IPTPP1/443-961/12-4/MH - Brak opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług i brak obowiązku wykazania podatku należnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2012 r. (data wpływu 14 grudnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług i braku obowiązku wykazania podatku należnego - jest prawidłowe.

W dniu 14 grudnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania dofinansowania na realizację projektu pn. "...";

* prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. "...";

* braku opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług i braku obowiązku wykazania podatku należnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Stowarzyszenie jest wpisane do Rejestru Stowarzyszeń, Innych Organizacji Społecznych i Zawodowych, Fundacji i Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. Stowarzyszenie widnieje także w Rejestrze Przedsiębiorców.

Stowarzyszenie prowadzi działalność statutową, w ramach której uzyskuje m.in. następujące rodzaje przychodów:

* dotacje unijne na realizację projektów, zgodnie z zawartymi umowami o dofinansowanie projektów,

* darowizny,

* składki członkowskie.

Stowarzyszenie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Stowarzyszenie na podstawie umowy o dofinansowanie projektu w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych Grantu Blokowego Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, realizować będzie projektu pt. "...". Projekt jest realizowany w ramach Priorytetu 1 "..." i jest współfinansowany ze środków Funduszu dla Organizacji Pozarządowych Grantu Blokowego Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

Na realizację ww. projektu Stowarzyszenie, zgodnie z umową, która będzie zawarta, otrzyma dofinansowanie w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych w ramach Grantu Blokowego Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy w wysokości 90% wartości projektu. Wkład własny stanowi 10% wartości projektu i będzie wniesiony na dwa sposoby: - w formie wkładu rzeczowego (praca wolontarystyczna w Biurach Porad) - 79% wartości wkładu własnego (tekst jedn.: 8% wartości projektu), w formie wkładu finansowego - 21% wartości wkładu własnego (tekst jedn.: 2% wartości projektu).

Podstawą realizacji projektu jest wniosek o dofinansowanie projektu. Zgodnie z wnioskiem, o którym mowa wyżej celem głównym projektu jest promocja aktywności obywatelskiej oraz zapewnienie dostępu do bezpłatnych porad na terenie powiatu i Miasta. Bezpłatne porady świadczone będą w ramach utworzonych w tym celu Biur Poradnictwa oraz drogą internetową za pośrednictwem serwisu. Biura Porad funkcjonowały będą w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r.

Celem projektu jest także promocja aktywności obywatelskiej realizowana poprzez dystrybucję Kwartalnika Porad wśród mieszkańców obszaru wsparcia projektu, a także promocję w Internecie. Kwartalnik wydawany będzie czterokrotnie w ilości 1500 egzemplarzy. Projekt stanowi odpowiedź na zdiagnozowaną potrzebę społeczną, tj. znaczne zapotrzebowanie na bezpłatne porady obywatelskie przy jednoczesnym braku na obszarze działania projektu instytucji świadczących tego typu wsparcie lub oferujących to wsparcie jedynie w bardzo ograniczonym zakresie. Projekt będzie realizowany w partnerstwie. Partnerzy projektu: Starostwa Powiatowe i Starostwo Powiatowe. Okres realizacji projektu: 1 listopada 2012 r. - 31.12.2013.

Opis działań przewidzianych do zrealizowania w ramach projektu:

Wolontariat posiada stałą współpracę w ELSA - (The European Law Sudent's Association) w zakresie stwarzania studentom i absolwentom wydziałów praw i administracji możliwości odbycia staży, praktyk i realizacji pracy wolontarystycznej. ELSA zapewniła Wnioskodawcę o chęci podjęcia współpracy także i przy realizacji prezentowanego projektu.

Studenci 4 i 5 roku uczelni będą pracowali jako wolontariusze w BP pomagając doradcom i ekspertom w ich pracach. Będzie to dla nich z jednej strony możliwość sprawdzenia się i zdobycia doświadczenia zawodowego, a z drugiej uwrażliwienia na problemy innych. Wnioskodawca zaplanował, że w formie dyżurów w określone dni pracę wolontarystyczną podejmuje 12 osób. Zaangażowanie wolontariuszy wpisuje się w cele Funduszu dotyczące promocji wolontariatu. Dofinansowanie otrzymywane w ramach projektu, na podstawie umowy o dofinansowanie projektu w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych jest przeznaczana na pokrycie wydatków związanych z realizacją danego projektu.

W ramach projektu Stowarzyszenie otrzymuje zwrot poniesionych kosztów m.in. takich jak:

* diagnoza kwestii poradnictwa obywatelskiego: opracowanie narzędzi badawczych, przeprowadzenie diagnozy, opracowanie wyników badań dotyczących diagnozy kwestii poradnictwa obywatelskiego;

* organizacja Biur Poradnictwa na terenie Powiatów i Miasta: wynajem lokali biurowych, zakup sprzętu i mebli, materiałów biurowych, dostępu do sieci Internet oraz łącza telefonicznego, ubezpieczenie wyposażenia 3 BP wraz z założeniem alarmu, zakup zestawu książek, usługi pocztowe na potrzeby korespondencji, zakup na potrzeby funkcjonowania 3 BP elementów wyposażenia;

* szkolenia dla doradców i wolontariuszy na potrzeby funkcjonowania BP: wynagrodzenie specjalistów prowadzących szkolenia dla doradców zatrudnionych w BP i wolontariuszy, wynajęcie sali na szkolenie dla doradców BP i wolontariuszy, wyżywienie oraz serwis kawowy podczas szkoleń doradców i wolontariuszy;

* zaprojektowanie i wykonanie oprogramowania do obsługi poradnictwa w BP: wynagrodzenie informatyka za wykonanie autorskiego systemu informatycznego do obsługi poradnictwa w BP, obsługa informatyczna systemu, hosting oprogramowania do obsług poradnictwa w BP;

* organizacja konferencji otwierającej: wydruk zaproszeń do udziału w konferencji otwierającej, wynajem sali konferencyjnej wraz ze sprzętem multimedialnym, wynagrodzenie prelegentów biorących udział w konferencji, przygotowanie materiałów papierniczo-piśmienniczych dla uczestników konferencji, koszt poczęstunku dla uczestników konferencji otwierającej, koszt obsługi oraz poczęstunku podczas konferencji prasowych w ramach uroczystego otwarcia 3 BP, zwrot kosztów dojazdu na konferencję otwierającą dla uczestników/prelegentów spoza miejsca jej realizacji;

* świadczenie poradnictwa obywatelskiego: wynagrodzenie doradców, konsultacje specjalisty/eksperta, zwrot kosztów dojazdu specjalisty/eksperta do 3 BP;

* kampania informacyjno-promocyjna działań projektu: opracowanie graficzne materiałów do projektu, wydruk ulotek i plakatów na potrzeby projektu, wykonanie tablic reklamowych informujących o działalności 3 BP, wykonanie tablic informacyjnych dotyczących współfinansowania projektu, dystrybucja plakatów i ulotek, publikacja ogłoszeń w prasie regionalnej, przygotowanie i publikacja artykułów sponsorowanych nt. projektu, zakup stelaży pod roll-up'y, wydruk roll-up'ów, wynagrodzenie za przygotowanie i uruchomienie portalu internetowego, aktualizacja portalu internetowego projektu;

* opracowanie i dystrybucja Kwartalnika Porad: opracowanie merytoryczne tekstów specjalistycznych, obsługa redakcyjna, wynagrodzenie dla grafika za skład/łamanie/przygotowanie do druku, koszt wydruku Kwartalnika, koszt dystrybucji bezpośredniej oraz wysyłki pocztą części nakładu;

* organizacja konferencji zamykającej: wydruk zaproszeń do udziału w konferencji zamykającej, wynajem sali konferencyjnej wraz ze sprzętem multimedialnym, wynagrodzenie prelegentów biorących udział w konferencji, przygotowanie materiałów papierniczo-piśmienniczych dla uczestników konferencji, koszt poczęstunku dla uczestników konferencji otwierającej, zwrot kosztów dojazdu na konferencję zamykającą dla uczestników/prelegentów spoza miejsca realizacji;

* funkcjonowanie Biura projektu: obsługa bankowa projektu, przygotowanie kompletu pieczątek na potrzeby biura projektu, podróże służbowe personelu zarządzającego projektem, wydruk papieru firmowego realizowanego projektu, zakup sprzętu komputerowego oraz kompletu oprogramowania dla koordynatora projektu, wynagrodzenie personelu.

Po zakończeniu realizacji projektu Lider w porozumieniu z partnerami projektu zapewni finansowanie dalszej działalności Biur Pośrednictwa. Istnieją trzy możliwe źródła finansowania - środki budżetu Państwa (Ministerstwo Finansów przedstawiło założenia finansowania Biur Poradnictwa prowadzonych obecnie przez organizacje pozarządowe), środki JST (są one zobligowane do zapewnienia poradnictwa na swoim terenie - dotyczy gmin) oraz środki pochodzące z programów Unii Europejskiej (np. POKL, Europa dla Obywateli).

Lider projektu podejmuje wszelkie starania o to, by objąć systemem bezpłatnego poradnictwa całe województwo i włączyć prowadzone przez siebie Biura do systemu bezpłatnego poradnictwa finansowanego z budżetu Państwa (obciążając tym samym gminy). Alternatywą dla tej wersji będzie pozyskanie na dalsze funkcjonowanie BP środków z funduszy UE. Stowarzyszenie nie pobiera z tytułu realizacji projektu wynagrodzenia, otrzymuje jedynie zwrot poniesionych kosztów. Projekt nie będzie kreował żadnych przychodów, zarówno w okresie jego realizacji projektu, jak i w okresie jego trwałości.

W projekcie "...":

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy u beneficjenta bezpłatnych porad powstanie nieodpłatne świadczenie i obowiązek wykazania podatku należnego od bezpłatnych usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług, uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Interpretacja przytoczonego przepisu oznacza, że za usługi niezwiązane z działalnością gospodarczą należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

Dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie podlega opodatkowaniu, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeśli świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej będzie wpisywało się w cel działalności gospodarczej prowadzonej przez świadczącego ją, wtedy przesłanka uznania takiej czynności za odpłatne świadczenie usług, które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, nie zostanie spełniona.

Za usługi niezwiązane z działalnością gospodarczą należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Odnosząc powyższe do sytuacji, o której mowa w pytaniu, Stowarzyszenie nie będzie zobowiązane do wykazania VAT należnego z tytułu wykonanej nieodpłatnej usługi. Usługa ta została bowiem wykonana na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w związku z realizacją projektu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższego wynika, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.

Biorąc pod uwagę fakt, iż świadczenie usług przez Wnioskodawcę polegające na zapewnieniu dostępu do bezpłatnych porad, odbywa się w związku z prowadzoną przez Stowarzyszenie działalnością, brak jest podstaw do traktowania dostępu do bezpłatnych porad jako odpłatnego świadczenia usług. Tym samym, czynność ta jako nieodpłatne świadczenie usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Stowarzyszenie na podstawie umowy o dofinansowanie projektu w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych Grantu Blokowego Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, realizować będzie projektu pt. "...". Celem głównym projektu jest promocja aktywności obywatelskiej oraz zapewnienie dostępu do bezpłatnych porad obywatelskich na terenie powiatu i Miasta. Bezpłatne porady świadczone będą w ramach utworzonych w tym celu Biur Poradnictwa oraz drogą internetową za pośrednictwem serwisu www.projektu. Celem projektu jest także promocja aktywności obywatelskiej realizowana poprzez dystrybucję Kwartalnika Porad wśród mieszkańców obszaru wsparcia projektu, a także promocję w Internecie. Po zakończeniu realizacji projektu Lider w porozumieniu z partnerami projektu zapewni finansowanie dalszej działalności Biur Pośrednictwa. Lider projektu podejmuje wszelkie starania oto, by objąć systemem bezpłatnego poradnictwa całe województwo i włączyć prowadzone przez siebie Biura do systemu bezpłatnego poradnictwa finansowanego z budżetu Państwa (obciążając tym samym gminy). Stowarzyszenie nie pobiera z tytułu realizacji projektu wynagrodzenia, otrzymuje jedynie zwrot poniesionych kosztów. Projekt nie będzie kreował żadnych przychodów, zarówno w okresie jego realizacji projektu, jak i w okresie jego trwałości. Zgodnie ze statutem wśród celów Stowarzyszenia znajduje się m.in. "...". Realizacja tego celu aktualnie sprowadza się do zapewnienia bezpłatnego dostępu do poradnictwa prawnego i obywatelskiego poprzez realizację projektów finansowanych ze środków pomocowych, w tym środki Unii Europejskiej.

Mając na uwadze powyższe, jak również powołane przepisy prawa wskazać należy, że zapewnienie przez Wnioskodawcę bezpłatnego dostępu do poradnictwa prawnego i obywatelskiego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy. Nie zostaną bowiem spełnione warunki określone ww. przepisem, gdyż świadczenie tej usługi nie służy do celów innych niż działalność gospodarcza Zainteresowanego. Wnioskodawca wskazał bowiem jednoznacznie, iż zgodnie ze statutem wśród celów Stowarzyszenia znajduje się m.in. rozwój społeczeństwa obywatelskiego, budowa państwa prawa, wzrost partycypacji społecznej, demokratyzacja życia społecznego. Realizowane poprzez m.in. zapewnienie obywatelom powszechnego i bezpłatnego dostępu do poradnictwa prawnego i obywatelskiego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności oraz obowiązujące przepisy podatkowe należy stwierdzić, że świadczenie usług przez Wnioskodawcę polegające na zapewnieniu dostępu do bezpłatnych porad, odbywa się w związku z działalnością prowadzoną przez Wnioskodawcę. Tym samym w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy i ww. świadczenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, zapewnienie przez Wnioskodawcę dostępu do bezpłatnych porad, nie stanowi odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, a zatem czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Tym samym nie powstaje obowiązek wykazania podatku należnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej zaistniałego stanu faktycznego w zakresie braku opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług i braku obowiązku wykazania podatku należnego.

Natomiast wniosek w części dotyczącej:

* zaistniałego stanu faktycznego w zakresie opodatkowania dofinansowania na realizację projektu pn. "..." został rozpatrzony interpretacją Nr IPTPP1/443-961/12-2/MH;

* zaistniałego stanu faktycznego w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacja projektu pn. "..." został rozpatrzony interpretacją Nr IPTPP1/443-961/12-3/MH.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.