminy, jako sprawa z zakresu "zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną" związana z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty. Podstawę prawną stanowi tu przede wszystkim art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem "zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 3) (...) zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gmina będzie zobligowana naliczyć VAT z tytułu nieodpłatnego użyczenia instalacji solarnych Mieszkańcom do korzystania w okresie trwałości projektu... (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 7)

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie zobligowana naliczyć VAT z tytułu nieodpłatnego użyczenia instalacji solarnych Mieszkańcom do korzystania w okresie trwałości projektu.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

W ocenie Gminy, w opisanej sytuacji, nie powstanie konieczność naliczenia VAT z tytułu nieodpłatnego użyczenia instalacji solarnych Mieszkańcom do korzystania w okresie trwałości projektu. Przede wszystkim należy podkreślić, że w analizowanej sytuacji, w ocenie Gminy, w ogóle nie dochodzi do czynności nieodpłatnej. Jakkolwiek umowa o wzajemnych zobowiązaniach stwierdza, że po zamontowaniu kolektorów słonecznych Gmina oddaje je w nieodpłatne użyczenie do korzystania Mieszkańcowi, to z jej konstrukcji wyraźnie wynika, że udostępnienie kolektorów słonecznych Mieszkańcom następuje w wykonaniu usługi montażu kolektorów przez Gminę. Oba te świadczenia realizowane są przez Gminę na podstawie tej samej umowy, która przewiduje wyraźnie, że Mieszkańcy są zobowiązani do zapłaty na rzecz Gminy ustalonych kwot. W konsekwencji, można uznać, że opłata uiszczana przez Mieszkańców na rzecz Gminy odnosi się de facto również do możliwości korzystania z kolektorów, a przyjęta w umowie konstrukcja nieodpłatnego użyczenia stanowi raczej potwierdzenie braku konieczności uiszczania dodatkowych opłat przez Mieszkańców w trakcie trwania umowy.

Jest oczywiste, że Mieszkańcy nie zgodziliby się na jakąkolwiek zapłatę na rzecz Gminy, gdyby po zamontowaniu kolektorów słonecznych nie mogli z nich korzystać. Z drugiej strony umowa wyraźnie stwierdza, że brak zapłaty przez Mieszkańca wyłącza go z Projektu i skutkuje rozwiązaniem umowy o wzajemnych zobowiązaniach. Innymi słowy, uregulowanie zapłaty na rzecz Gminy jest warunkiem korzystania z kolektorów, a w przypadku braku zapłaty możliwość taka nie występuje. Jednocześnie nie jest możliwe samo zamontowanie kolektora bez oddania go do korzystania Mieszkańcowi.

W konsekwencji należy uznać, że aby korzystać z kolektora Mieszkaniec musi uiścić opłatę na rzecz Gminy. Prowadzi to do wniosku, że w świetle konstrukcji umowy o wzajemnych zobowiązaniach opłata ponoszona przez Mieszkańca na rzecz Gminy stanowi wynagrodzenie za montaż i korzystanie z kolektorów. Stąd nie dochodzi w zaistniałej sytuacji do żadnej nieodpłatnej czynności wykonywanej przez Gminę.

Brak wystąpienia nieodpłatnej dostawy towarów

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Pomijając brak nieodpłatności, powyższa regulacja nie znajdzie zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż zgodnie z umowami o wzajemnych zobowiązaniach w trakcie ich obowiązywania nie może dojść do przekazania własności kolektorów słonecznych. Kolektory są jedynie oddane Mieszkańcom nieodpłatnie w użyczenie, tak aby mogli korzystać z nich zgodnie z ich przeznaczeniem.

Tym samym nie dojdzie w tym przypadku do dostawy towarów - w szczególności nie może tu być mowy ani o przekazaniu lub zużyciu kolektorów na cele osobiste Gminy lub jej pracowników, ani o wydaniu ich w ramach darowizny. W konsekwencji art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nie znajduje zastosowania w tym przypadku.

Brak wystąpienia nieodpłatnego świadczenia usług podlegającego VAT

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Pomijając brak nieodpłatności, zdaniem Gminy, także w oparciu o ww. przepisy, Gmina nie będzie zobowiązana do naliczania VAT należnego w opisanej sytuacji. Wynika to z faktu, iż w obu przypadkach przewidzianych w art. 8 ust. 2 warunkiem koniecznym do opodatkowania VAT nieodpłatnego użycia towarów stanowiących własność przedsiębiorstwa lub nieodpłatnego świadczenia usług, jest ich użycie bądź świadczenie do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Taka sytuacja nie ma miejsca w przypadku Gminy.

Przede wszystkim należy zauważyć, że udostępnienie kolektorów słonecznych Mieszkańcom w ramach nieodpłatnego użyczenia następuje w bezsprzecznym związku z wykonywaną przez Gminę na rzecz Mieszkańców usługą montażu kolektorów. Oba te-świadczenia realizowane są przez Gminę na podstawie tej samej umowy - umowy o wzajemnych zobowiązaniach, która przewiduje wyraźnie, że Mieszkańcy są zobowiązani do zapłaty na rzecz Gminy ustalonych kwot.

Oznacza to, że udostępnienie kolektorów Mieszkańcom następuje w ramach prowadzonej przez Gminę działalności gospodarczej. Jest to czynność wynikająca z dokonywanego przez nią montażu kolektorów i stanowiąca immanentny element jej usługi. Biorąc pod uwagę uwarunkowania uzyskiwanego przez Gminę dofinansowania z RPO (brak możliwości przeniesienia własności kolektorów w okresie trwałości Projektu), jedynym sposobem umożliwienia Mieszkańcom korzystania z kolektorów jest oddanie ich w użyczenie. Warto też podkreślić, że po upływie okresu trwałości Projektu kolektory przejdą na własność Mieszkańców i w ten sposób dopełni się realizacja usługi Gminy. Przewiduje to wprost umowa o wzajemnych zobowiązaniach.

Co więcej, Gmina realizuje Projekt wykonując swoje zadania własne, do których została powołana i które stanowią fundament jej istnienia zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym. W tej sytuacji nie może być mowy o użyciu towarów przedsiębiorstwa lub nieodpłatnym świadczeniu usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Stanowisko takie zostało wielokrotnie potwierdzone przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach, przykładowo w:

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 listopada 2013 r. sygn. ITPP2/443-889/13/AW, w której organ podatkowy stwierdził, że "czynność oddania mieszkańcom kolektorów słonecznych (towarów stanowiących część przedsiębiorstwa Gminy) do bezpłatnego użytkowania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na niewypełnienie przesłanek zawartych w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, ponieważ nieodpłatne świadczenie usług będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań własnych). Wobec powyższego stanowisko Gminy, ze oddanie mieszkańcom do użytkowania kolektorów słonecznych nie będzie stanowiło czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, należało uznać za prawidłowe".

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 lutego 2012 r., sygn. IBPP4/443-1680/11/EJ, w której organ podatkowy stwierdził, że "Wobec powyższego, dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują. Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a tym samym za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. W myśl przytoczonych wyżej przepisów ustawy o samorządzie gminnym zadania własne Wnioskodawcy obejmują między innymi zadania w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Również takie zadania będzie wykonywał Z., bowiem uchwała o utworzeniu gminnej jednostki budżetowej pod nazwą "Z." określa, że zadaniem statutowym Zakładu jest prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej. Wobec powyższego podejmowane w tym zakresie przez podatnika (Gminę) działania polegające na nieodpłatnym przekazaniu Z. powstałego w ramach realizowanego projektu majątku, a także mienia wytworzonego poza projektem, a które nie zostało jeszcze oddane do użytkowania, jak i środków trwałych, które Gmina już wcześniej wykorzystywała do wykonywania usług wodno-kanalizacyjnych mieszczą się w celu prowadzonej przez podatnika (Gminę) działalności gospodarczej, W kontekście powyższego należy uznać, że nieodpłatne przekazanie majątku Gminy (tekst jedn.: sieci wodno-kanalizacyjnych oraz inwestycji w toku Z. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż - nieodpłatne przekazanie będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań publicznych)."

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 31 stycznia 2012 r. sygn. IPTPP4/443-50/11-5/BM, w której organ podatkowy stwierdził, że "Wobec powyższego należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie w administrowanie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej Zakładowi Usług Komunalnych nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na nieodpłatność tej czynności."

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 stycznia 2012 r., sygn. ILPP1/443-1300/11-4/BD, w której organ podatkowy stwierdził, że "Nie ma zatem podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. W myśl cytowanych powyżej przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, tj. w tym przypadku budowa kanalizacji sanitarnej i wodociągu oraz jej wykorzystanie w celu wykonywania tych zadań, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że nieodpłatne udostępnienie powyższych budowli w roku 2010 Komunalnemu Zakładowi Budżetowemu, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a tym samym niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem przedmiotowe budowle były wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT."

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 marca 2011 r., sygn. ILPP2/443-1968/10-2/MR, w której organ podatkowy wskazał, że "Jak wskazał Wnioskodawca przysługiwało mu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony podczas nabycia towarów i usług, które są związane z zapewnieniem bezpłatnego wstępu na basen uczniom. Mając na uwadze przedstawione wyżej przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że bezpłatne zapewnienie przez MOSiR wstępu na basen uczniom, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi nieodpłatne świadczenie usług. Jednakże w opisanej sytuacji nie jest spełniony drugi warunek, aby ww. czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w związku z wykonaniem przedmiotowych usług wynikających z zadań statutowych występuje związek z prowadzonym przedsiębiorstwem. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż zapewnienie wstępu na basen uczniom jest związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, tym samym czynność ta nie może być traktowana jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania ww. przepis ustawy, a czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 10 września 2010 r.; sygn. ILPP2/443-939/10-3/MN, w której organ podatkowy stwierdził, że "Mając na uwadze fakt, iż sprawy kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, edukacji publicznej oraz szeroko pojętej pomocy społecznej należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego stwierdzić należy, iż nieodpłatne udostępnianie Hali ww. podmiotom jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Tym samym nie ma podstaw do opodatkowania ww. czynności (nieodpłatnego udostępniania Hali) podatkiem od towarów i usług. Mając zatem na uwadze powyższą analizę przepisów, stwierdzić należy, że nieodpłatne udostępnianie Hali szkołom i przedszkolom publicznym (najczęściej funkcjonującym w formie jednostek budżetowych), a także innym jednostkom organizacyjnym określonym, przez Gminę - nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z art. 8 ust. 2 ww. ustawy wynika, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższego wynika, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej i związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, będący zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, planuje realizację zadania polegającego na zakupie i montażu na budynkach stanowiących własność mieszkańców Gminy (dalej: "Mieszkańcy" lub "Właściciele nieruchomości") kolektorów słonecznych do konwersji energii promieniowania słonecznego na ciepło (dalej: "kolektory słoneczne" lub "instalacje solarne"). Kolektory słoneczne mają być zainstalowane na dachach budynków należących do Mieszkańców Gminy. Ww. zadanie zostanie zrealizowane na podstawie kontraktu na roboty z wyłonionym przez Gminę wykonawcą, u którego Gmina zakupi usługę montażu i uruchomienia zestawu solarnego. Faktury z tytułu realizacji projektu wystawiane będą na Gminę z podaniem jej NIP. Zgodnie z warunkami kontraktu usługa wykonywana będzie w budynkach osób fizycznych - Mieszkańców Gminy, którzy zostali objęci przedmiotową inwestycją na podstawie złożonych przez nich zgłoszeń.

W celu uzyskania dofinansowania realizowanej inwestycji Gmina zawarła z Województwem umowę o dofinansowanie Projektu z dnia 27 listopada 2013 r. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (dalej: "RPO") na lata 2007-2013 (dalej: "Projekt"). Przedmiotowa umowa przewiduje dofinansowanie w kwocie stanowiącej 85% kwoty wydatków kwalifikowalnych Projektu. Zgodnie z treścią ww. umowy, jako planowaną datę zakończenia finansowego realizacji Projektu przyjęto dzień 30 stycznia 2015 r.

Zgodnie ze złożonym przez Gminę wnioskiem o dofinansowanie Projektu z RPO kolektory słoneczne mają pozostać własnością Gminy przez okres trwałości Projektu, tj. 5 lat od dnia zatwierdzenia końcowego wniosku o płatność w ramach rozliczenia Projektu z instytucją dofinansowującą. W celu realizacji Projektu, Gmina podpisała z Mieszkańcami umowy użyczenia (dalej: "umowy użyczenia") oraz umowy, których celem jest ustalenie wzajemnych zobowiązań organizacyjnych i finansowych stron, związanych z montażem i eksploatacją kolektorów słonecznych (dalej: "umowy o wzajemnych zobowiązaniach") - łącznie dalej jako: "Umowy". Na podstawie umów użyczenia Mieszkańcy będący właścicielami, współwłaścicielami lub osobami posiadającymi inny tytuł prawny do dysponowania nieruchomościami zabudowanymi budynkami mieszkalnymi, w których montowane będą kolektory słoneczne, oddają bezpłatnie Gminie do używania część dachu lub ściany oraz część wewnętrzną tych budynków z przeznaczeniem na zainstalowanie zestawu solarnego. Umowy te zawarte są na czas określony, tj. do końca upływu okresu trwałości Projektu (5 lat od dnia zatwierdzenia końcowego wniosku o płatność w ramach rozliczenia Projektu z instytucją dofinansowującą). W ramach umów o wzajemnych zobowiązaniach Mieszkańcy zobowiązali się do zapłaty na rzecz Gminy kwoty odpowiadającej części kosztów montażu kolektora słonecznego zamontowanego w ich budynku (14% wartości instalacji solarnej). Niedokonanie przez Mieszkańca wpłaty w terminie i wysokości określonej w umowie o wzajemnych zobowiązaniach, jest równoznaczne z rezygnacją z udziału w Projekcie i rozwiązaniem umowy. Tym samym dokonanie wpłaty przez Mieszkańca stanowi warunek sine qua non realizacji Projektu. Zgodnie z umowami o wzajemnych zobowiązaniach po zakończeniu prac montażowych instalacje solarne pozostaną własnością Gminy do końca okresu trwałości Projektu, tj. przez 5 lat od dnia zatwierdzenia końcowego wniosku o płatność w ramach rozliczenia Projektu z instytucją dofinansowującą. W tym okresie Gmina nieodpłatnie użyczy instalacje solarne Mieszkańcom do korzystania w okresie trwałości Projektu, który pokrywa się z okresem, na jaki zawarta jest umowa o wzajemnych zobowiązaniach. Poza opłatą opisaną powyżej umowy o wzajemnych zobowiązaniach nie przewidują pobierania jakichkolwiek innych opłat od Mieszkańców w okresie obowiązywania tych umów. W przypadku wystąpienia kosztów niekwalifikowalnych Mieszkańcy zobowiązani są do samodzielnego sfinansowania tych kosztów. Po upływie okresu obowiązywania umów o wzajemnych zobowiązaniach (i okresu trwałości Projektu), zestaw solarny zostanie przekazany Mieszkańcowi na własność. Sposób przeniesienia prawa własności zostanie uregulowany odrębną umową. Wnioskodawca przewiduje, że po tym okresie kolektory słoneczne zostaną przekazane Mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, iż - jak wynika z okoliczności sprawy - usługa montażu kolektorów słonecznych zrealizowana przez Wnioskodawcę na rzecz Mieszkańców jest usługą odpłatną, tym samym efekty przedmiotowej inwestycji będą wykorzystywane przez Zainteresowanego do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Gmina będzie działać w zakresie tej czynności jako podatnik podatku VAT. Przy czym w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowanie wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, bowiem montażu kolektorów słonecznych Wnioskodawca dokonuje na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W konsekwencji nieodpłatne użyczenie instalacji kolektorów solarnych Mieszkańcom do korzystania w okresie trwałości projektu będzie związane z prowadzoną przez Gminę działalnością i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie braku obowiązku naliczenia podatku VAT z tytułu nieodpłatnego użyczenia instalacji solarnych mieszkańcom w okresie trwałości projektu.

Natomiast w zakresie:

* opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu wkładu własnego w kosztach montażu instalacji solarnych;

* stawki podatku VAT dla usługi montażu instalacji solarnych na domach prywatnych;

* podstawy opodatkowania dla świadczonej ww. usługi;uznania wpłat otrzymanych od mieszkańców za zaliczki podlegające opodatkowaniu

* prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego związanego z instalacją kolektorów słonecznych;

* okresu rozliczeniowego, w którym Gmina może dokonać odliczenia;

* braku opodatkowania podatkiem VAT przekazania mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia kolektorów słonecznych po upływie 5-letniego okresu trwałości projektu.

zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.